به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری تسنیم، در حالی که جنگ غزه به آستانه سومین سال خود نزدیک می‌شود، تحولات بین‌المللی نشان می‌دهد که همبستگی افکار عمومی جهانی و سیاستمداران کشورهای مختلف، به ویژه در اروپا، با مردم فلسطین به طور چشمگیری در حال افزایش است. این حمایت، که در ابتدا به صورت تظاهرات و تجمع‌های خیابانی در شهرهای مختلف جهان نمایان شد، اکنون به شکل دعوت و اعلام رسمی از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد، شرکت‌های تجاری و رهبران سیاسی برای قطع روابط با اسرائیل آشکار شده است.
در سال نخست جنگ غزه، گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های عبری نشان داد که شرکت‌های تجاری مختلف اسرائیلی با پدیده‌ای جدید به نام «تحریم خاموش» از سوی شرکای خارجی خود مواجه شده‌اند. بر این اساس، طرف‌های خارجی به دلیل ترس از دست دادن مشتریان و آسیب به وجهه خود در نزد افکار عمومی، از علنی کردن جزئیات قراردادها و دامنه همکاری‌هایشان با شرکت‌های اسرائیلی خودداری می‌کردند.
با گذشت دو سال از جنگ غزه، آمارها نشان می‌دهد که تعداد قربانیان فلسطینی از 65 هزار نفر فراتر رفته است. این نوع برخورد با اسرائیلی‌ها (چه در سطح شخصی و چه در سطح دولتی) به حدی رسیده است که سیاست‌های مبتنی بر تحریم و عدم تعامل با اسرائیل، به یک امتیاز مثبت برای هر شرکت یا رهبر سیاسی تبدیل شده است. حجم اخبار مرتبط با «تحریم اسرائیل» در رسانه‌های عبری این موضوع را تأیید می‌کند. در ادامه، به مهم‌ترین این موارد که در یک ماه گذشته رسانه‌ای شده‌اند، اشاره می‌شود:
1) چندی پیش، هلند اعلام کرد که در صورت شرکت اسرائیل در مسابقات یوروویژن، این رقابت‌ها را تحریم خواهد کرد. هلند پس از ایرلند و اسلوونی، سومین کشوری است که رسماً تحریم کامل خود را علیه تل‌آویو اعلام کرده است. این اعلامیه‌ها با هدف اعمال فشار گسترده بر «اتحادیه پخش برنامه‌های اروپایی» پیش از بحث درباره مسئله شرکت اسرائیل در مسابقه یوروویژن صورت گرفته است. منابع مرتبط با برنامه یوروویژن پیام‌های غیررسمی به اسرائیل منتقل کرده‌اند مبنی بر اینکه اعلام انصراف موقت یا حضور هنرمندان اسرائیلی با پرچم بی‌طرف، می‌تواند به بحران مشارکت در یوروویژن پایان دهد. به گفته این منابع، انصراف موقت تل‌آویو از «اخراج تحقیرآمیز» آن جلوگیری می‌کند. از دیدگاه اروپایی، استفاده از پرچم بی‌طرف یا پرچم شرکتی برای شرکت‌های اسرائیلی مانعی ندارد.
2) 1200 ستاره و برنامه‌ساز هالیوود با امضای بیانیه‌ای از مردم فلسطین حمایت و با «نسل‌کشی» آنها توسط اسرائیل مقابله کردند. با توجه به موج حمایت از فلسطینی‌ها، تعداد امضاکنندگان این بیانیه به سرعت به حدود چهار هزار نفر رسید. این بیانیه خواستار قطع روابط با نهادهای فرهنگی در سرزمین‌های اشغالی است. در متن بیانیه آمده است: «همدستی در یک جرم شامل سفیدنمایی یا توجیه نسل‌کشی و آپارتاید، در واقع همدستی با دولتی است که آنها را مرتکب می‌شود. بنابراین، نه تنها همکاری با تولیدات فرهنگی اسرائیل، بلکه مشارکت هنرمندان در رویدادهایی مانند جشنواره فیلم قدس اشغالی و جشنواره بین‌المللی فیلم حیفا نیز بخشی از همدستی با چنین رژیمی تلقی می‌شود.» امضاکنندگان این بیانیه خواستار تحریم فرهنگی اسرائیل شده‌اند و این ایده را از روندی الهام گرفته‌اند که به سرنگونی رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی منجر شد.
