به گزارش اخبار جهان به نقل از تابناک، دونالد ترامپ در پلتفرم تروث سوشال خود از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، دعوت کرده و تأیید کرده است که موضوع فروش جنگنده‌های اف-۳۵ در مذاکرات میان دو کشور مطرح خواهد شد. ترامپ با ابراز خوش‌بینی به نتایج مذاکرات، اظهار داشت که در حال مذاکره بر سر چندین توافق تجاری و نظامی با اردوغان هستند. این توافقات شامل خرید گسترده هواپیماهای بوئینگ، قراردادی بزرگ برای خرید جنگنده‌های اف-۱۶ و ادامه مذاکرات پیرامون فروش جنگنده‌های اف-۳۵ است که انتظار می‌رود به نتیجه مثبتی برسد. وی بر روابط خوب خود با رئیس جمهور اردوغان تأکید کرد.
ترکیه، در تلاش برای جلب رضایت ترامپ و به دست آوردن جنگنده‌های اف-۳۵، قصد دارد قراردادی برای خرید ۲۵۰ فروند هواپیمای تجاری از شرکت بوئینگ برای ترکیش ایرلاینز نهایی کند. علاوه بر این، آنکارا خواهان خرید ۴۰ فروند جنگنده اف-۱۶ وایپر و مهمات و بمب‌هایی به ارزش میلیاردها دلار است. در کنار این ۴۰ فروند اف-۱۶، ترکیه خواهان ۴۰ فروند از جنگنده‌های اف-۳۵ است، که در پی خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه از برنامه تولید این جنگنده‌ها حذف شده بود. با این حال، با وجود شایعات زیاد پیرامون دیدار اردوغان و ترامپ و احتمال توافق بر سر فروش اف-۳۵، ناظران سیاسی هشدار می‌دهند که مقاومت طولانی مدت و دو حزبی در کنگره آمریکا، بازگشت ترکیه به برنامه اف-۳۵ را نامشخص می‌سازد.
خروج ترکیه از برنامه اف-۳۵ در ژوئیه ۲۰۱۹، به دنبال خرید سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ از روسیه رخ داد. این اقدام که توسط ناتو به‌عنوان تهدیدی برای امنیت تلقی شد، ضربه بزرگی به ترکیه وارد کرد، به‌خصوص با توجه به قرارداد یونان برای خرید حداقل ۲۰ فروند جت اف-۳۵آ لایتنینگ ۲ که تحویل اولیه آن از سال ۲۰۲۸ آغاز می‌شود و می‌تواند برتری هوایی یونان در دریای اژه را تقویت کند. برای توجیه فروش اف-۳۵ به ترکیه، ترامپ باید نشان دهد که آنکارا از سامانه اس-۴۰۰ دست کشیده است، که مطابق با قوانین تحریم‌های آمریکا است. لازم به ذکر است که غیرفعال کردن این سیستم دفاعی توسط ترکیه کافی نبوده و مذاکرات بین دو کشور در مورد اف-۳۵ از زمان روی کار آمدن دولت بایدن ادامه داشته است. سال گذشته، دو طرف به توافقی اولیه برای خرید اف-۱۶ توسط ترکیه دست یافتند.
آلن ماکوفسکی، پژوهشگر ارشد مرکز پیشرفت آمریکا، بر این باور است که برای دستیابی به توافق بر سر فروش اف-۳۵، ترکیه باید امتیازی در مورد اس-۴۰۰ بدهد. پیشنهادهایی مانند فعال‌سازی اس-۴۰۰ بدون ادغام آن در سیستم ناتو یا کنترل مشترک استفاده از این سامانه توسط ناتو و ترکیه یا ترکیه و آمریکا مطرح شده‌اند، اما این ایده‌ها نیز رد شده‌اند. ماکوفسکی معتقد است که موفقیت ترامپ در این زمینه به توانایی او در نادیده گرفتن قوانین و جلب حمایت کافی از جمهوری‌خواهان در کنگره بستگی دارد. هاوارد آیزنشتات، استاد تاریخ در دانشگاه سنت لارنس، این دیدار را صرفاً یک فرصت تبلیغاتی نمی‌داند و معتقد است که ترامپ مشتاق نمایش موفقیت‌های مداوم خود است و فروش تسلیحات بزرگ در این راستا قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، ترکیه نیز به شدت نیازمند بهبود ناوگان قدیمی اف-۱۶ خود و بازگشت به برنامه اف-۳۵ است. آیزنشتات بر این باور است که اردوغان به هر دو هدف خود دست خواهد یافت و مقاومت کنگره برای جلوگیری از این معاملات کافی نخواهد بود.
