كنجد، گیاهی باستانی و ارزشمند است که نه تنها در آشپزی، بلکه در فرهنگ و سنت‌های بسیاری از کشورها نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. دانه‌های ریز و معطر كنجد به عنوان منبع غنی چربی‌های سالم و پروتئین شناخته می‌شوند و در تنوع بی‌نظیری از غذاها و دسرها به کار می‌روند. از روغن كنجد گرفته تا دانه‌های ترد آن که بر روی نان و شیرینی‌ها می‌پاشند، این ماده غذایی به طرز شگفت‌انگیزی طعم و عطر را به خوراکی‌ها می‌افزاید و به سلامتی بدن کمک می‌کند.

کاربردهای كنجد در طب سنتی و خواص آن

علاوه بر خواص تغذیه‌ای، كنجد در طب سنتی نیز کاربردهای فراوانی دارد. این دانه‌های کوچک به عنوان دارویی طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد گوارش شناخته شده‌اند. در بسیاری از کشورها، كنجد به عنوان نماد برکت و prosperity (رونق) در مراسم‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به تاریخچه غنی و فواید بی‌شمار آن، كنجد همواره به عنوان یک عنصر کلیدی در زندگی انسان‌ها باقی مانده است.

كليات گياه شناسي: كنجد

كنجد گياهي است يكساله با ارتفاع حدود يك متر كه قسمت انتهايي ساقه آن پوشيده از كرك است . برگهاي آن يبضي ، باريك و نوك تيز است . گلهاي آن برنگ سفيد و يا قرمز بطور تك تك در كناره برگ هاي قسمت انتهايي ساقه ظاهر مي شود .

ميوه اين گياه بصورت كپسول و محتوي دانه هاي كوچك و مسطح و بيضوي است كه دانه كنجد ناميده مي شود و قسمت مورد استفاده اين گياه است .

وطن اصلي كنجد هندوستان است كه از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است . در حال حاضر چين بزرگترين توليد كننده كنجد در دنيا مي باشد . هندوستان و حبشه از نظر توليد بعد از چين قرار دارند . در ايران نيز مقدري كنجد توليد مي شود كه بيشتر آن به مصرف تهيه روغن و حلوا دره مي رسد

تركيبات شيميایی

كنجد داراي پروتئين ، ويتامين هاي B,D,E,F و لسيتين Lecithin مي باشد . مقدر روغن آن در حدود ۵۰% است روغن كنجد مركب از حدود ۷۰% اسيدهاي جرب اشباع نشده مانند لينولئيك اسيد ،‌اولئيك اسيد و مقدري اسيدهاي چرب اشباع شده مانند اسيد پالمتيك و آراشيديك اسيد مي باشد .

روغن كنجد يكي از روغن هاي شاباع نشده و مفيد براي بدن است و در آمريكاي شمالي و كانادا بمقدر زياد مصرف مي شود و دليل آن اسن كه اين روغن نه فقط كلسترول بدن را بالا نمي برد بلكه آنرا كاهش مي دهد .

براي تهيه روغن كنجد معمولا دانه ها را مي شويند تا رنگ روي آن از بين برود سپس دانه ها را آسياب كرده و در آب مي ريزند تا پوست آن كه سبك روي آب بيايد كه آنرا مي گيرند . بعد دانه ها را خشك كرده و در آب جوش مي ريزند و خمير مي كنند . اين خمير را تحت فشار قرار داده تا روغن آن جداشود . اين روغن را روغن سرد فشار اول مي نامند و از تفاله باقيمانده تحت اثر فشار و گرما روغني بدست مي آيد كه بنام روغن گرم يا فشار دوم معروف است كه البته ارزش غذايي روغن سرد را ندارد .

تفاله باقيمانده از اين مرحله را معمولا براي علوفه دام ها بكار مي برند . مخصوصا اين تفاله از نظر داشتن مواد پروتئيني غذاي خوبي براي گاوهاي شيدره است .

اگر مي خواهيد از روغن كنجد استفاده كنيد دقت كنيد كه روغن سرد فشار اول باشد كه بنام First cold pressed معروف است زيرا در اثر حرارت دادن روغن كنجد خواص خود را از دست مي دهند .

کاربردهای كنجد در طب سنتی و خواص آن

خواص داروئی

از نظر طب قديم ايران كنجد گرم و تر است . كنجد بسيار مغذي است و در اكثر كشورهاي فقير بعنوان جانشين گوشت بكار مي رود .

۱)براي چاق شدن و تقويت نيروي جنسي موثر است

۲)براي رفع قولنج كنجد را آسياب كرده و با سركه مخلوط كنيد و بمقدر نصف وزن كنجد ، مغز بادام پوست كنده را بآن اضافه كنيد آنها را پودر كنيد و هر روز بمقدر يك قاشق سوپخوري از آن بخوريد .

۳) كنجد گرفتگي صدا را از بين مي برد .

۴)نرم كننده معده و روده است

۵)كره كنجد كه در كانادا بنام تاهيتي معروف است و شبيه دره مي باشد غذاي خوبي براي رشد بچه هاست .

۶)برگ كنجد را اگر به سر بماليد باعث رشد و سياهي موي سر مي شود

۷)دره نرم كننده معده و روده هاست

۸)كنجد فشار خون را كاهش مي دهد

۹)كنجد ضد رماتيسم است

۱۰)براي رفع ناراحتي كيسه صفرا مفيد است

۱۱)دم كرده برگ كنجد اسهال خوني را برطرف مي كند

۱۲)روغن كنجد براي رفع تنگي نفس و سرفه خشك و زخم ريه مفيد است

۱۳)روغن كنجد سوز ش ادرار را رفع مي كند

۱۴)از روغن كنجد بجاي روغن زيتون در سالاد استفاده كنيد

۱۵)كنجد با همه خواصي كه درد براي معده اي ضعيف مناسب نيست زيرا ثقيل الهضم است . اينگونه اشخاص بايد آنرا با عسل وسركه بخورند .

