عنوان خبر: موانع ترکیه در روابط اقتصادی با چین
منبع: اخبار جهان
تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۴ – ۱۵:۵۸
اخبار جهان: چین در سال‌های اخیر به شریک تجاری حیاتی برای ترکیه تبدیل شده است، به‌طوری‌که بخش‌های وسیعی از صنایع ترکیه به تبعیت از زنجیره‌های تامین چین گره خورده‌اند. با این حال تراز تجاری دو کشور همچنان به نفع چین است و هیچ چشم‌اندازی روشن برای جبران این فاصله در آینده نزدیک وجود ندارد. در سال ۲۰۲۴ چین حدود ۴۴٫۹ میلیارد دلار کالا به ترکیه فروخته است در حالی که ارزش صادرات ترکیه به چین تنها حدود ۳٫۴ میلیارد دلار بوده است؛ این اختلاف قابل توجه، نمایانگر عمق وابستگی ترکیه به بازار چین است.
کارشناسان اقتصاد ترکیه هشدار می‌دهند که تنها راه دولت برای بهبود تراز تجارت، افزایش قابل توجه سرمایه‌گذاری‌های چین در ترکیه و توسعه همکاری‌های مولد است. با این وجود تلاش‌ها در این مسیر با محدودیت‌هایی مواجه است. عمرانی در پروژه‌های سرمایه‌گذاری چین در ترکیه بعد از مراسم کلنگ‌زنی کارخانه خودروسازی برقی BYD در استان منیسا، هنوز به نتیجه عملی نرسیده است. بر اساس گزارش‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ترکیه به کمتر از ۵ میلیارد دلار می‌رسد و جایگاه این سرمایه‌گذاری در مقایسه با کشورهای منطقه همچنان پایین است. در کنار BYD، شرکت چینی چری نیز به تازگی در حال بررسی سرمایه‌گذاری حدود یک میلیارد دلار در ترکیه است، اما مسیر اجرای این پروژه نیز با تردیدها مواجه است.
در بازار خودروهای برقی ترکیه، تقاضا رو به رشد است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که فروش خودروهای برقی در هفت ماه نخست سال ۲۰۲۵ از مرز صد هزار دستگاه گذشته و نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۴۷ درصد افزایش یافته است. این تقاضا می‌تواند برای ترکیه فرصت‌های جدیدی ایجاد کند، اما بدون اصلاحات ساختاری در حوزه‌های اقتصادی و قانونی، امکان تبدیل این تقاضا به مزیت رقابتی پایدار وجود ندارد.
برخی تحلیلگران از وجود موانع جدی در مسیر سرمایه‌گذاری‌های چینی‌ها در ترکیه سخن می‌گویند. بی‌ثباتی‌های سیاسی و اقتصادی، احتمال اجرا نشدن کامل قراردادها و ناکامی در بهبود فضای کسب‌وکار، موجب شده است تا سرمایه‌گذاران چینی به‌ویژه در حوزه‌های استراتژیک با احتیاط بیشتر عمل کنند. علاوه بر آن، برخی از محدودیت‌های مربوط به مقررات بهداشت، گواهی‌های SPS و فرآیند ارزیابی تطابق، در زمینه‌های کشاورزی و مواد غذایی برای صادرات به چین مطرح است و موجب کندی ورود کالاهای ترکیه‌ای به بازار چین می‌شود.
در کنار این چالش‌ها، ترکیه به دنبال مزیت‌هایی مانند اتحادیه گمرکی با اتحادیه اروپا، نیروی کار نسبتاً ارزان و هزینه بالای سوخت است که این عوامل را به عنوان محل تقابل با چین و به‌عنوان نقطه قوت برای تبدیل شدن به یک قطب تولید خودروهای برقی در منطقه تقویت می‌کند. با وجود این، شواهد حاکی از آن است که ناکامی در جبران کسری تجاری با چین و کاستی‌های داخلی ترکیه در زمینه حاکمیت قانون و ثبات اقتصادی، همچنان مانع از ایجاد شتاب لازم برای سرمایه‌گذاری‌های چین در این کشور می‌شود.
در گزارش‌های تحلیلی آمده است که اگر چین محدودیت‌هایی مانند قطع صادرات عناصر خاکی کمیاب (REE) را به اروپا افزایش دهد، احتمالاً اروپا نیز به شدت به چین وابسته باقی خواهد ماند و مسیرهای جایگزین کوتاه‌مدت برای تأمین نیازهای صنعتی خود نخواهد یافت. از سوی دیگر، در حوزه فناوری‌های آینده مانند خودروهای خودران و رباتیک، چین به عنوان رقیب جدی و کلیدی جهان مطرح می‌شود و ترکیه باید با درنظر گرفتن این واقعیات، استراتژی‌های مناسبی برای تقویت موقعیت خود در بازار جهانی بیابد.
قداد کاراعلی اوغلو، تحلیلگر اقتصادی، می‌نویسد: «همان‌طور که انتظار می‌رفت، رابطه ترکیه با چین هنوز به نفع ترکیه الزاماً کامل نشده است. در سال ۲۰۲۴ چین حدود ۴۴٫۹ میلیارد دلار کالا و خدمات به ترکیه فروخته، در حالی که ترکیه تنها ۳٫۴ میلیارد دلار صادر کرده است. با این قابلیت‌ها، نمی‌توان انتظار داشت که ترکیه به سرعت و با امکانات فعلی فاصله را جبران کند. محصولات وارداتی ما اغلب تکنولوژیک هستند و کالاهای صادره غالباً خام هستند؛ بدون جهش فناوری، امکان تبدیل این کسری به سود بلندمدت وجود ندارد.»
انتهای خبر
