بورس کالا ایران با صدور ابلاغیه‌ای جدید شرایط خرید محصولات معدنی زنجیره فولاد را اعلام کرد و تأکید کرد که این تراکنش‌ها برای خریداران این زنجیره محدود به دارندگان پروانه بهره‌برداری مرتبط است. هدف اصلی این تصمیم رساندن مستقیم مواد اولیه به دست تولیدکننده و جلوگیری از ورود واسطه‌ها و دلال‌ها به زنجیره معدنی-فولاد است تا هم بخش تولید حمل و نقل کالا با کارایی بهتری انجام شود و هم از ایجاد مانع‌های غیرضروری در مسیر تأمین مواد اولیه جلوگیری شود.
بر اساس ابلاغیه تازه بورس کالا، خرید سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله تنها برای دارندگان پروانه بهره‌برداری مرتبط مجاز است. به این ترتیب برای هر گام از زنجیره تولید، ملاک صلاحیت خریدار، داشتن پروانه تولید مربوطه است: خریدار سنگ‌آهن باید مجوز تولید کنسانتره را داشته باشد، خریدار کنسانتره مجوز تولید گندله و خریدار گندله نیز باید پروانه تولید آهن‌اسفنجی را دارا باشد. این سازوکار به معنای پیوستگی کامل زنجیره و همسویی کامل بین مواد اولیه و واحدهای تولیدی داخل زنجیره است و از ورود افرادی که در زنجیره حضور ندارند یا ظرفیت تولید مرتبط را ندارند به بازار جلوگیری می‌کند.
در ادامه آمده است که سایر متقاضیان برای معامله در بورس کالا موظفند مدارک لازم را حداقل یک روز کاری قبل از عرضه ارائه کنند. این روش به شکل مشخصی از شائبه‌های عدم شفافیت و همچنین معامله خارج از زنجیره را کاهش می‌دهد و فرایند عرضه را برای تولیدکنندگان واقعی هموارتر می‌کند.
داوود آذرس شب، رئیس اداره تحلیل بازار بورس کالا، در تبیین این سیاست جدید گفت هدف اصلی این تصمیم رساندن مستقیم کالا به دست تولیدکننده و جلوگیری از ورود واسطه‌ها و دلال‌ها به زنجیره است. وی تأکید کرد اگر کسی صرفاً پروانه تولید کنسانتره داشته باشد باید سنگ‌آهن خریداری کند و مجاز به تهیه کالایی خارج از زنجیره تولید خود نیست. به گفته او، این سیاست به سه هدف اصلی می‌رسد: نخست حذف دخالت‌های غیرضروری و واسطه‌گری در بازار، دوم اطمینان از اینکه مواد اولیه به دست فعالان واقعاً نیازمند و دارای ظرفیت تولید می‌رسد و سوم جلوگیری از انبارکردن و سوداگری خارج از زنجیره که می‌تواند به بی‌ثباتی بازار منجر شود.
اجرای این ابلاغیه به طور مستقیم به بهبود کارایی زنجیره فولاد و کاهش هزینه‌های تولید کمک می‌کند؛ زیرا مواد اولیه به صورت مستقیم و بدون واسطه به کارخانه‌های دارای پروانه بهره‌برداری می‌رسد و از ایجاد dabbleهای غیرواقعی در تقاضا و قیمت‌ها کاسته می‌شود. همچنین با تعیین الزام داشتن مجوزهای مرتبط برای هر گام تولید، شفافیت بیشتری در فرایند عرضه و خرید مواد معدنی در بورس کالا ایجاد می‌شود و از سوءاستفاده‌های احتمالی در بازار جلوگیری می‌شود.
بنابراین، با این تغییر رویکرد، فقط واحدهای تولیدی که پروانه بهره‌برداری مرتبط را دارند و ظرفیت تولید مورد نیاز را در اختیار دارند، می‌توانند به خرید سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله مبادرت ورزند. سایر اشخاص و شرکت‌ها که پروانه مرتبط ندارند یا به هر دلیل ظرفیت تولیدی برای کالاهای مربوطه را ندارند، از خرید این محصولات در بورس کالا منع خواهند شد و باید مدارک لازم را مطابق مقررات ارائه دهند تا در فرآیندهای آتی بررسی و ارزیابی شوند. این سیاست علاوه بر کاهش سوداگری و ورود غیرواقعی به بازار، از احتمال ایجاد تداخل میان زنجیره‌های مختلف تولید در بازار جلوگیری کرده و به تقویت کارآمدی و شفافیت بازار مواد معدنی زنجیره فولاد کمک می‌کند.
در پایان لازم است به این نکته اشاره شود که اجرای این ابلاغیه با هدف کاهش ملاحظات غیرواقعی بازار و اطمینان از اینکه منابع معدنی به دست مصرف‌کنندگان واقعی داخل زنجیره برسد، از سوی بورس کالا دنبال می‌شود و انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت و بلندمدت تأثیر مثبتی بر توزیع عادلانه مواد اولیه و کاهش واسطه‌گری داشته باشد. پایان خبر.
