به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرنگار مهر، حمدالله اکوانی، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، اعلام کرد که بنیان‌های گفتمانی سیاست خارجی آمریکا در برابر خاورمیانه و جهان بر باورها و الگوهایی ثابت استوار است که اکنون به عامل اصلی افول این کشور تبدیل شده‌اند.
وی توضیح داد که افول قدرت آمریکا دارای دو جنبه سخت و نرم است و در حال حاضر ما شاهد افول نرم یا هژمونیک این کشور هستیم. در این نوع افول، ایالات متحده مشروعیت اخلاقی و فرهنگی خود را از دست می‌دهد و دیگر توانایی ندارد ارزش‌ها و ایده‌های خود را به عنوان یک الگوی جهانی ارائه دهد.
اکوانی تصریح کرد که قدرت هژمونیک زمانی مؤثر است که یک کشور بتواند نظم مورد نظر خود را از طریق ایده‌ها، رسانه‌ها و نهادهای بین‌المللی بر جهان تحمیل کند. با این حال، او معتقد است که آمریکا امروز توانایی شکل دادن به روایت غالب جهانی را از دست داده است. به گفته وی، گفتمان لیبرال‌دموکراسی دیگر جذابیت گذشته را برای ملت‌ها ندارد و خود غربی‌ها نیز از ترویج ارزش‌های دموکراتیک عقب‌نشینی کرده‌اند.
این استاد دانشگاه افزود که در دهه اخیر، بحران‌هایی مانند جنگ عراق و بحران مالی سال ۲۰۰۸، مشروعیت اخلاقی آمریکا را به شدت تضعیف کرده است. او همچنین اشاره کرد که رؤسای جمهور این کشور، از اوباما تا ترامپ و بایدن، موفق به ساختن چهره‌ای قابل اعتماد از آمریکا در سطح جهان نشده‌اند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه یاسوج به ریشه‌های فرهنگی سیاست خارجی آمریکا اشاره کرد و گفت: «چند عنصر بنیادین در فرهنگ سیاسی ایالات متحده از ابتدا وجود داشته و رفتار سیاست خارجی آن را شکل داده است.» یکی از این عناصر، «استثناگرایی آمریکایی» است که بر این باور استوار است که آمریکا کشوری برگزیده با مأموریت هدایت جهان است. این دیدگاه از قرن هفدهم در میان مهاجران انگلیسی آمریکا شکل گرفت و همچنان در ذهن رهبران این کشور باقی مانده است.
وی اضافه کرد که این نگاه استثناگرایانه، زمینه مشترک تاریخی و فرهنگی میان آمریکا و رژیم صهیونیستی را نیز روشن می‌کند. هر دو خود را ملتی برگزیده با رسالتی جهانی می‌دانند و همین موضوع باعث شده است که در طول تاریخ در سیاست‌های بسیاری همسو باشند.
اکوانی ادامه داد که فرهنگ سیاسی آمریکا، چه در دولت‌های دموکرات و چه در دولت‌های جمهوری‌خواه، بر پایه غرور ملی، برتری‌طلبی و نگاه ابزاری به دیگر ملت‌ها بنا شده است. به باور او، تفاوت میان رؤسای جمهور تنها در ادبیات و شیوه بیان آن‌هاست؛ در حالی که ترامپ این مفاهیم را به صراحت بیان می‌کرد، دیگران همان اهداف را با زبانی رسمی‌تر دنبال می‌کردند.
وی تأکید کرد که افول هژمونیک آمریکا از درون همین مبانی فکری آغاز شده است؛ زیرا فرهنگی که خود را استثنایی و دیگران را تابع می‌داند، نمی‌تواند در دنیای امروز مشروعیت اخلاقی و فرهنگی پایداری کسب کند.
در پایان، اکوانی نتیجه‌گیری کرد که مردم جهان امروز بیش از هر زمان دیگری به ماهیت واقعی قدرت‌های سلطه‌گر پی برده‌اند. به گفته او، آمریکا دیگر نمی‌تواند با شعار دموکراسی و آزادی، رفتارهای سلطه‌جویانه خود را توجیه کند و همین آگاهی عمومی، زمینه افول گفتمانی و در نهایت افول ساختاری این کشور را فراهم کرده است.
منبع: خبرنگار مهر
