به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، در اظهارات اخیر خود تهدید به عواقب ناگوار در صورت عدم بازگرداندن پایگاه هوایی بگرام به ایالات متحده کرد. این اظهارات تند، یک روز پس از اعلام ذاکر جلالی، رئیس سوم سیاسی وزارت خارجه طالبان، مبنی بر امکان تعامل افغانستان و آمریکا بدون حضور نظامی آمریکا در خاک افغانستان، منتشر شد. جلالی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس، تصریح کرد که حضور نظامی آمریکا در افغانستان قابل قبول نیست و روابط اقتصادی و سیاسی بین دو کشور می‌تواند بر پایه احترام متقابل و منافع مشترک، بدون هیچ گونه حضور نظامی آمریکا، برقرار شود. وی تأکید کرد که حضور نظامی آمریکا، چه در مذاکرات دوحه و چه در طول تاریخ، هیچگاه از سوی مردم افغانستان پذیرفته نشده است.
اظهارات ترامپ در کنفرانسی مطبوعاتی مشترک با ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس، بیان شد. وی پایگاه هوایی بگرام را یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های هوایی جهان خواند و با اشاره به واگذاری رایگان آن به طالبان، بر ضرورت بازپس‌گیری آن تأکید کرد. ترامپ در توجیه این خواسته، به نزدیکی جغرافیایی بگرام (حدود یک ساعت پرواز) به تأسیسات ساخت سلاح‌های هسته‌ای چین اشاره کرد و این موضوع را به عنوان عاملی کلیدی در استراتژی ایالات متحده برای مهار چین معرفی نمود.
این اظهارات، انتقادات تند ترامپ از جو بایدن، رئیس جمهور پیشین آمریکا، به خاطر خروج جنجالی از افغانستان در سال ۲۰۲۱ را نیز به یاد می‌آورد. ترامپ معتقد است که این خروج عجولانه، منجر به واگذاری سلاح‌ها، دارایی‌های نظامی و پایگاه‌های مهم آمریکایی، از جمله بگرام، به طالبان شده است. وی بارها در سخنرانی‌های خود، بر نقشه اولیه خود برای حفظ پایگاه بگرام، نه برای افغانستان، بلکه به عنوان ابزاری برای نظارت و مهار فعالیت‌های هسته‌ای چین، تأکید کرده است.
بازگشت ترامپ به قدرت و مطرح شدن مجدد این موضوع، حساسیت استراتژیک پایگاه هوایی بگرام را به عنوان یک نقطه کلیدی در بازی ژئوپلیتیکی منطقه، به ویژه در رقابت میان آمریکا و چین، برجسته می‌کند. موقعیت جغرافیایی استثنایی بگرام، با داشتن یک باند پروازی به طول ۱۱۸۰۰ فوت (۳۶۰۰ متر) که قابلیت پشتیبانی از بمب‌افکن‌ها و هواپیماهای باری بزرگ را داراست، آن را به یک پایگاه با ارزش راهبردی تبدیل کرده است. کنترل این پایگاه، می‌تواند به آمریکا قابلیت نظارت و واکنش سریع در منطقه را بدهد و نقش مهمی در استراتژی‌های منطقه‌ای آمریکا در برابر چین ایفا کند.
اما در سوی دیگر، مقامات طالبان با تاکید بر عدم پذیرش حضور نظامی خارجی در افغانستان، به شدت با این درخواست مخالفت کرده‌اند. این اختلاف نظر، می‌تواند تنش‌های جدیدی را بین افغانستان و ایالات متحده ایجاد کند و به پیچیدگی روابط و عدم اطمینان در منطقه بیفزاید. پیامدهای احتمالی این تنش، از اختلال در تلاش‌های بشردوستانه تا افزایش ناامنی در منطقه را شامل می‌شود. همچنین، این موضوع می‌تواند به عنوان ابزاری در رقابت‌های ژئوپلیتیکی بین قدرت‌های بزرگ، به خصوص آمریکا و چین، مورد استفاده قرار گیرد.
واکنش‌های بین‌المللی به اظهارات ترامپ، بسیار متنوع و قابل تامل است. در حالی که برخی از متحدان آمریکا نگرانی خود را در مورد تشدید تنش‌ها ابراز کرده‌اند، دیگر کشورها این اقدام را به عنوان تلاشی برای احیای نفوذ آمریکا در منطقه تلقی می‌کنند. کارشناسان اما، بر ضرورت یافتن راه حلی دیپلماتیک و مسالمت‌آمیز برای حل این اختلاف نظر تاکید داشته‌اند. مذاکرات و دیپلماسی برای یافتن راه‌حلی که منافع ملی افغانستان و امنیت منطقه‌ای را به خطر نیندازد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در نهایت، آینده پایگاه بگرام و پیامدهای خواست آمریکا برای بازپس‌گیری آن، به تحولات ژئوپلیتیکی آینده و توانایی بازیگران منطقه‌ای در مدیریت این چالش بستگی دارد.
منبع: خبرگزاری مهر