3) بیش از 400 هنرمند حوزه موسیقی خواستار تحریم اسرائیل شده‌اند و در بیانیه‌ای درخواست کرده‌اند که آثارشان از پلتفرم‌های اسرائیلی حذف شود. در این بیانیه آمده است: «فرهنگ نمی‌تواند جلوی بمب‌ها را بگیرد، اما می‌تواند با سرکوب سیاسی مخالفت کند، افکار عمومی را تغییر دهد و از عادی‌سازی رژیمی که مرتکب جنایت علیه بشریت می‌شود، خودداری کند.»
4) اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) اعلام کرده است که قصد دارد وضعیت ادامه حضور نمایندگان فوتبال رژیم صهیونیستی در رقابت‌های اروپایی را بررسی کند. در صورتی که اکثریت اعضا با حذف اسرائیل موافق باشند، این رژیم با فشار تحریمی جدیدی در حوزه ورزش مواجه خواهد شد که می‌تواند موقعیت آن را در بازی‌های جام جهانی و رقابت‌های تحت نظر فیفا با مشکل روبرو سازد.
5) در اسپانیا، سیاست‌های رسمی و مردمی علیه رژیم صهیونیستی در حال تشدید شدن است. دو هفته قبل، یک طرفدار فلسطینی در اسپانیا در اعتراض به حضور یک تیم رژیم صهیونیستی در مسابقه دوچرخه‌سواری «ووئلتا اسپانیا»، مانع برگزاری این رقابت شد. در اقدامی دیگر، دولت اسپانیا در همراهی با طرفداران فلسطینی و «جنبش همبستگی با فلسطین»، سخنرانی سفیر اسرائیل را در شهر بیلبائو لغو کرد. روی پوسترهایی که قبل از سخنرانی برنامه‌ریزی شده توزیع شده بود، نوشته شده بود: «صهیونیست‌ها، نه اینجا و نه هیچ کجا». وزارت دفاع اسپانیا نیز این هفته اعلام کرد که قرارداد 200 میلیون یورویی خود را با تل‌آویو در حوزه تجهیزات نظامی لغو می‌کند. پیشتر نیز اسپانیا در بحبوحه اعتراضات خود به اقدامات اسرائیل در غزه، قرارداد تسلیحاتی با شرکت البیت سیستمز را که قرار بود بر اساس آن سیستم‌های توپخانه دقیق PULS را خریداری کند، لغو کرد. این قراردادی است که حدود دو سال پیش مورد توافق قرار گرفت و کل مبلغ آن حدود 700 میلیون یورو است. همچنین حدود سه ماه پیش، اسپانیا از تعلیق قراردادی به ارزش حدود 250 میلیون دلار برای خرید موشک‌های ضد تانک «اسپایک» از شرکت رافائل خبر داد. پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا، اعلام کرد که علاوه بر تحریم تسلیحاتی اسرائیل، کشتی‌هایی که به تلاش‌های جنگی آن کمک می‌کنند، اجازه پهلوگیری در بنادر اسپانیا را نخواهند داشت.
