به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، گروه اقتصاد – علی فروزانفر؛ بازدهی سالانه طلای جهانی در سال ۲۰۲۵ به سطحی رسیده که در تاریخ ۵۸ ساله بازار طلا، تنها ۴ بار مشابه آن ثبت شده است.
نمودار زیر آخرین موقعیت و تغییرات قیمتی ماهانه اونس طلا را طی ۱۲ سال گذشته در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵ نشان می‌دهد. نمودارهای قرمز، آبی و زرد به ترتیب میانگین متحرک یک، ۳ و ۵ ساله است. در این نمودار مشاهده می‌شود که قیمت در فاصله ۷۰ درصدی از میانگین متحرک ۵ ساله قرار دارد. این وضعیت نشان‌دهنده یک جهش قابل توجه در قیمت طلا نسبت به میانگین‌های بلندمدت است.
از طرف دیگر، جهش قیمتی سالانه طلای جهانی، که اکنون ۴۶.۱ درصد گزارش می‌شود، با فاصله قابل توجهی از شاخص‌های بلندمدت قرار دارد. این میزان افزایش قیمت، نشان‌دهنده یک تحول اساسی در بازار طلا و فراتر از روندهای معمول است.
میانگین هندسی بازدهی‌های اونس طلا ۳، ۵ و ۱۰ ساله به ترتیب ۲۸.۱، ۱۵.۱ و ۱۳.۷ درصد است و میانگین ۵۸ ساله تنها ۸.۴ درصد؛ این یعنی عملکرد فعلی تقریباً ۱.۶ برابر میانگین ۳ ساله، ۳ برابر میانگین ۵ ساله، ۳.۴ برابر میانگین ۱۰ ساله و ۵.۵ برابر میانگین بلندمدت این بازار است. این اعداد نشان می‌دهند که بازدهی فعلی طلا به طور چشمگیری بالاتر از میانگین‌های بلندمدت است و این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده یک وضعیت غیرمعمول در بازار باشد.
در حالی که انحراف معیار بازدهی‌ها در کل دوره ۲۶.۷ درصد است، داده‌ها نشان می‌دهد که تنها در اوایل و اواخر دهه ۱۹۷۰ بازدهی‌های مشابهی ثبت شده و پس از آن چنین قله‌هایی تکرار نشده است. این موضوع نشان می‌دهد که وضعیت فعلی بازار طلا بسیار نادر و مشابه شرایط خاص دهه‌های گذشته است.
از طرفی میانه بازدهی دوره نیز ۷.۰۵ درصد بوده، به این معنا که در نیمی از سال‌ها رشد سالانه طلا کمتر از این مقدار بوده است. این آمار تأکید می‌کند که بازدهی فعلی طلا بسیار بالاتر از میانگین و میانه بازدهی‌های تاریخی است.
بعلاوه دامنه پراکندگی بازدهی‌ها نشان می‌دهد که در بیش از ۹۱ درصد سال‌ها، بازدهی کمتر از ۳۷ درصد بوده؛ در ۷۲ درصد موارد کمتر از ۲۰ درصد و در ۵۳ درصد سال‌ها کمتر از ۱۰ درصد. این داده‌ها نشان می‌دهند که بازدهی فعلی طلا از نظر تاریخی در محدوده بسیار بالایی قرار دارد و احتمال تکرار آن در آینده نزدیک کم است.
نمودار زیر تعداد سال‌های با بازدهی مشخص را از سال ۱۹۶۸ تا ۲۰۲۵ نشان می‌دهد. محور افقی بیانگر بازدهی سالانه اونس طلا و محور عمودی تعداد سالی که این بازدهی کسب شده را نشان می‌دهد. میانگین حسابی و انحراف از معیار بازدهی سالانه اونس طلا نیز به ترتیب ۱۱ و ۲۶.۷ درصد است. این نمودار به خوبی نشان می‌دهد که بازدهی‌های بالا در بازار طلا بسیار نادر هستند و اغلب بازدهی‌ها در محدوده پایین‌تری قرار دارند.
