به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری صدا و سیمای مرکز فارس، پروژه مرمت و احیای قنات تاریخی نیگو در منطقه کوهک، بخش مرکزی شهرستان جهرم به پایان رسید. این پروژه که با صرف اعتباری بالغ بر چهار میلیارد و هفتصد و پنجاه میلیون ریال (حدود 475 میلیون تومان با نرخ ارز تقریبی) اجرا شد، حاصل تلاش و مشارکت مالکان و بهره‌برداران این قنات ارزشمند و همکاری نهادهای مرتبط بود. مرمت این قنات تاریخی نه تنها از جنبه اقتصادی حائز اهمیت است، بلکه نشان‌دهنده تلاش برای حفظ میراث فرهنگی غنی ایران و بهره‌گیری از منابع آبی پایدار در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور می‌باشد.
سجاد قناعتیان، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان جهرم، در توضیح چالش‌های پیش روی این پروژه، به شرایط کوهستانی منطقه و عدم امکان انجام عملیات مرمت به روش‌های سنتی اشاره کرد. وی افزود که قنات نیگو سال‌ها به دلیل بی‌توجهی و عدم لایروبی رها شده بود و مسدود شدن گالری‌های آن با سنگ‌های بزرگ کنگلومرا، دسترسی به داخل قنات را تقریباً غیرممکن ساخته بود.
برای غلبه بر این موانع، تیم اجرایی با به‌کارگیری راهکارهای فنی نوین، اقدام به حفر تونل فرعی و استفاده از کمپرسور برای خاک‌برداری از گالری‌های مسدود شده نمود. این عملیات فشرده و تخصصی که حدود 60 روز به طول انجامید، نشان از پیچیدگی‌ها و دشواری‌های احیای قنات‌های قدیمی و آسیب‌دیده دارد. موفقیت این پروژه، گواهی بر توانایی و تخصص مهندسین و کارگران ایرانی در غلبه بر چالش‌های فنی و اجرای پروژه‌های زیرساختی پیچیده است.
نتیجه این تلاش‌ها، افزایش چشمگیر دبی آب استحصالی از قنات نیگو به میزان 50 درصد بوده است. این به معنای دسترسی بیشتر به منابع آبی برای کشاورزی منطقه و بهبود شرایط آبیاری باغ‌های پایین‌دست است. پیش از مرمت، دور آبیاری این باغ‌ها شش روز بود که پس از اجرای پروژه به سه روز کاهش یافته است. این دستاورد مهم، منجر به بهبود راندمان آبیاری و افزایش قابل توجه در بهره‌وری آب در منطقه خواهد شد.
قناعتیان، مزایای این طرح را فراتر از افزایش دبی آب دانست و بر افزایش بهره‌وری و تولید محصول در واحد سطح، تقویت بنیه اقتصادی کشاورزان منطقه و جلوگیری از مهاجرت به حاشیه شهرها به‌عنوان پیامدهای مثبت این طرح اشاره کرد. مقاومت در برابر خشکسالی و حفظ منابع آبی، از جمله اهداف توسعه پایدار است و پروژه مرمت قنات نیگو، نمونه‌ای موفق از این نوع اقدامات محسوب می‌شود. در واقع، این پروژه نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری مناسب و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مناسب، می‌توان از ظرفیت‌های موجود در منابع آبی سنتی و تاریخی استفاده بهینه نمود.
شهرستان جهرم، واقع در جنوب استان فارس و در فاصله 190 کیلومتری شیراز، از دیرباز منطقه‌ای کشاورزی بوده و قنات‌ها از ارکان اصلی تأمین آب کشاورزی در این منطقه محسوب می‌شوند. احیای این قنات‌ها، در راستای اهداف توسعه پایدار در مناطق روستایی و حفاظت از میراث فرهنگی کشور است. این پروژه می‌تواند الگویی برای سایر مناطق کشور با شرایط مشابه باشد و به عنوان یک نمونه موفق از احیای قنات‌ها در مناطق کوهستانی به سایر مسئولین و کشاورزان معرفی شود. خبرگزاری صدا و سیمای مرکز فارس به عنوان منبع خبر، در این خصوص گزارش جامعی تهیه و منتشر کرده است. اخبار جهان در این گزارش، به اهمیت حفظ این میراث و تاثیر مثبت آن بر اقتصاد و محیط زیست منطقه اشاره کرده است.
تحلیل‌ها نشان می‌دهند که مرمت و احیای قنات‌ها، نقش بسیار مهمی در مقابله با خشکسالی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان دارد. این اقدامات در راستای حمایت از کشاورزی پایدار و افزایش تولیدات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور انجام می‌گیرد. افزایش بهره‌وری آب و کاهش هزینه‌های آبیاری، از دیگر مزایای این طرح به شمار می‌رود. در آینده، انتظار می‌رود که این پروژه به عنوان یک نمونه موفق، در سایر مناطق کشور با شرایط اقلیمی مشابه مورد استفاده قرار گیرد و الگویی برای توسعه پایدار کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک باشد. این امر به بهبود اقتصاد کشاورزان، کاهش مهاجرت روستاییان و حفظ میراث فرهنگی این مناطق کمک شایانی خواهد کرد. به طور کلی، این پروژه گامی مثبت در جهت حفاظت از منابع آبی و حمایت از کشاورزی پایدار در ایران است.
منبع: خبرگزاری صدا و سیمای مرکز فارس