6) لندن تصمیم گرفته است افسران ارتش رژیم صهیونیستی را از تحصیل در یکی از معتبرترین آکادمی‌های نظامی در این کشور منع کند. بر این اساس، دولت استارمر از سال آینده به اسرائیلی‌ها اجازه شرکت در برنامه‌های کالج سلطنتی مطالعات دفاعی را نخواهد داد. دولت انگلیس به دلیل جنگ غزه، پرسنل وزارت دفاع اسرائیل را از حضور در یک نمایشگاه معتبر دفاعی DSEI 2025 در لندن منع کرده است. در سال‌های گذشته، وزارت جنگ رژیم صهیونیستی پرسنل خود را به این نمایشگاه معتبر که هر ساله در لندن برگزار می‌شود، اعزام می‌کرد. انگلیس تصریح کرده است که شرکت‌های اسرائیلی می‌توانند پرسنل خود را اعزام کنند، اما یک هیئت رسمی اسرائیلی به نمایندگی از این رژیم نمی‌تواند در این نمایشگاه شرکت کند. این نخستین بار نیست که اسرائیل از یک نمایشگاه تسلیحاتی کنار گذاشته می‌شود. در ماه ژوئن نیز در نمایشگاه هوایی پاریس، غرفه رژیم صهیونیستی به طور غیرمنتظره‌ای توسط برگزارکنندگان مسدود شد.
7) در ایتالیا نیز اسرائیل از بزرگترین نمایشگاه گردشگری این کشور (TTG Travel Experience) در شهر رمینی که قرار است در ماه اکتبر برگزار شود، اخراج شد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که مقامات محلی ایتالیا نسبت به حضور اسرائیل در نمایشگاه شکایت کردند و از برگزارکنندگان خواستند حضور این رژیم را ممنوع کنند. مقامات شهر رمینی اعلام کردند ارائه مقاصد تعطیلات به مکان‌های جنگ، ترور و مرگ از نظر اخلاقی و معنوی غیرقابل قبول است.
8) دولت فیلیپین نیز هفته قبل اعلام کرد که قصد ندارد تجهیزات جنگی (انواع اسلحه) از رژیم صهیونیستی خریداری کند. این تصمیم پس از اعمال فشار سیاسی به دولت این کشور برای خاتمه معاملات نظامی‌اش با اسرائیل به دلیل جنگ در نوار غزه اتخاذ شد. طبق گزارش موسسه مطالعات صلح استکهلم (SIPRI)، این کشور در بازه زمانی 2019-2023 دومین مقصد صادراتی نظامی اسرائیل بود. تصمیم فیلیپین ممکن است روندهای عمیقی را نشان دهد که بر همه جنبه‌های صادرات امنیتی-نظامی اسرائیل و درآمدهای دولتی آن تأثیر می‌گذارد.
در فضای تحریمی کنونی، نشریه صهیونیستی معاریو در گزارشی نوشت که مقامات نظامی اسرائیل با واقعیتی مشکل‌ساز مواجه شده‌اند: به دلیل تحریم‌ها، دسترسی بخش‌های نظامی به قطعات امنیتی از خارج دیگر آسان نیست. بنابراین، وزارت جنگ اسرائیل اخیراً سیاست خود را تغییر داده و تلاش می‌کند هرچند با هزینه بیشتر، اما محصولات موردنیازش را از شرکت‌های داخلی تأمین کند. روسای صنایع نظامی اسرائیل به ریاست مدیرعامل صنایع هوافضای اسرائیل(IAI) جلسه‌ای تشکیل دادند و پیچیدگی وضعیت کنونی را برای نتانیاهو تشریح کردند. در این گزارش آمده است که از یک سو، میزان علاقه به محصولات نظامی اسرائیل رکوردها را شکسته است؛ از سوی دیگر، فشار سیاسی مردم بر دولت‌ها در سراسر جهان مانع از امضای قراردادها می‌شود. این در حالی است که هزینه‌های رژیم صهیونیستی برای تداوم جنگ طولانی در هفت جبهه، این رژیم را ملزم به افزایش حجم صادرات به طور کلی و صادرات صنایع دفاعی به طور خاص می‌کند، اما واقعیات نشان می‌دهد که این امر به سادگی گذشته نیست. مدیرعامل صنایع هوافضای اسرائیل خاطر نشان کرد: «از آغاز جنگ غزه، فرآیندهایی رخ داده است که اسم رمز آنها «تحریم» است. این فقط محدود به عدم خرید محصولات اسرائیلی نیست، بلکه امتناع از عرضه قطعات به اسرائیل را نیز شامل می‌شود. قطعاتی وجود دارد که تهیه آنها در جهان برای ما دشوار است.»