نمودار اصلاح شده اونس قیمت اصلاح‌شده اونس با تورم است و مسیر واقعی قدرت خرید طلا را از دهه ۱۹۲۰ تا امروز به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد که فراز و فرودهای اسمی گذشته، وقتی با اثر تورم تعدیل می‌شوند، چه جایگاهی در ارزش حقیقی پیدا می‌کنند. این نمودار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش واقعی طلا را در طول زمان و با در نظر گرفتن تورم ارزیابی کنند.
در بخش نخست این نمودار و تا اوایل دهه ۱۹۷۰، اونس طلا عمدتاً در محدوده ۴۰۰ تا ۸۰۰ دلار نوسان کرده و بعد از یک رشد اولیه در مسیری کاهشی حرکت کرده که ناشی از نظام استاندارد طلا و کنترل‌های قیمتی بود. این دوره نشان‌دهنده یک ثبات نسبی در قیمت طلا به دلیل سیاست‌های اقتصادی آن زمان است.
اما پس از آزادسازی قیمت و شوک‌های اقتصادی دهه ۷۰، جهشی کم‌سابقه رخ داد و ارزش واقعی طلا در سال ۱۹۸۰ به حدود ۲٬۷۸۲ دلار امروز رسید؛ قله‌ای که یکی از نقاط اوج تاریخی قدرت خرید این فلز محسوب می‌شود. این جهش نشان‌دهنده تأثیر قابل توجه تغییرات اقتصادی و سیاست‌های پولی بر قیمت طلا است.
ورود به دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ با افت محسوس و تثبیت طولانی‌مدت در سطوح پایین‌تر همراه بود تا اینکه بازار در سال ۲۰۰۱ کف تاریخی خود را در حدود ۴۷۶ دلار واقعی تجربه کرد. این دوره نشان‌دهنده یک رکود طولانی‌مدت در بازار طلا و کاهش ارزش واقعی آن است.
از اوایل دهه ۲۰۰۰، مسیر صعود دوباره آغاز شد و در سال ۲۰۱۱ به سقف معنادار دیگری، حدود ۲٬۶۱۱ دلار واقعی، رسید. این صعود نشان‌دهنده بهبود شرایط اقتصادی و افزایش تقاضا برای طلا به عنوان یک دارایی امن است.
اما طی سال‌های اخیر و با اوج‌گیری جدید، طلا در سال ۲۰۲۵ به ۳٬۳۷۴ دلار واقعی دست یافته است؛ سطحی که بالاتر از همه قله‌های پیشین بوده و از نظر تاریخی نزدیک‌ترین مقایسه آن با جهش دهه ۷۰ است — جایگاهی که در ۴۵ سال اخیر بی‌سابقه بوده است. این افزایش قیمت نشان‌دهنده یک دوره جدید از رونق در بازار طلا و افزایش بی‌سابقه ارزش واقعی آن است.
این نزدیکی به سقف تاریخی، در کنار بازدهی بی‌سابقه سالانه ۴۶ درصد، شواهد متعددی از حضور طلا در محدوده‌های اشباع رشد و خطر اصلاح شدید فراهم می‌آورد، مشابه الگوهای نزولی که پس از هر یک از قله‌های بزرگ گذشته مشاهده شده است. این تحلیل نشان می‌دهد که بازار طلا ممکن است در حال حاضر در یک وضعیت ناپایدار قرار داشته باشد و احتمال یک اصلاح قیمتی وجود دارد.
