به گزارش اخبار جهان به نقل از ایندیا تایمز، لغو معافیت تحریمی ایالات متحده برای بندر چابهار، برنامه‌های اتصال منطقه‌ای هند را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. دولت ترامپ در اقدامی که به عنوان بخشی از سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران تلقی می‌شود، معافیت تحریمی این بندر استراتژیک را که در سال ۲۰۱۸ برای تقویت سرمایه‌گذاری هند و توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل اعطا شده بود، لغو کرد. این تصمیم از ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳ اجرایی شده و شرکت‌ها و اشخاص هندی فعال در بندر چابهار یا پروژه‌های مرتبط با آن، ممکن است با تحریم‌های قانون آزادی ایران و منع گسترش آمریکا روبرو شوند.
این تصمیم، نقش حیاتی بندر چابهار در استراتژی هند برای اتصال به اوراسیا و دسترسی به بازارهای آسیای مرکزی را به خطر می‌اندازد. چابهار کوتاه‌ترین و سریع‌ترین مسیر زمینی و دریایی برای هند به منظور دسترسی به آسیای مرکزی، به ویژه جمهوری‌های آسیای مرکزی محصور در خشکی، و افغانستان محسوب می‌شود. این بندر، نقش دروازه‌ای طلایی برای این کشورها به سوی اقیانوس هند را ایفا می‌کند و از طریق کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال–جنوب (INSTC) ارتباطات تجاری را تسهیل می‌کند.
همکاری هند و ایران در بندر چابهار، از سال ۲۰۱۸ آغاز شده و در ماه مه ۲۰۲۴ به امضای توافقنامه‌ای ۱۰ ساله بین شرکت India Ports Global Ltd (IPGL) و سازمان بنادر و دریانوردی ایران (PMO) برای مدیریت ترمینال شهید بهشتی منجر شد. لغو معافیت‌ها، این همکاری را با مشکلات عدیده‌ای روبرو خواهد کرد و می‌تواند برنامه‌های گسترش اقتصادی هند در منطقه را مختل کند. این امر به ویژه در دسترسی به منابع هیدروکربنی آسیای مرکزی و تأمین عناصر نادر خاکی مورد نیاز برای صنایع انرژی پاک و دفاعی هند تأثیرگذار خواهد بود. برای مثال، قزاقستان دارای ذخایر عظیمی از عناصر نادر خاکی با ارزش بیش از ۴۶ تریلیون دلار است که در حال حاضر بخش اعظم آن به چین صادر می‌شود. دسترسی هند به این منابع به شدت به همکاری با ایران در چابهار وابسته است.
علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، بندر چابهار نقشی کلیدی در استراتژی ژئوپلیتیکی هند ایفا می‌کند. این بندر در دریای آزاد و فراتر از تنگه هرمز واقع شده و از درگیری‌های بالقوه در خلیج فارس در امان است. همچنین، فاصله نسبتا مناسب آن با بنادر هند در گجرات و مهاراشترا مزیت‌های استراتژیک آن را افزایش می‌دهد. چابهار در رقابت هند با چین بر سر نفوذ در اوراسیا و آسیای مرکزی اهمیت بسیاری دارد. چین در سال‌های اخیر، با سرمایه‌گذاری در بنادر و زیرساخت‌های حمل و نقل در منطقه، حضور خود را در آسیای مرکزی تقویت کرده است. بندر گوادر در پاکستان، به عنوان یکی از نمونه‌های این سرمایه‌گذاری چینی، نگرانی‌های هند در خصوص حاکمیت و امنیت منطقه‌ای را برانگیخته است. چابهار، با فاصله تقریبی ۱۷۰ کیلومتری از گوادر، می‌تواند به عنوان یک نقطه مقابل ژئوپلیتیکی به حضور چین در منطقه پاسخ دهد.
هند، برای ایجاد تعادل در این رقابت، در سال ۲۰۱۹ گفتگوی هند-آسیای مرکزی را آغاز کرد. کشورهای آسیای مرکزی نیز علاقه‌مندی خود را به پروژه‌های اتصال هند از طریق چابهار نشان داده‌اند و در نشست مجازی هند-آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۲، بر اهمیت گنجاندن چابهار در INSTC تأکید کردند. اتصال چابهار به INSTC، هند را به خط آهن ۹۲۸ کیلومتری قزاقستان-ترکمنستان-ایران (KTI) متصل می‌کند و دسترسی مستقیم به منابع هیدروکربنی آسیای مرکزی را برای هند فراهم می‌کند. لغو معافیت تحریمی، تمام این محاسبات استراتژیک هند را به چالش می‌کشد و آن را در موقعیت دشواری در رقابت با چین قرار می‌دهد.
لغو این معافیت، معمای پیچیده‌ای از رقابت قدرت‌های بزرگ و موانع پیش روی همکاری بین‌المللی در منطقه را نمایان می‌کند. اینکه آیا رقابت‌های ژئوپلیتیکی همچنان بر همکاری بین کشورها در زمینه توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد ثبات اقتصادی غلبه خواهد کرد یا خیر، سؤالی است که باید در آینده به آن پاسخ داده شود. تأثیر این تصمیم بر توسعه اقتصادی منطقه و روابط بین‌المللی، در آینده قابل بررسی خواهد بود. از سوی دیگر، افتتاح مرکز نوآوری Taara در بنگلورو، توسط شرکت Consilio، نمونه‌ای از تلاش‌های سرمایه‌گذاری در زمینه فناوری و نوآوری در هند است. این مرکز با استفاده از هوش مصنوعی و اتوماسیون، در تلاش برای تحول صنعت خدمات حقوقی است و نشان از پتانسیل هند در زمینه نوآوری و فناوری دارد. این مرکز با تیم های چند رشته‌ای متشکل از وکلا، مهندسان، دانشمندان داده و متخصصان فناوری، در تلاش برای ارائه راهکارهای نوآورانه در زمینه حقوقی فعالیت می کند. تمرکز این مرکز بر بهبود دقت، افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های فرآیندهای حقوقی است. Consilio برنامه گسترش نیروی کار خود را در هند به بیش از ۲۰۰۰ نفر در سه سال آینده اعلام کرده است. این تصمیم، به آینده‌ی روشن برای متخصصان هندی در زمینه فناوری حقوقی و به‌طور کلی، به تقویت موقعیت هند در بازار جهانی اشاره دارد.
منبع: ایندیا تایمز
