به گزارش اخبار جهان به نقل از [نام منبع]، افزایش نگران‌کننده‌ای در وسواس دانشجویان نسبت به ظاهر خود، به ویژه در دانشگاه‌های ایران، مشاهده می‌شود. این موضوع، که توسط والدین بسیاری از دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها گزارش شده، نشان از تغییری اساسی در ارزش‌ها و اولویت‌های دانشجویان در سال‌های اخیر دارد. والدین دانشجویان از مقایسه مداوم فرزندان خود با دیگر دانشجویان، از نظر زیبایی و جذابیت ظاهری، ابراز نگرانی می‌کنند. این مقایسه‌ها منجر به پیامدهایی چون انزوای اجتماعی، کاهش اعتماد به نفس، سرزنش والدین، و در برخی موارد، بروز رفتارهای ضداجتماعی می‌شود.
یک نمونه از این مشکل، دانشجویی از دانشگاه صنعتی شریف است که “خودزشت‌پنداری” او، نگرانی والدینش را به دنبال داشته است. این مورد، تنها نمونه‌ای از یک روند رو به رشد در جامعه است. یک استاد دانشگاه که سال‌هاست در محیط دانشگاهی تدریس می‌کند، افزایش آهسته اما مداوم این وسواس را به چشم خود دیده است. او می‌گوید که در سال‌های اخیر، دانشجویان بیشتری از او درخواست برداشتن عکس‌هایشان از دیوار کلاس را دارند، زیرا به دلیل تغییر در ظاهر و سبک پوشش خود، از عکس‌های قدیمی راضی نیستند. این موضوع، چه در میان دختران و چه پسران دانشجو، به طور فزاینده‌ای مشاهده می‌شود.
این پدیده را می‌توان در چارچوب مفهوم “سرمایه زیبایی” تحلیل کرد. در برخی جوامع، زیبایی به عنوان نوعی سرمایه اجتماعی تلقی می‌شود که می‌تواند به کسب منزلت و موقعیت اجتماعی منجر شود. این امر، به طور بالقوه می‌تواند به ایجاد نابرابری و سلسله مراتب اجتماعی بر پایه زیبایی بینجامد. افراد با معیارهای زیبایی غالب، به عنوان “ثروتمند” و افراد فاقد این معیارها، به عنوان “فقیر” در این سیستم طبقه‌بندی می‌شوند. در چنین فرهنگی، عدم تطابق با این معیارها می‌تواند به طرد اجتماعی و انزوای فرد منجر شود. گفتنی است که این تحلیل، به معنای تأیید یا ترویج این دیدگاه نیست، بلکه توصیفی از یک واقعیت اجتماعی است.
مفهوم زیبایی، مفهومی نسبی و ساخته‌ی فرهنگ است. آنچه در یک فرهنگ به عنوان زیبایی شناخته می‌شود، ممکن است در فرهنگی دیگر متفاوت باشد. با این حال، در قرن بیستم، رسانه‌های جمعی جهانی، به ویژه از کشورهای توسعه‌یافته اروپایی و آمریکای شمالی، به طور فزاینده‌ای معیارهای زیبایی را به سایر نقاط جهان تحمیل کرده‌اند. هرچند گاهی تبادل فرهنگی در حوزه‌هایی مانند مد و میکاپ هم وجود داشته است، اما جریان غالب، از غرب به شرق بوده است. بنابراین، “جهانی شدن” معیارهای زیبایی، اغلب با نفوذ شرکت‌های رسانه‌ای و تولیدکنندگان لوازم آرایشی مرتبط است.
اما نکته‌ی اصلی اینجاست که دانشگاه‌ها، به عنوان مراکز آموزش و پرورش، باید بر اساس معیارهای علمی و دانش‌محوری عمل کنند. رقابت در دانشگاه‌ها، باید در زمینه‌ی کسب دانش و درخشش علمی باشد، نه در زمینه‌ی زیبایی ظاهری. یک پژوهش (منتشرنشده) در دانشگاه صنعتی شریف نشان می‌دهد که در میان دانشجویان این دانشگاه، رقابت چشمگیری در زمینه‌ی داشتن ماشین‌های مدل بالا وجود دارد، که این موضوع با ماهیت دانشگاه و اولویت‌های علمی آن در تعارض است.
به طور سنتی، دانشجویان، به عنوان نمایندگان “پادفرهنگ”، در مقابل فرهنگ غالب جامعه، موقعیتی انتقادی اتخاذ می‌کردند. اما در موضوع زیبایی، مقاومتی چندانی از سوی دانشجویان دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد که دانشجویان نیز، در این زمینه، به استانداردهای زیبایی جامعه پیروی می‌کنند. این مسأله، نشان از تضعیف “پادفرهنگ” دانشجویی و پیروی از هنجارهای فرهنگی جامعه در این زمینه است.
البته، هدف این نیست که دانشجویان از زیبایی، آراستگی و لذت‌های زندگی چشم‌پوشی کنند. نکته‌ی اصلی، مواجهه‌ی انتقادی با فرهنگ غالب و معیارهای زیبایی تحمیل‌شده توسط رسانه‌ها است. وضع موجود، ریشه در سیاست‌های فرهنگی یک‌طرفه، واقع‌گریزانه، غیرتعاملی و اجبارگونه‌ی حاکم بر دانشگاه‌ها دارد. این شرایط، خود به عنوان یک معلول قابل بررسی است و نباید صرفاً دانشجویان را به خاطر این رفتارها سرزنش کرد. به طور کلی، تغییری اساسی در نگرش به زیبایی و اولویت‌های دانشجویان نیاز است تا بتوان به محیطی پویا و دانش‌محور در دانشگاه‌ها دست یافت. اخبار جهان در تلاش است تا ابعاد مختلف این پدیده اجتماعی را بررسی و ارائه کند.
منبع: [نام منبع]
