به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از همشهری آنلاین، روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی به همکاری‌های موفقیت‌آمیز ایران و چین در زمینه تبادلات مالی و پیشبرد پروژه‌های عمرانی در ایران پرداخته است. بر اساس این گزارش، تحریم‌های آمریکا پرداخت پول نفت به ایران را تقریبا غیرممکن ساخته، اما چین راهی محرمانه برای انجام این کار پیدا کرده است.
این کانال مالی پنهان، پیوندهای اقتصادی میان دو کشور را تقویت کرده و به آنها اجازه می‌دهد تلاش‌های واشنگتن برای منزوی کردن ایران را نادیده بگیرند. به گفته مقامات کنونی و سابق غربی، این سیستم تبادلی به این صورت عمل می‌کند که نفت ایران به چین، بزرگ‌ترین مشتری تهران، ارسال می‌شود و در مقابل، شرکت‌های چینی تحت حمایت دولت به ساخت زیرساخت در ایران می‌پردازند.
مقامات می‌گویند این چرخه با حضور یک بیمه‌گر دولتی چینی، که خود را بزرگ‌ترین آژانس اعتبار صادراتی جهان می‌خواند، و یک نهاد مالی چینی چنان مخفی که نامش در هیچ فهرست عمومی یافت نمی‌شود، تکمیل می‌گردد. این روش با دور زدن سیستم بانکی بین‌المللی، به اقتصاد ایران کمک کرده است. طبق گفته برخی مقامات، در سال گذشته تا ۸.۴ میلیارد دلار از پرداخت‌های نفتی از این طریق تأمین مالی شده و هزینه پروژه‌های زیرساختی چین در ایران را پوشش داده است.
بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ایران در سال گذشته ۴۳ میلیارد دلار، عمدتاً نفت خام، صادر کرد که مقامات غربی تخمین می‌زنند حدود ۹۰ درصد آن به چین ارسال شده است. چین از سال ۲۰۱۸، پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و اعمال مجدد تحریم‌ها، خریدار اصلی نفت ایران بوده است. سیاست «فشار حداکثری» دولت وقت آمریکا قصد داشت صادرات نفت ایران را به صفر برساند. با وجود تحریم‌های آمریکا علیه افراد و نهادهای چینی، صادرات نفت ایران به چین تقریباً بدون وقفه ادامه یافته است.
پکن همچنین از ایران حمایت سیاسی می‌کند و تحریم‌های واشنگटन علیه ایران را غیرقانونی می‌داند. با این حال، به دلیل خطر حذف از سیستم مالی بین‌المللی، پکن شرکت‌های بزرگ خود را از ریسک تحریم‌ها دور نگه داشته و مقامات گمرک چین از سال ۲۰۲۳ هیچ گزارشی از خرید نفت خام ایران ثبت نکرده‌اند. واشنگتن علاوه بر صادرات انرژی، بیشتر بانک‌های ایرانی از جمله بانک مرکزی را تحریم کرده که این موضوع انتقال پول به ایران را بسیار دشوار کرده است.
راه‌حل پنهان
سیستمی که نفت ایران را با زیرساخت‌های چینی مبادله می‌کند، دو بازیگر اصلی دارد: یک شرکت بیمه دولتی بزرگ به نام سینوسور (Sinosure) و یک نهاد مالی که مقامات آن را ژوکسین (Chuxin) نامیده‌اند. در این روش، یک شرکت تحت کنترل ایران فروش نفت را به یک خریدار چینی، که ظاهراً شرکت نفتی تحریم‌شده «ژوهای ژنرونگ» است، ثبت می‌کند.
خریدار چینی ماهانه صدها میلیون دلار به حساب ژوکسین واریز می‌کند و این نهاد پول را به پیمانکاران چینی که پروژه‌های مهندسی در ایران اجرا می‌کنند، تحویل می‌دهد. این پروژه‌ها توسط سینوسور بیمه شده‌اند. نام ژوکسین در میان نزدیک به ۴۳۰۰ شرکت بانکی ثبت‌شده توسط نهاد نظارتی چین وجود ندارد.
به گفته دولت آمریکا و کارشناسان، نفت خام ایران برای پنهان کردن مبدأ خود، از طریق مسیرهای غیرمستقیم و انتقال کشتی‌به‌کشتی به چین می‌رسد. سینوسور، شرکت بیمه صادرات و اعتبار چین، ابزار مالی دولت این کشور برای حمایت از اولویت‌های توسعه بین‌المللی پکن است و تا پایان سال گذشته از بیش از ۹ تریلیون دلار فعالیت تجاری و سرمایه‌گذاری در سراسر جهان حمایت کرده است.
بر اساس داده‌های آزمایشگاه تحقیقاتی ایدیتا، چین بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ بیش از ۲۵ میلیارد دلار برای ساخت زیرساخت در ایران تعهد مالی داشته و سینوسور در ۱۶ مورد از ۵۴ قرارداد مستند نقش مستقیم داشته است. با این حال، آمریکا شرکت‌هایی را که در ایران کار غیرنظامی انجام می‌دهند، در فهرست سیاه قرار نداده و هیچ سند عمومی، سینوسور را مستقیماً به فروش نفت ایران مرتبط نمی‌کند.
وزارت خارجه چین اعلام کرده است که از این ترتیب بی‌اطلاع است و با تحریم‌های یک‌جانبه مخالفت می‌کند. شرکت‌های ژوهای ژنرونگ و سینوسور به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخی ندادند و مقامات ایرانی در سازمان ملل نیز در این باره اظهارنظر نکردند. این چارچوب احتمالاً مشابه توافق چین با عراق است که در آن سینوسور از وام‌دهی برای پروژه‌های چینی در ازای نفت حمایت می‌کند.
کارهای زیرساختی چین در ایران از زمان امضای شراکت ۲۵ ساله در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته و برای کشوری که با مشکل خدمات اساسی مانند آب و برق مواجه است، حیاتی محسوب می‌شود. ایران همچنین بخشی از درآمد نفتی خود را با خرید مستقیم کالا در چین جبران می‌کند و به گفته مقامات آمریکایی، توانسته است بخشی از این درآمد را به منطقه بازگرداند.
معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا ماه گذشته گفت که «نهادهای ایرانی از شبکه‌های بانکی سایه برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌کنند». تاکنون هیچ‌کدام از شرکت‌های سینوسور یا ژوکسین با تحریم‌های آمریکا مواجه نشده‌اند و وزارت خزانه‌داری آمریکا از اظهارنظر درباره فعالیت‌های آنها خودداری کرده است.
منبع: همشهری آنلاین