به زبان ساده اگر بخواهیم نگاه کنیم، طلا بعد از شکستن سقف‌های مهم تاریخی مثل محدوده ۲۶۰۰ تا ۲۷۸۰ دلار (به ارزش واقعی)، با یک جهش سریع و بزرگ تا ۳۳۷۴ دلار رسیده است. معمولاً بعد از چنین حرکات تندی، بازار برمی‌گردد و به محدوده‌ای که قبلاً مقاومت بوده — و حالا حمایت شده — سر می‌زند تا آن را «امتحان» کند. این تحلیل تکنیکال نشان می‌دهد که احتمال یک پولبک یا اصلاح قیمتی در بازار طلا وجود دارد.
یعنی ممکن است قیمت دوباره به همان منطقه برگردد، کمی نوسان کند و اگر خریداران دوباره وارد شوند، روند صعودی ادامه پیدا کند. کلیت ماجرا این است که الان طلا در اوج قرار دارد و یک پولبک یا عقب‌نشینی کوتاه‌مدت به محدوده شکسته‌شده، از نظر تکنیکالی خیلی محتمل است. این توضیح ساده‌تر به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا درک بهتری از وضعیت فعلی بازار طلا داشته باشند.
بطور کلی این داده‌ها بیانگر حرکت کنونی بازار در منطقه‌ای بسیار نادر و پرریسک است. با توجه به تجربه تاریخی، خرید در این سطوح قیمتی دارای ریسکی بالا است؛ قیمتی که پتانسیل رشد بیش از ۷ درصدی را در کوتاه‌مدت نخواهد داشت و احتمال افت بیش از ۲۰ درصدی در کمین آن است. این هشدار به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد که خرید طلا در شرایط فعلی ممکن است با ریسک بالایی همراه باشد.
نسبت ریسک به بازده (Risk/Reward) در این موقعیت نامطلوب و به‌طور تقریبی در محدوده ۳ واحد ریسک به ازای هر ۱ واحد پاداش بالقوه قرار دارد، که این به معنی ضعف جدی در جذابیت سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در طلا است. این تحلیل نشان می‌دهد که در حال حاضر، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در طلا جذابیت چندانی ندارد و ریسک آن بیشتر از پاداش بالقوه است.
البته این سناریو صرفاً بر پایه رفتار تکنیکالی و ساختار قیمت فعلی و بر پایه نگاه به گذشته است و رخدادهای غیرمنتظره سیاسی، بحران‌های ژئوپلتیکی یا شوک‌های اقتصادی جهانی در آن لحاظ نشده‌اند. در صورت وقوع چنین رویدادهایی، مسیر حرکت صعودی طلا می‌تواند به‌طور جدی ادامه پیدا کند. این نکته مهم به سرمایه‌گذاران یادآوری می‌کند که تحلیل‌های تکنیکال تنها بخشی از تصویر کلی هستند و عوامل دیگری نیز می‌توانند بر قیمت طلا تأثیر بگذارند.
با این حال، اگر شرایط کلان اقتصادی و روندهای فعلی بدون تغییرات شدید ادامه یابند، اونس طلا اگرچه در افق بلندمدت و طی پنج سال آینده، از منظر بنیادی و تاریخی، پتانسیل رشد تا حدود ۱۰۰ درصد را خواهد داشت اما در مقطع کنونی ریسک خرید کوتاه مدت بسیار بالا ارزیابی می‌شود. این تحلیل نشان می‌دهد که در بلندمدت، طلا همچنان می‌تواند یک سرمایه‌گذاری جذاب باشد، اما در کوتاه‌مدت ریسک‌های قابل توجهی وجود دارد.
این ارزیابی مبتنی بر روندهای تورم، سیاست‌های پولی انبساطی، و کاهش عرضه واقعی این فلز در بازار جهانی است. در گزارش بعدی به‌طور مستقل و جامع، به بررسی پتانسیل بازدهی بلندمدت طلای جهانی در ۵ سال آینده و عوامل مؤثر بر آن خواهیم پرداخت. اخبار جهان در گزارش‌های بعدی به بررسی دقیق‌تر عوامل مؤثر بر بازار طلا خواهد پرداخت.
منبع : خبرگزاری مهر