طرز استفاده

به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد

مضرات

مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

کاربردهای كنجد در طب سنتی و خواص آن

تاریخچه كنجد

کنجد، یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی، ریشه در تاریخ بشریت دارد و شواهدی از کشت آن به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. این دانه‌های کوچک و مغذی ابتدا در هند و آفریقا رشد یافته و به تدریج به سایر نقاط جهان راه یافته‌اند. در متون باستانی، از کنجد به عنوان نمادی از باروری و ثروت یاد شده و در فرهنگ‌های مختلف، جایگاهی ویژه داشته است. با توجه به مقاومت این گیاه در برابر شرایط سخت آب و هوایی، توانسته است به عنوان منبع غذایی پایدار در مناطق مختلف شناخته شود.

در طول قرون، کنجد به یکی از اجزای اصلی سفره‌ها تبدیل شده و در تهیه انواع غذاها، روغن و حتی داروها مورد استفاده قرار گرفته است. در فرهنگ‌های آسیایی، به ویژه در چین و ژاپن، کنجد نه تنها به عنوان ماده غذایی بلکه به عنوان نماد خوش شانسی و سلامتی نیز مورد توجه قرار دارد. امروز، این دانه‌های ارزشمند با توجه به خواص تغذیه‌ای و مزایای سلامتی خود، در سرتاسر جهان محبوبیت زیادی پیدا کرده و به یکی از محصولات کشاورزی با ارزش تبدیل شده‌اند.

خواص درمانی كنجد

کنجد، دانه‌ای کوچک اما پُرخاصیت، در طب سنتی و مدرن به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی شناخته می‌شود. این دانه‌ مغذی حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع، پروتئین و ویتامین‌های مختلف است که به بهبود عملکرد قلب و عروق کمک می‌کند. علاوه بر این، کنجد دارای آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌توانند از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت کنند. خاصیت ضد التهابی این دانه، موجب کاهش درد و ورم در برخی بیماری‌ها می‌شود و می‌تواند به تسکین علائم آرتروز و سایر اختلالات التهابی کمک کند.

علاوه بر خواص قلبی و عروقی، کنجد به عنوان یک منبع عالی از کلسیم و سایر مواد معدنی نیز شناخته می‌شود که در تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها نقش بسزایی ایفا می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف منظم کنجد می‌تواند به بهبود سلامت پوست و مو کمک کند، زیرا روغن کنجد به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی عمل کرده و خاصیت ضد باکتریایی آن به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند. در نهایت، این دانه با تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش سطح انرژی، به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک شایانی می‌کند.

کاربردهای كنجد در طب سنتی

کنجد، با دانه‌های ریز و مغذی‌اش، در طب سنتی به عنوان یک درمانگر طبیعی شناخته می‌شود. این دانه‌ها سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶ هستند که به حفظ سلامت قلب و عروق کمک می‌کنند. در بسیاری از فرهنگ‌ها، استفاده از روغن کنجد به عنوان یک ماده آرام‌بخش برای ماساژ و تسکین دردهای عضلانی رواج دارد. همچنین، کنجد با داشتن خواص ضدالتهابی، در درمان مشکلات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس مورد استفاده قرار می‌گیرد و به بهبود زخم‌ها و التهابات کمک می‌کند.

در طب سنتی هندی، کنجد به عنوان یک منبع انرژی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن شناخته می‌شود. دمنوش کنجد به عنوان یک نوشیدنی مفید برای کاهش استرس و افزایش تمرکز معرفی می‌شود. علاوه بر این، ترکیبات موجود در کنجد می‌توانند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و از بروز مشکلاتی نظیر یبوست جلوگیری کنند. به‌طور کلی، این دانه‌های کوچک با خواص متعدد خود به عنوان یک راز طبیعت در درمان‌های سنتی مطرح هستند و به حفظ سلامت عمومی کمک می‌کنند.

کاربردهای كنجد در طب سنتی و خواص آن

عوارض جانبی و احتیاطات در مصرف كنجد

کنجد، با خواص تغذیه‌ای و مزایای فراوانی که دارد، می‌تواند در برخی موارد عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. افرادی که به دانه‌های روغنی حساسیت دارند، ممکن است با مصرف کنجد دچار واکنش‌های آلرژیک شوند که این امر می‌تواند منجر به علائمی چون خارش، کهیر یا حتی مشکلات تنفسی گردد. همچنین، مصرف بیش از حد روغن کنجد می‌تواند به افزایش وزن و مشکلات گوارشی منجر شود، بنابراین اعتدال در مصرف آن بسیار مهم است.

در زمینه احتیاطات، افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، باید با احتیاط بیشتری به کنجد روی آورند، زیرا این دانه‌ها می‌توانند تأثیراتی بر عملکرد این داروها داشته باشند. همچنین، افراد مبتلا به دیابت باید به دقت میزان مصرف را کنترل کنند، چرا که کنجد ممکن است قند خون را تحت تأثیر قرار دهد. برای بهره‌برداری از خواص کنجد بدون مواجهه با عوارض جانبی، توصیه می‌شود که قبل از اضافه کردن آن به رژیم غذایی، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود.

منبع: سایت اخبار جهان