به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری تسنیم، خبری مبنی بر “خارج شدن سد ماملو از مدار بهره‌برداری” در این خبرگزاری منتشر شد که به کاهش بی‌سابقه ذخایر آبی این سد، به عنوان یکی از پنج سد اصلی تأمین‌کننده آب شرب تهران، اشاره داشت.
در این گزارش با صراحت و ارائه آمار دقیق، خبر از مدار خارج شدن سد ماملو اعلام شده بود: “با توجه به اینکه حجم مرده مخزن سد ماملو 28 میلیون مترمکعب از آب کف مخزن را شامل می‌شود و در حال حاضر ذخیره آبی این سد تنها 19 میلیون مترمکعب است، این سد رسماً از مدار بهره‌برداری خارج شده است.”
پس از انتشار این خبر، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب، در گفت‌وگو با چند رسانه، خبر تسنیم را مبنی بر خروج سد ماملو از مدار، تکذیب کرد.
سخنگوی صنعت آب در اظهارات خود که در رسانه‌های مختلف تکرار شده، ضمن تأیید رسیدن سد ماملو به حجم مرده، بیان داشت: “سد ماملو به حجم مرده رسیده، اما انتقال آب از آن از جریان پایه و حجم مرده ادامه دارد.”
همچنین، روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای تهران در توضیحاتی که به خبرگزاری تسنیم ارسال کرده، آورده است: “در شرایط فعلی، حجم مخزن سد ماملو معادل 19.2 میلیون متر مکعب است که نسبت به حجم 36.8 میلیون متر مکعبی در مدت مشابه سال قبل، 17.6 میلیون متر مکعب کاهش داشته است. در تاریخ 9 خرداد ماه سال جاری، حجم مخزن سد ماملو حدود 28 میلیون متر مکعب بوده است که در این صورت، می‌بایست از آن تاریخ تاکنون از مدار بهره‌برداری خارج شده باشد، در صورتی که از آن روز تا کنون حدود 11 میلیون متر مکعب از آب شرب شهروندان تهرانی و شهرهای جنوب‌شرق استان تهران از سد مذکور تأمین گردیده است. شایان ذکر است هم اکنون سد ماملو بدون هرگونه مشکل در مدار بهره‌برداری بوده و به صورت بی‌وقفه بخشی از آب شرب استان تهران از محل این سد تأمین می‌گردد.”
بنابراین، آن‌طور که سخنگوی صنعت آب اعلام کرده، “برداشت آب از حجم مرده سد ماملو انجام می‌گیرد” و آن‌طور که روابط عمومی آب منطقه‌ای تهران اعلام کرده، “در 4 ماه اخیر، 11 میلیون مترمکعب آب شرب تهرانی‌ها در شرایطی از سد ماملو برداشت شده که میزان ذخایر آن برابر با حجم مرده یا کمتر از آن بوده است.”
در اصطلاحات فنی حوزه آب، حجمی از مخزن سد که بین تراز کف مخزن (بستر رودخانه) و رقوم کف پایین‌ترین تخلیه‌کننده قابل مانور قرار می‌گیرد، حجم مرده یا غیرمفید مخزن در سدهای بزرگ نامیده می‌شود. از این رو، برداشت از حجم مرده تنها به صورت فیزیکی و با پمپاژ آب امکان‌پذیر است. با این حال، حجم قابل برداشت به صورت فیزیکی بسیار پایین است و کیفیت آب در حجم مرده مخزن معمولاً پایین است و هر چند سال یک‌بار، با رسوب‌زدایی کف مخزن، از تخلیه‌کننده تحتانی خارج می‌شود.
در کنار این موارد، برداشت از حجم مرده، آب با کیفیت پایین‌تری را به شبکه آب ارسال می‌کند و خالی کردن حجم مرده مخازن، در راستای آسیب‌دیدن سازه سد، خطراتی به همراه خواهد داشت.
این موضوع که بخشی از آب شرب شهر تهران از حجم مرده سدها تأمین می‌شود، از جنبه‌های ایمنی سازه سدها و کیفیت آب تزریق شده به شبکه، نیازمند پاسخگویی مسئولان بخش آب کشور است.
در حال حاضر، سه سد لار، ماملو و امیرکبیر، خروجی قابل توجهی برای تأمین آب تهران ندارند. برداشت فیزیکی و با استفاده از بارج از آب مخزن سد ماملو، در حال حاضر در حد 400 لیتر بر ثانیه صورت می‌گیرد که در مقایسه با ظرفیت 45000 لیتر بر ثانیه دریچه‌های تخلیه آب سد، بسیار ناچیز است. این مقدار برداشت آب از حجم مرده سد، آن هم با پمپاژ دستی، به معنای در مدار بهره‌برداری بودن سد تلقی نمی‌شود.
به جای داشتن صداقت در طرح مسائل با مردم، مسئولان بخش آب کشور به جای بیان شرایطی که نیازمند تغییر فوری رفتار مصرفی است و به جای آنکه اعلام کنند در جبران کسری برداشت از این سه سد، چه میزان برداشت از مخازن زیرزمینی تهران صورت می‌گیرد (که این به معنای قربانی کردن آینده آبی تهران برای گذر از شرایط پرتنش امروز است)، سعی در عادی جلوه دادن شرایط و در مدار بهره‌برداری بودن سدها دارند که این موضوع جای تعجب دارد.
منبع : خبرگزاری تسنیم
