به گزارش اخبار جهان به نقل از مهر، مراسم رونمایی از کتاب «آب و سراب» نوشته حجت‌الاسلام مهدی قیاسی کارگر مقدم، قائم‌مقام و معاون آموزش مؤسسه فرق و ادیان حق‌پژوهی، ظهر جمعه در دهمین نمایشگاه تخصصی کتب حوزوی و معارف اسلامی مشهد مقدس برگزار شد. این مراسم با حضور شخصیت‌های برجسته حوزوی و علمی، از جمله حجت‌الاسلام مهدی رضایی، معاون علمی حوزه علمیه خراسان، و حجت‌الاسلام عبدالرحیم بیرانوند، پژوهشگر حوزه تصوف و عرفان، برگزار گردید.
کتاب «آب و سراب» با رویکردی تحلیلی و موشکافانه، به بررسی بنیان‌های فکری و شبکه‌های مرتبط با تصوف فرقه‌ای می‌پردازد. این اثر با ارائه شواهد و مستندات، تلاش می‌کند تا چهره پنهان این جریان‌ها را برای مخاطب آشکار سازد. حجت‌الاسلام قیاسی، مؤلف کتاب، در سخنانی ضمن اشاره به ضرورت نگارش چنین اثری، اظهار داشت که بسیاری از پژوهش‌های پیشین در حوزه تصوف، بیشتر به حواشی پرداخته و از پرداختن به متن اصلی موضوع غفلت ورزیده‌اند. وی تأکید کرد که در این کتاب تلاش شده تا به بررسی دقیق نقص‌های اصلی تصوف فرقه‌ای و جریان‌هایی که در خارج از کشور و علیه جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند، پرداخته شود.
حجت‌الاسلام عبدالرحیم بیرانوند، پژوهشگر حوزه تصوف و عرفان، نیز در این مراسم ضمن تقدیر از تلاش‌های مؤلف، کتاب «آب و سراب» را اثری ارزشمند در جریان‌شناسی و واکنش‌شناسی تحرکات اخیر در حوزه تصوف دانست و مطالعه آن را به همه علاقه‌مندان توصیه کرد. وی که نظارت بر محتوای کتاب را بر عهده داشته است، به پیچیدگی‌ها و تنوع جریان‌های تصوف در ایران و به ویژه در مشهد مقدس اشاره کرد. مشهد، با ریشه‌های کهن و شاخه‌های گوناگون تصوف از جمله تصوف عملی، عرفان نظری، و طریقت‌های متعدد، نیازمند رویکردی دقیق و تخصصی در بررسی این موضوع است. بیرانوند هشدار داد که بدون رویکرد حکمرانی و نگاه تمدنی، احتمال خلط مباحث و برداشت‌های نادرست وجود دارد.
وی در ادامه به تقسیم‌بندی تصوف در ایران بر اساس مذهب به دو بخش اهل سنت و شیعه پرداخت. در میان طریقت‌های اهل سنت، صوفیه و نقشبندیه در خراسان، نقشبندیه در استان گلستان (ترکمن صحرا)، قادریه در کردستان، و کشتیه و سهروردیه در خراسان جنوبی فعال هستند. در طریقت‌های شیعی نیز نعمت‌اللهیه با شاخه‌های صفی‌علیشاهی، سلطان‌علیشاهی (گنابادیه)، و مونس‌علیشاهی، همچنین ذهبیه و خاکسار حضور دارند. بیرانوند تأکید کرد که نباید همه این گروه‌ها را به یک چشم دید و درک دقیق و منصفانه‌ی تفاوت‌های آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این تحلیل نشان می‌دهد که بررسی تصوف نیازمند شناخت دقیق و عمیق از تاریخچه، مکاتب و شاخه‌های مختلف آن است. چنانچه نگاهی سطحی و بدون درک بافتار تاریخی و اجتماعی به این موضوع داشته باشیم، ممکن است به نتیجه گیری‌های نادرست و حتی ایجاد تفرقه بین گروه‌های مختلف منجر شود. رونمایی از این کتاب گامی در جهت تحلیل دقیق تر و موشکافانه‌تر این مساله است. این کتاب با رویکردی علمی و مستند تلاش دارد تا با ارائه شواهد و مستندات، چهره پنهان برخی جریان‌های فرقه‌ای را افشا کند و درک عمیق تری از این مبحث پیچیده ارائه دهد.
منبع: مهر
