به گزارش اخبار جهان به نقل از تابناک، تأخیر ده ماهه در تخصیص ارز به واردکنندگان نهاده‌های دامی، علاوه بر افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی، نگرانی‌های جدی درباره تأمین مواد اولیه مورد نیاز بخش دامداری و کشاورزی ایجاد کرده است. این مساله، امنیت غذایی کشور و اعتماد عمومی را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار داده است. اسحاق بندانی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران، با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی، این نهاد را متهم به تبدیل شدن به حاکم سیاست‌های تجاری و گروگان‌گیری آنها کرده است.
وی در گفتگو با اخبار جهان، تصریح کرد که بانک مرکزی به جای تسهیل فرایندهای تجاری، مانع اصلی توزیع به موقع ارز برای واردات نهاده‌های دامی شده است. این تاخیر طولانی مدت، به ویژه در بازار مرغ، باعث نوسانات شدید قیمت شده و توان خرید بسیاری از خانوارها را کاهش داده است. به گفته بندانی، این وضعیت، امنیت غذایی کشور را به خطر انداخته و به اعتماد عمومی لطمه زده است.
آقای بندانی در ادامه، خواستار ساماندهی سیستم تخصیص ارز شد و از عدم وجود مکانیسمی کارآمد برای تسریع این فرایند انتقاد کرد. وی پرسید: آیا امکان نداشت با برنامه‌ریزی دقیق‌تر، از طولانی شدن صف تخصیص ارز به ده ماه جلوگیری شود؟ آیا نمی‌توانست واردکنندگان نهاده‌های دامی از طریق خطوط اعتباری بانکی، نیازهای خود را در مدت زمان منطقی (مثلاً 3 تا 4 ماه) تامین کنند؟
به عنوان راهکاری عملی، وی پیشنهاد داد که وزارت جهاد کشاورزی از صندوق توسعه ملی، یک میلیارد یورو اعتبار برای ایجاد خط اعتباری ویژه واردکنندگان نهاده‌های دامی درخواست کند. این خط اعتباری با دوره بازپرداخت سه ماهه (قابل تمدید) می‌تواند در صورت بروز مشکلات ارزی در بانک مرکزی، جریان واردات کالا را تضمین و از اختلال در چرخه تولید جلوگیری کند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با اشاره به کاهش واردات ذرت از 6.7 میلیون تن در سال 1403 به میزان کمتری در سال جاری، هشدار داد که کاهش واردات می‌تواند در سال آینده مشکلات جدی‌تری را به وجود آورد. وی به افزایش شدید قیمت گوشت سفید و کاهش قدرت خرید مردم اشاره کرد و این را نمونه‌ای از پیامدهای منفی کمبود نهاده‌های دامی دانست.
بندانی همچنین به فرصت‌سوزی در تامین جو در فصل مربوطه اشاره کرد و بر نقش بانک مرکزی و معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه تاکید کرد. به گفته وی، عدم تخصیص به موقع ارز و منابع، مشکلات عدیده‌ای را در آینده برای تولید گوشت قرمز به همراه خواهد داشت. او با تاکید بر اهمیت تامین به موقع نهاده‌های دامی، بر ضرورت نگهداشتن “پنجره فرصت” موجود برای تامین خوراک طیور تاکید کرد.
تحلیل: این مشکل، ریشه در چند عامل دارد، از جمله ناکارآمدی سیستم تخصیص ارز، کمبود شفافیت در فرآیندهای بانکی و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های ذیربط. تأثیر این شرایط نه تنها بر قیمت نهاده‌ها و محصولات کشاورزی بلکه بر امنیت غذایی کشور نیز قابل توجه است. راه حل، نیازمند اصلاحات ساختاری در سیستم بانکی و ایجاد مکانیسم‌های شفاف‌تر و کارآمدتر برای تخصیص ارز است. همچنین، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه (R&D) برای جایگزینی نهاده‌ها و افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی می‌تواند در بلند مدت، وابستگی کشور به واردات را کاهش دهد.
پیامدهای احتمالی این وضعیت عبارتند از افزایش بیشتر قیمت‌ها، تشدید تورم، کاهش دسترسی مردم به منابع پروتئینی، و potentially ایجاد تنش‌های اجتماعی. واکنش‌های مختلفی از سوی فعالان بخش خصوصی و کارشناسان اقتصادی در پی این خبر اعلام شده است که همگی بر ضرورت مداخله سریع و کارآمد دولت برای حل این مشکل تاکید دارند.
منبع: تابناک
