به گزارش اخبار جهان به نقل از مهر، قیمت دلار توافقی در بازار ارز تجاری ایران در روز سه‌شنبه اول مهر ۱۴۰۴، با افزایش ۶۳ ریالی نسبت به روز قبل، به ۷۱۹,۷۷۴ ریال رسید. همزمان، قیمت توافقی حواله دلار به ۶۹۸,۸۱۰ ریال افزایش یافت. این افزایش قیمت در حالی رخ می‌دهد که رئیس کل بانک مرکزی، محمدرضا فرزین، پیش‌تر در نشست شورای گفت‌وگوی بخش خصوصی و دولتی در تبریز، هرگونه برنامه‌ای برای افزایش نرخ ارز از ۷۰ هزار تومان را رد کرده و تاکید کرده بود که افزایش نرخ‌های ترجیحی ارز (۲۸,۵۰۰ و ۷۰,۰۰۰ تومانی) به انتقال تورم به کالاها و خدمات منجر می‌شود و تجارب گذشته نشان داده که چنین اقدامی تورم شدیدی را به دنبال خواهد داشت.
روند افزایشی قیمت دلار در ششصد روز کاری گذشته، نشان از رشد بیش از ۷۴ درصدی (بیش از ۳۰ هزار تومانی) از ۴۱۲,۹۹۷ ریال به ۷۱۹,۷۷۴ ریال دارد. نمودارهای ارائه شده توسط اخبار جهان حاکی از شتاب گرفتن افزایش قیمت در تابستان و پاییز ۱۴۰۳ و جهش قابل توجه در ابتدای زمستان همان سال است. با این حال، از اواخر بهمن ماه ۱۴۰۳، با نزدیک شدن قیمت به کانال ۷۰ هزار تومان، روند صعودی قیمت تا حدودی کنترل شده است. این مسئله نشان دهنده تلاش بانک مرکزی برای مهار افزایش قیمت ارز در بازار است، هرچند که موفقیت این تلاش‌ها در بلند مدت نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.
علاوه بر دلار، قیمت سایر ارزها نیز افزایش یافته است. قیمت توافقی هر اسکناس یورو در مرکز مبادله ایران با افزایش ۱۹۲۴ ریالی به ۸۴۹,۲۱۶ ریال و نرخ حواله یورو با افزایش ۱۸۶۹ ریالی به ۸۲۴,۴۸۲ ریال رسیده است. اسکناس درهم امارات نیز با ۱۷ ریال افزایش به ۱۹۵,۹۹۰ ریال و نرخ حواله آن به ۱۹۰,۲۸۲ ریال رسیده است. جدول ارائه شده توسط اخبار جهان جزئیات تغییرات قیمت سایر ارزها را نشان می‌دهد که شامل افزایش‌هایی در قیمت پوند، یوان، و برخی دیگر از ارزها و کاهش‌هایی در قیمت دینار عراق، روبل روسیه، لیر ترکیه و تعدادی دیگر می‌شود. این نوسانات در قیمت ارزها می‌تواند نشان دهنده تاثیر عوامل مختلف اقتصادی داخلی و بین المللی بر بازار ارز ایران باشد.
لازم به ذکر است که نرخ‌های اعلامی اسکناس و حواله بر اساس معاملات ثبت شده توسط بانک‌ها و صرافی‌های عامل در سامانه‌های ارزی در روز کاری قبل محاسبه شده و بر اساس اعلام سامانه معاملات الکترونیک ارز (ETS) بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌شوند. همچنین، نرخ حواله کالاهای اساسی و ضروری همچنان بر اساس دلار ۲۸۵,۰۰۰ ریال محاسبه می‌شود و معادل ریالی معاملات ارز حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی بر اساس نرخ متناظر (خرید یا فروش) با این نرخ انجام می‌گیرد. این رویکرد دو نرخی در بازار ارز، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و می‌تواند منجر به عدم شفافیت و نوسانات بیشتر در قیمت ارز شود.
نکته قابل توجه دیگر این است که نرخ اعلامی دلار اسکناس در مرکز مبادله ارز و طلای ایران نرخ نهایی نیست و شامل کارمزد نمی‌شود. متقاضی هنگام دریافت اسکناس باید کارمزد جداگانه‌ای (کمتر از ۵ درصد) بابت خدمات بانکی، هزینه‌های تأمین، جابه‌جایی و تحویل فیزیکی اسکناس پرداخت کند. این بدان معناست که قیمت واقعی برای مشتری همواره بالاتر از نرخ اعلامی خواهد بود. همچنین، بازار اسکناس سهمی کمتر از ۵ درصد از کل بازار رسمی ارز دارد و عمده مبادلات ارزی کشور در قالب حواله انجام می‌شود.
در نهایت، بانک مرکزی مقررات مربوط به کارمزد ارائه خدمات عاملیت و کارگزاری توسط بانک‌های عامل را برای خرید یا فروش ارز به صورت حواله ارزی تعیین کرده است. برای معاملات غیرمستقیم، این کارمزد سه در هزار (۰۰۳/۰) برای بانک خریدار و دو در هزار (۰۰۲/۰) برای بانک فروشنده است. برای معاملات مستقیم، کارمزد یک در هزار (۰۰۱/۰) برای هر دو طرف (خریدار و فروشنده) در نظر گرفته شده است. این مقررات به منظور شفافیت بیشتر در معاملات ارزی وضع شده اند، هرچند که پیچیدگی موضوعات مرتبط با ارز نیاز به ارائه راه حل های جامع تر برای ثبات بازار و جلوگیری از نوسانات بیش از حد دارد. تحلیلگران اقتصادی برای ارائه پیش بینی دقیق در مورد آینده بازار ارز به بررسی عوامل داخلی و بین المللی تاثیرگذار بر این بازار نیاز دارند.
منبع: مهر
