به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، تنش‌ها در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد همچنان ادامه دارد. خبرگزاری رویترز گزارش داده است که ایران و قدرت‌های اروپایی تنها هشت روز فرصت دارند تا بر سر تعویق اجرای مکانیسم ماشه (Snapback) توافق کنند. این مهلت پس از شکست پیش‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل برای لغو دائمی تحریم‌ها علیه ایران، به وجود آمده است.
در جلسه روز جمعه شورای امنیت، پیش‌نویس قطعنامه‌ای که با هدف خنثی‌سازی تلاش‌های سه کشور اروپایی – انگلیس، فرانسه و آلمان – برای احیای تحریم‌های سازمان ملل ارائه شده بود، نتوانست به اکثریت آرا لازم دست یابد. اگرچه کشورهایی مانند روسیه، چین، پاکستان و الجزایر از این پیش‌نویس حمایت کردند، اما عدم دستیابی به آرای کافی، چشم‌انداز نامطلوبی را برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها ترسیم می‌کند.
این شکست دیپلماتیک، پس از اقدام تروئیکای اروپایی در ۲۸ آگوست (۶ شهریور) برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) صورت گرفت. اروپایی‌ها مدعی شدند که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده و از این طریق تلاش می‌کنند تا فشار بین‌المللی بیشتری بر جمهوری اسلامی ایران وارد کنند. این ادعاها، که همواره توسط مقامات ایرانی رد شده‌اند، موجب تشدید تنش‌ها و پیچیده‌تر شدن مذاکرات شده است.
مکانیسم ماشه، ماده‌ای در برجام است که به موجب آن، هر یک از اعضای شورای امنیت که بر این باورند ایران از تعهدات خود تخطی کرده است، می‌توانند با اعلام آن به شورای امنیت، به دنبال بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران باشند. این مکانیسم انتقادات گسترده‌ای را به دنبال داشته است، چرا که برخی از کارشناسان معتقدند این ماده، می‌تواند به ابزاری برای اعمال فشار سیاسی یکجانبه تبدیل شود.
این اقدام اروپایی‌ها با واکنش شدید ایران روبه‌رو شده است. مقامات ایرانی بارها اعلام کرده‌اند که تحریم‌ها نقض قوانین بین‌المللی و مغایر با روح برجام است و این اقدام تلاش برای به خطر انداختن مذاکرات دیپلماتیک و احیای برجام است. از سوی دیگر، برخی از تحلیلگران بر این باورند که این اقدام اروپایی‌ها برای افزایش فشار بر ایران و مذاکره بر سر یک توافق هسته‌ای جدید صورت گرفته است. آن‌ها معتقدند که اروپایی‌ها با استفاده از این مکانیسم، امیدوار هستند که ایران را به گفتگوهای جدید برای محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش وادار کنند.
هشت روز باقی مانده تا پایان مهلت، لحظات حساسی را برای مذاکرات پیش رو رقم زده است. موفقیت در این مذاکرات می‌تواند از یک بحران بین‌المللی جلوگیری کند. اما شکست در این مذاکرات، می‌تواند منجر به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و پیامدهای منفی گسترده‌ای برای ایران و ثبات منطقه‌ای شود. اقدامات بعدی ایران و واکنش سایر قدرت‌های جهانی به این موضوع، نقش کلیدی در شکل‌گیری آینده این موضوع خواهد داشت. همچنین موضع آمریکا، که به دلیل خروج از برجام، از اعضای این توافق نیست، در این موضوع بسیار اهمیت دارد. واکنش دولت آمریکا به این رویدادها می‌تواند به شکل معناداری بر وضعیت مذاکرات و تلاش‌ها برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها تأثیر بگذارد. اهمیت این موضوع نیازمند رصد دقیق تحولات و تفسیر حوادث به گونه‌ای عینی و مبتنی بر حقایق می‌باشد.
منبع: خبرگزاری مهر
