به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، پژوهشگران دانشگاه تهران در مطالعه‌ای جدید نشان داده‌اند که نانوژنراتورهای تریبوالکتریک (TENGs)، می‌توانند انقلابی در درمان‌های الکتریکی سرطان ایجاد کنند. این نانوژنراتورهای کوچک، انعطاف‌پذیر و خودشارژ، انرژی مکانیکی حرکات بدن را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند و می‌توانند جایگزینی ارزان‌تر و قابل حمل برای دستگاه‌های حجیم و گران‌قیمت فعلی باشند. اگرچه توان تولیدی این ابزارها محدود است و نمی‌توانند به طور کامل جایگزین تجهیزات بیمارستانی در همه شرایط شوند، اما به‌ویژه در درمان‌های سرپایی و خانگی، چشم‌اندازی نویدبخش را برای بیماران و پزشکان به ارمغان می‌آورند و به دسترسی گسترده‌تر به درمان سرطان کمک شایانی می‌کنند.
سرطان، دومین علت مرگ و میر در جهان، چالشی جدی برای سیستم‌های سلامت جهانی است. روش‌های سنتی درمان سرطان مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، گرچه همچنان نقش مهمی دارند، اما هم پرهزینه هستند و هم عوارض جانبی قابل توجهی به همراه دارند. در دهه اخیر، درمان‌های الکتریکی سرطان به‌عنوان روشی نوین و امیدبخش مطرح شده‌اند. این روش‌ها مانند الکتروشیمی‌درمانی (ECT)، میدان‌های درمانی تومور (TTF)، سوزاندن با امواج رادیویی (RFA) و الکتروپوراسیون غیرقابل‌بازگشت (IRE) در برخی مراکز درمانی پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل کاهش عوارض جانبی و افزایش کارایی، مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما هزینه بالای تجهیزات و ابعاد بزرگ این دستگاه‌ها، دسترسی به این درمان‌ها را برای بسیاری از بیماران، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، محدود کرده است.
در این میان، نانوژنراتورهای تریبوالکتریک به عنوان منبع انرژی جایگزین، راهکاری نوآورانه ارائه می‌دهند. این فناوری که نخستین بار در سال ۲۰۱۲ معرفی شد، با بهره‌گیری از اصل تبدیل انرژی مکانیکی ناشی از تماس و جدایش مواد به انرژی الکتریکی، ویژگی‌های منحصر به فردی از جمله سادگی ساخت، وزن سبک، انعطاف‌پذیری و توانایی خودشارژی دارد. تاکنون، کاربردهای صنعتی و انرژی آبی TENGs بیشتر مورد توجه بوده است؛ اما پژوهش دانشگاه تهران با نگاهی جامع، پتانسیل بالای این فناوری را در حوزه پزشکی و به‌ویژه در درمان‌های الکتریکی سرطان مورد بررسی قرار داده است.
این پژوهش با مرور روش‌های موجود درمان الکتریکی سرطان و بررسی قابلیت‌های TENGs، نشان می‌دهد که این نانوژنراتورها می‌توانند به عنوان منبع انرژی کمکی یا حتی جایگزین برای دستگاه‌های گران قیمت مورد استفاده در این روش‌های درمانی به کار روند. TENGs با توانایی تولید ولتاژ بالا و جریان کم، نیازهای ولتاژ کنترل شده برخی روش‌ها مانند الکتروپوراسیون و درمان‌های الکتروشیمیایی را برآورده می‌کنند. علاوه بر این، ابعاد کوچک و انعطاف‌پذیری این ابزارها، امکان طراحی دستگاه‌های پوشیدنی یا قابل حمل را فراهم می‌کند که می‌تواند درمان را از بیمارستان به منزل بیمار منتقل کند و کیفیت زندگی او را بهبود بخشد.
با وجود مزایای متعدد، TENGs محدودیت‌هایی نیز دارند. مهم‌ترین چالش، ظرفیت پایین تولید توان در مقایسه با نیازهای درمان‌های بیمارستانی و جراحی است. به عبارت دیگر، نمی‌توان انتظار داشت که این فناوری در همه موارد و به‌ویژه در کاربردهایی که به توان بالای مداوم نیاز دارند، جایگزین کامل دستگاه‌های بزرگ شود. اما در مواردی مانند درمان‌های سرپایی، مراقبت‌های خانگی و یا به عنوان بخشی از درمان ترکیبی، TENGs می‌توانند نقش بسیار مؤثری ایفا کنند. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بیشترین کاربرد TENGs در روش‌های درمانی الکتروپوراسیون و درمان‌های الکترودینامیک بوده و گزارش‌هایی محدود از کاربرد آن در میدان‌های درمانی تومور وجود دارد.
چشم‌انداز آینده برای TENGs در درمان سرطان بسیار روشن است. با توجه به روند جهانی در توسعه فناوری‌های پوشیدنی پزشکی و حرکت به سمت درمان‌های شخصی‌سازی‌شده، این نانوژنراتورها می‌توانند به ابزاری فراگیر در درمان سرطان تبدیل شوند. این ابزارها با بهره‌گیری از انرژی‌های ساده مانند حرکت بدن، می‌توانند برق لازم برای درمان را بدون نیاز به منابع خارجی تأمین کنند و روند درمانی مداوم را برای بیمار فراهم نمایند. پژوهش دانشگاه تهران گامی مهم در جهت معرفی و بررسی پتانسیل‌های TENGs در درمان سرطان است و می‌تواند مبنایی برای تحقیقات کاربردی‌تر و توسعه فناوری‌های بومی در این حوزه باشد. این دستاورد نویدبخش آینده‌ای است که در آن درمان‌های کم‌هزینه‌تر، مؤثرتر و دسترس‌پذیرتر برای همگان فراهم خواهد بود. اخبار جهان در این راستا، امیدوار است که این تحقیقات منجر به تولید فناوری‌های نوین و دسترس‌پذیر شدن درمان سرطان برای میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان شود. اخبار جهان توجه دارد که توسعه این فناوری نقش مهمی در تحقق عدالت در سلامت جهانی ایفا خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری مهر
