به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرنگار مهر، محمد حسن‌زاده در مراسم اختتامیه هفته ملی ایرانداک که در محل پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات (ایرانداک) برگزار شد، به اهمیت جایگاه دانش در دنیای امروز و برنامه‌های توسعه کشور اشاره کرد. این مراسم که در نهم مهر ماه، مصادف با پنجاه‌وهفتمین سالگرد تاسیس این مرکز برگزار شد، فرصتی بود تا دستاوردهای ایرانداک در راستای ارتقای زیرساخت‌های علمی و فناوری کشور مورد بررسی قرار گیرد.
حسن‌زاده با تاکید بر نامگذاری هزاره سوم به عنوان هزاره دانش، اظهار داشت که در برنامه هفتم توسعه نیز بر اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه بنیان تاکید ویژه‌ای شده است و حدود ۳ تا ۴ ماده به این موضوع اختصاص یافته است. وی افزود: برای اینکه بتوانیم در قواره نام و پیشینه ایرانداک ظاهر شویم، مجموعه‌ای از خدمات نوین را در دستور کار قرار داده‌ایم.
رئیس ایرانداک، نوسازی زیرساخت‌های سخت‌افزاری را به عنوان اولین گام تحولی در هر سازمان یاد کرد و افزود: تمام فعالیت‌ها بر پایه زیرساخت‌های سخت‌افزاری استوار است. در همین راستا، در طول سه سال اخیر، تمامی سرورهای پژوهشگاه به آخرین فناوری‌های روز ارتقا یافته‌اند و برای پردازش‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و اپلیکیشن‌های پیشرفته آماده شده‌اند.
وی با تاکید بر اهمیت پردازش هوش مصنوعی، خاطرنشان کرد: تنها داشتن زیرساخت فناوری کافی نیست، بلکه باید به سمت استفاده از واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) و پردازش هوش مصنوعی حرکت کرد. بر همین اساس، زیرساخت‌های مربوط به این فناوری نیز در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران راه‌اندازی شده است.
حسن‌زاده با اشاره به ضرورت آمادگی محتوایی برای بهره‌برداری از این زیرساخت‌ها، تصریح کرد: در ایرانداک، پنج نوع محتوای اصلی شامل مقالات، اطلاعات کنفرانس‌ها، پایان‌نامه‌ها، کتاب‌ها و طرح‌های پژوهشی وجود دارد.
وی با معرفی سامانه «دوجی» (DOAJ) که به منظور دسترسی رایگان به مقالات ایرانی ایجاد شده است، اعلام کرد: تا پایان مهرماه یا اوایل آبان‌ماه، تمامی مقالات ایرانی به صورت رایگان در این سامانه در دسترس پژوهشگران قرار خواهند گرفت. تاکنون بیش از ۳۵۰ هزار مقاله در این سامانه بارگذاری شده است و این تعداد به تدریج افزایش خواهد یافت.
رئیس پژوهشگاه ایرانداک با اشاره به جمع‌آوری اطلاعات مربوط به ۱۵ سال کنفرانس‌های برگزار شده در ایران، گفت: سامانه مربوط به این اطلاعات نیز به زودی راه‌اندازی خواهد شد.
در ادامه، وی به معرفی سامانه «ساد» پرداخت که به ارائه نسخه الکترونیکی کتاب‌های دانشگاهی می‌پردازد. وی اظهار داشت: تاکنون ۶۴۸ کتاب به صورت متن کامل در این سامانه قرار گرفته است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری، این تعداد به هزار عنوان کتاب برسد. حسن‌زاده همچنین افزود: ۳۰ دانشگاه در حال حاضر به سامانه ساد متصل شده‌اند و سایر دانشگاه‌ها نیز درخواست همکاری با این سامانه را دارند.
رئیس ایرانداک با اشاره به همکاری با معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، از جمع‌آوری اطلاعات جامع پارک‌های علم و فناوری کشور خبر داد و گفت: اطلاعات مربوط به ثبت و مدیریت پارک‌های فناوری، دوره‌های پسا دکتری، فن‌بازار، فروش محصولات دانش‌بنیان و آموزش نیز گردآوری شده است و در حال ایجاد زیست‌بومی جامع در این زمینه هستیم.
وی افزود: این زیست‌بوم با تکمیل پروژه اپلیکیشن موبایل ایرانداک تکمیل خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود که حدود ۶ میلیون کاربر از این اپلیکیشن استفاده کنند.
حسن‌زاده با تاکید بر اهمیت پایان‌نامه‌ها به عنوان یکی از دارایی‌های ارزشمند ایرانداک، تصریح کرد: بر اساس قانون، ایرانداک تنها سازمانی است که متولی همانندجویی و ثبت پایان‌نامه‌ها است. در همین راستا، یک مدل زبانی بزرگ (Large Language Model) مبتنی بر پایان‌نامه‌ها طراحی شده است. نسخه آزمایشی این ابزار هوش مصنوعی آماده شده است و در بهمن‌ماه، این ابزار به طور رسمی رونمایی خواهد شد.
وی همچنین از راه‌اندازی سامانه‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی برای تعامل با مشاهیر ایران خبر داد و گفت: پروژه «سرزمین فرزانگان علم و فناوری کشور» نیز در حال ایجاد است و برای اولین‌بار، کاربران می‌توانند از طریق هوش مصنوعی با مشاهیر صحبت کنند و پاسخ‌های خود را بر اساس کتاب‌ها و آثار آن‌ها دریافت کنند. وی افزود: قصد داریم تا پایان سال جاری، مولانا و یکی دیگر از شخصیت‌های برجسته علمی و فرهنگی ایران را به این سامانه اضافه کنیم و به زودی تمامی شخصیت‌ها به این مجموعه اضافه خواهند شد.
حسن‌زاده در خصوص شبکه کتابخانه‌های ایران گفت: تا کنون ۵۱ کتابخانه دانشگاهی، ۲۸۰۰ کتابخانه عمومی و ۱۰۰ کتابخانه تخصصی به شبکه ملی کتابخانه‌های ایران پیوسته‌اند و این شبکه در حال حاضر شامل ۳ هزار کتابخانه عمومی، دانشگاهی و تخصصی است. وی از اجرای پروژه‌هایی نظیر «پیک کتاب» برای امانت‌دهی بین کتابخانه‌ها و افزودن افزونه‌های هوش مصنوعی برای جستجوی معنایی منابع خبر داد. این اقدامات نشان از تلاش ایرانداک برای تسهیل دسترسی به منابع علمی و ارتقای سطح دانش در کشور دارد.
منبع : مهر