پیامدهای اقتصادی تحریم‌ها علیه اقتصاد رژیم صهیونیستی در سایه جنگ غزه، در کنار تحریم‌های فرهنگی، ورزشی، نظامی و حتی گردشگری، تحریم بخش تجاری و اقتصادی نیز اقتصاد اسرائیل را تحت تاثیر قرار داده است که شاید برجسته‌ترین آن مربوط به قطع روابط ترکیه با این رژیم باشد. پس از اعلام پایان مناسبات اقتصادی ترکیه با اسرائیل توسط رئیس جمهور اردوغان در مه سال 2024، اخیراً اداره بنادر این کشور از نمایندگان کشتیرانی خواسته است تا نامه‌هایی مبنی بر عدم ارتباط کشتی‌هایشان با اسرائیل ارائه دهند. علاوه بر این، آنکارا کشتی‌های ترکیه‌ای که در بنادر اسرائیل پهلو می‌گیرند را از این کار منع کرده است. ترکیه از همه کشتی‌هایی که از این کشور عبور می‌کنند می‌خواهد اعلامیه غیررسمی ارائه دهند مبنی بر اینکه کشتی‌هایی که با آنها کار می‌کنند، محموله‌های نظامی یا خطرناک را به مقصد سرزمین‌های اشغالی حمل نمی‌کنند. شرکتی که به نوعی با اسرائیل کار می‌کند، اجازه پهلوگیری در ترکیه را نخواهد داشت. این ممنوعیت در مورد همه بنادر ترکیه صدق می‌کند. وبسایت اسرائیلی «گلوبس» گزارش داده است که ترکیه تصمیم گرفته است حرکت کشتی‌های این کشور به سمت فلسطین اشغالی را به طور کامل متوقف کند و کشتی‌هایی که با پرچم ترکیه حرکت می‌کنند، مجوز پهلو گرفتن در اسرائیل را ندارند.
محدودیت‌های تجاری با اسرائیل محدود به ترکیه نیست. وبسایت «وای‌نت» در گزارشی اختصاصی به نقل از تجار و شرکت‌های اسرائیلی نوشت: «جلسات تجاری با نمایندگان شرکت‌های اسرائیلی لغو می‌شود؛ جلساتی هم که برگزار می‌شود حتی در کشورهایی که همیشه دوست تلقی شده‌اند به درخواست میزبان به صورت مخفیانه صورت می‌گیرند؛ برخی از درخواست‌ها برای تمدید قراردادهای صادرات محصولات اسرائیلی رد می‌شود و در برخی موارد، شرکت‌ها و زنجیره‌های بازاریابی در کشورهای مختلف اعلام می‌کنند «در این مرحله» واردات از اسرائیل را متوقف خواهند کرد: اما اینها تنها برخی از مشکلاتی است که از کشورهای سراسر جهان به اقتصاد اسرائیل وارد می‌شود.» صادرکنندگان و واردکنندگان اسرائیلی در هفته‌های اخیر از وخامت جدی و نگران‌کننده روابط تجاری اسرائیل خبر داده‌اند. در برخی موارد، مقامات مربوطه از جمله وزارت امور خارجه و انجمن تولیدکنندگان، تلاش کرده‌اند تا کمکی کنند، اما حتی این مساعدت‌ها و کمک‌ها نیز بی‌فایده بوده است. رئیس انجمن تولیدکنندگان هشدار داده است که «وضعیت دشوار و بی‌رحمانه است.» وضعیت به حدی نامطلوب است که پس از نشست اعضای یک هیئت اقتصادی اسرائیلی در یک کشور بسیار دوست، رئیس انجمن تولیدکنندگان اسرائیل درخواست باورنکردنی در واتس‌اپ دریافت کرد: «فوراً تمام عکس‌ها را حذف کنید و حتی یک کلمه هم در مورد جلسه ما با نمایندگان شرکت‌های اسرائیلی منتشر نکنید.» ران تومر در واکنش به این مسئله گفت: «ما شوکه شدیم. در گذشته، همیشه در آنجا به گرمی از ما استقبال می‌شد و قراردادهای عالی امضا می‌شد.» رئیس انجمن تولیدکنندگان خاطرنشان کرد: «ما انتظار داریم دولت فوراً تشکیل جلسه دهد و با کمک ما، طرحی را برای تشویق صادرکنندگان تهیه کند تا بتوانیم در بازارهای مشکل‌دار راه‌حل‌هایی ارائه دهیم و جایگزین‌هایی پیدا کنیم.»
