به گزارش اخبار جهان به نقل از روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه قاجار، در روز پنجشنبه ۲۶ جمادی‌الثانی ۱۲۸۷ هجری قمری، مطابق با ۳۱ شهریور ۱۲۴۹ خورشیدی، وقایع متعددی در دربار و اردوی شاهی رخ داده است که شاه در خاطرات روزانه خود به ثبت رسانده است. روز با توقف اردو آغاز شد، و حضور برخی از همسفران و مقامات، از جمله حاجی آقا اسماعیل یوغورت و حاجی رحیم خان، در محل کمپ ثبت شده است. امین السلطان، صدراعظم قدرتمند آن زمان، اشیاء نفیس و گرانبهای طلا و نقره را در دو جعبه ظریف که توسط استاد حیدرعلی ساخته شده بود، به حضور شاه آورد. این صحنه نشان‌دهنده ثروت و تجمل دربار قاجار و نفوذ امین‌السلطان است. گزارشی از سرقت اسباب و اثاثیه حاجی کلبعلی خواجه، یکی از افراد اردو که در انتهای صف قرار داشت، به شاه ارائه شد. این خبر آشفتگی و بی‌نظمی موجود در اردو را آشکار می‌سازد، بی‌نظمی‌ای که ظاهراً کنترل آن از دست مسئولان خارج شده بود.
در ادامه خاطرات، ناصرالدین‌شاه به ماجرای جالب پسر حکیم‌الممالک اشاره می‌کند. این جوان، سرداری از کرمانی‌ها، با لباسی نو و لاکی تازه، ظاهراً به قصد شوخی یا درگیری توسط میرزا عبدالله به داخل نهر آب انداخته شده و به طور کامل خیس شده بود. میرزا عبدالله خود نیز به طور اتفاقی در آب افتاده بود. این روایت، نشان‌دهنده نوعی بی‌بندوباری و شاید حتی برخوردهای ناشی از اقتدار و قدرتی است که برخی از افراد دربار از خود نشان می‌دادند. بازگشت سیاچی و باشی از شهر نیز در این روز ثبت شده است. درخواست آغاسلیمان برای چند شتر بار، به عنوان نمونه‌ای از خواسته‌های متفاوت و گاهی بی‌مورد مقامات دربار و طنز تلخ آن دوره محسوب می‌شود. شاه پس از مدتی اصرار، در نهایت با درخواست آغاسلیمان موافقت می‌کند.
بعدازظهر همان روز، ناصرالدین‌شاه به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی رفته است. اما گرد و غبار، گرما، جمعیت فقرا و دست‌فروشان، زیارت را برای شاه ناخوشایند کرده است. پس از زیارت، شاه به باغ شاهزاده اعتضاد رفته و عصرانه‌ای با چای صرف می‌کند. در پایان روز، شاه از احساس کسالت و دل پیچه شکایت دارد. شب، مجدداً در جلسه‌ای مردانه با حضور عرفانچی و سیاچی شرکت می‌کند و پس از آن به استراحت می‌پردازد. ذکر نام “تارچی” در پایان خاطرات، بدون توضیح کامل، خواننده را به ادامه این رویدادهای روزانه در روزهای بعد معطوف می‌کند.
این نوشته کوتاه از خاطرات ناصرالدین شاه، چشم‌انداز جالبی از زندگی روزمره در دربار قاجار ارائه می‌دهد. این متن نه تنها وقایع روزانه را بازگو می‌کند، بلکه جنبه‌هایی از ساختار قدرت، روابط اجتماعی، و حتی ویژگی‌های شخصیتی افراد مختلف در دربار را نیز نشان می‌دهد. بی‌نظمی اردو، سرقت، خشونت نمادین (انداختن پسر حکیم‌الممالک در آب)، و درخواست‌های متعدد برای منابع مادی، همگی نشانه‌هایی از نارسایی‌ها و چالش‌های حاکم بر سیستم آن دوران هستند. این خاطرات همچنین نگاهی به زندگی شخصی شاه می‌دهد و نشان می‌دهد که حتی شاه نیز از بیماری و مشکلات مبتلا می‌شد. مطالعه این گونه نوشته‌ها می‌تواند درک ما را از تاریخ ایران و خصوصیات دوران قاجار افزایش دهد. این نوشته همچنین نمونه‌ای از سند مکتوب آن دوران بوده و می‌تواند برای پژوهشگران و تاریخ‌نگاران بسیار مفید باشد. ارائه جزئیات جغرافیایی و بیوگرافی اشخاص نام‌برده در خاطرات، همچنین تحلیل رفتار آنها در چارچوب سیاست آن دوران، می‌تواند زمینه گسترده‌تری برای تحقیق و بررسی این متن ارائه دهد. علاوه براین، مقایسه این خاطرات با سایر منابع تاریخی درباره دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار می‌تواند نگاهی جامع‌تر به آن دوران ارائه دهد.
منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه قاجار از ربیع‌الاول ۱۲۸۷ تا شوال ۱۲۸۸ ق به انضمام سفرنامه کربلا و نجف، به کوشش مجید عبدامین، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ اول، زمستان ۱۳۹۸، ص ۷۱.