با این حال، قانونگذاران حامی یونان در هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه، نسبت به این معامله ابراز نگرانی کرده‌اند و هشدار داده‌اند که فروش اف-۳۵ به ترکیه بدون تغییر در رفتار این کشور، سابقه خطرناکی ایجاد کرده و اعتبار سیاست خارجی آمریکا را تضعیف خواهد کرد. در صورت فشار ترامپ برای فروش این جنگنده‌ها، کنگره می‌تواند قطعنامه‌ای برای مخالفت تصویب کند. در مورد ترکیه، به دلیل عضویت در ناتو، این قطعنامه باید ظرف ۱۵ روز ارائه شود و به رئیس‌جمهور ارسال گردد، که می‌تواند آن را وتو کند. ترامپ برای تأیید فروش نیاز به حمایت کافی برای جلوگیری از لغو وتوی خود (دو سوم اعضای یکی از دو مجلس) دارد. ماکوفسکی خاطرنشان می‌کند که دولت‌ها به‌طور سنتی به این اعتراضات احترام می‌گذارند، اما دلیلی وجود ندارد که تصور کنیم ترامپ حتماً این کار را خواهد کرد. او پیش‌تر در سال ۲۰۱۹ با نادیده گرفتن کنگره، تسلیحاتی به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار به عربستان سعودی فروخت، اما ممکن است این بار تصمیم بگیرد که ارزش نادیده گرفتن حساسیت‌های کنگره را نداشته باشد.
در مورد درخواست دوم ترکیه، یعنی قطع ارتباط پنتاگون با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، با وجود مخالفت‌هایی در کنگره، ترامپ ممکن است دست بازتری داشته باشد. خطر برای کردهای سوریه این است که اگر ترامپ نتواند در مورد اف-۳۵ به ترکیه امتیاز بدهد، ممکن است برای جلب رضایت ترکیه در جبهه سوریه اقدام کند. این موضوع به ویژه با توجه به تغییرات در منطقه و سرنگونی بشار اسد توسط شورشیان به رهبری احمد الشرع اهمیت بیشتری می‌یابد. ماکوفسکی معتقد است که تنها چیزی که ترامپ را محدود می‌کند، ترس از بازگشت داعش در دوره اوست. شرع، با حمایت گسترده عربستان سعودی، مورد استقبال ترامپ قرار گرفته است. دیدار ترامپ با الشرع در ریاض و تصمیم به کاهش تحریم‌ها علیه سوریه، اعتبار زیادی به الشرع بخشید. شرع هم اکنون در مجمع عمومی سازمان ملل حضور دارد و فرصت‌هایی برای درخواست لغو کامل تحریم‌ها دارد. آیزنشتات خاطرنشان می‌کند که پنتاگون و اسرائیل، به‌عنوان بزرگترین حامیان کردها در واشنگتن، احتمالاً با خروج نیروها مخالفت خواهند کرد.
روابط ترکیه و اسرائیل در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد. ترکیه با تقویت روابط دفاعی با دولت الشرع، به دنبال مقابله با اسرائیل است. اِیتان کوهن یاناروکاک، پژوهشگر دانشگاه تل‌آویو، معتقد است که ترامپ می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند. تام باراک، سرمایه‌دار میلیاردر و دوست نزدیک ترامپ که اکنون به‌عنوان فرستاده ویژه آمریکا در سوریه و سفیر آمریکا در ترکیه فعالیت می‌کند، همراه با استیو ویتکوف، در حال میانجی‌گری بین الشرع و اسرائیل است. یاناروکاک اظهار داشت که با سقوط اسد، ترکیه به تأثیرگذارترین قدرت خارجی در سوریه تبدیل شده است. بنابراین، هر توافق امنیتی بین اسرائیل و سوریه نیازمند تأیید ترکیه است. با این حال، او نسبت به تمایل ترکیه به اخراج نیروهای حماس از خاک خود ابراز بدبینی کرد. اردوغان در مصاحبه‌ای حماس را گروهی تروریستی ندانسته و آن را «گروه مقاومت» خواند. آیزنشتات در پایان خاطرنشان می‌کند که ترامپ شخصیتی غیرقابل پیش‌بینی است و هر دیدار با او برای یک رهبر خارجی می‌تواند به فاجعه منجر شود.
منبع: تابناک