به گفته یک صادرکننده اسرائیلی، اوضاع به ویژه از زمان اعلام اشغال غزه و پخش ویدیوهایی که ساختمان‌ها و مساجد را بمباران و غیرنظامیان غزه را زخمی نشان می‌دهد، بدتر شده است. این صادرکننده گفت: «دیگر نمی‌توان با این تصاویر کنار آمد. ما محکوم به انزوای کامل هستیم. ما در سراسر جهان احساس می‌کنیم که به حاشیه رانده شده‌ایم.»
انجمن تولیدکنندگان رژیم صهیونیستی پرسشنامه‌ای را بین تولیدکنندگان ارشد اسرائیلی توزیع کرد که نتیجه آن، تصویر بسیار نگران‌کننده‌ای را نشان داد:
– حدود نیمی از صادرکنندگان اسرائیلی با لغو یا عدم تمدید قراردادهای موجود از سوی مشتریان مواجه شده‌اند.
– 71 درصد از صادرکنندگان ادعا می‌کنند لغو قراردادها صرفاً به دلایل سیاسی بوده است.
– 38 درصد از صادرکنندگان اسرائیلی لغو قرارداد از سایر کشورهای اروپایی و 31 درصد لغو قرارداد از سوی مشتریان در ایالات متحده را گزارش کرده‌اند. هیچ صادرکننده‌ای لغو قرارداد از آمریکای لاتین را گزارش نکرده است.
– 76 درصد از صادرکنندگان گزارش دادند جنگ به صادرات آنها آسیب رسانده است. از این تعداد، 21 درصد گزارش دادند که میزان خسارت از 40 درصد کل صادرات آنها فراتر رفته است.
– 54 درصد گزارش دادند مشتریان جدید اکنون از همکاری با اسرائیل خودداری می‌کنند.
– مشکلات غیرمعمولی در حوزه لجستیک، حمل‌ونقل بین‌المللی، تأخیر در گمرک و بنادر خارج از فلسطین اشغالی و لغو سفارش از سوی تأمین‌کنندگان نیز گزارش شده است.
اقتصاددانان ارشد شرکت رتبه‌بندی اعتباری Moody’s هفته گذشته در اسرائیل بوده‌اند و سوالاتی که آنها مطرح کردند و مطالبی که در جلسات با نمایندگان کابینه و روسای اقتصاد گفتند، تصویری بسیار نگران‌کننده را ترسیم می‌کند. یک مقام ارشد اقتصادی که با مقامات مؤسسه اعتباری مودیز دیدار کرد، خاطرنشان کرد آنها با توجه به عملیات تصرف شهر غزه که آن را به عنوان یک نقطه عطف جدی در جنگ تعریف کردند، بسیار نگران افزایش هزینه‌های دفاعی هستند و ترس واقعی وجود دارد که کابینه اسرائیل کنترل مدیریت بودجه را به طور کامل از دست بدهد و باعث افزایش شدید کسری بودجه و بدهی شود.
منبع: خبرگزاری تسنیم
