به گزارش اخبار جهان به نقل از دیجیاتو، تحقیقات جدیدی مرزهای درک ما از حافظه انسانی و پتانسیل سیستم‌های هوش مصنوعی را به چالش کشیده است. این تحقیق، که به‌تازگی در مجله نیچر منتشر شده، نشان می‌دهد ظرفیت بهینه حافظه، چه در انسان و چه در ماشین‌های هوشمند، زمانی به اوج خود می‌رسد که اطلاعات از طریق هفت کانال حسی مجزا دریافت و پردازش شوند، نه پنج کانالی که تاکنون تصور می‌شد. این کشف، درک ما از نحوه عملکرد مغز و چگونگی طراحی سیستم‌های هوشمند آینده را به طور اساسی متحول می‌کند.
دانشمندان سال‌هاست در تلاش برای رمزگشایی از مکانیسم‌های پیچیده حافظه هستند. در این مطالعه، محققان با ایجاد یک مدل ریاضی از واحدهای اصلی حافظه که به “انگرام” (Engram) معروف‌اند، به شبیه‌سازی فرایند ذخیره‌سازی اطلاعات در مغز پرداختند. هر انگرام، مفهومی خاص را در مغز انسان نشان می‌دهد؛ برای مثال، مفهوم “سیب”. درک ما از یک سیب از طریق حواس پنجگانه – بینایی، چشایی، بویایی، لامسه و شنوایی (صدای گاز زدن) – شکل می‌گیرد. در این مدل ریاضی، هر حس یک بعد به مفهوم سیب می‌افزاید، بنابراین حافظه انسان را می‌توان به عنوان یک فضای مفهومی پنج‌بعدی در نظر گرفت.
سؤال کلیدی محققان این بود که آیا پنج بعد، تعداد ایده‌آل برای این فضای مفهومی است؟ تحلیل‌های ریاضی نشان داد که افزایش تعداد ابعاد این فضای مفهومی به هفت، ظرفیت حافظه را برای نگهداری مفاهیم متمایز و جدا از هم به حداکثر می‌رساند. به عبارت دیگر، یک سیستم، چه بیولوژیکی مانند مغز انسان و چه مصنوعی مانند یک سیستم هوش مصنوعی، با استفاده از هفت حس می‌تواند بیشترین تعداد خاطرات و مفاهیم منحصربه‌فرد را بدون تداخل و ابهام در خود ذخیره کند. این عدد هفت، به گفته محققان، یک ویژگی بنیادی و پایدار در نحوه عملکرد حافظه به نظر می‌رسد.
پروفسور نیکولای برلیانتوف، یکی از نویسندگان این مطالعه، تأکید می‌کند که این یافته‌ها اهمیت عملی قابل توجهی برای حوزه رباتیک و هوش مصنوعی دارد. به گفته وی، زمانی که هر مفهوم در حافظه با هفت ویژگی مشخص شود، تعداد اشیاء متمایزی که می‌توان در حافظه نگهداری کرد به حداکثر خواهد رسید. این بدان معناست که طراحان سیستم‌های هوشمند می‌توانند با تجهیز ربات‌ها به هفت نوع سنسور مختلف، مانند بینایی، شنوایی، لامسه، سنسور حرارتی، سنسور فشار، لیدار و رادار، به آن‌ها کمک کنند تا درک عمیق‌تر و جامع‌تری از محیط اطراف خود داشته باشند و در نتیجه، حافظه کارآمدتری بسازند.
در حالی که کاربرد این پژوهش برای انسان در حال حاضر بیشتر جنبه نظری و گمانه‌زنانه دارد – شاید در آینده‌ای دور، انسان‌ها حواس جدیدی مانند توانایی درک میدان‌های مغناطیسی یا تشعشعات را تکامل دهند – پیامدهای آن برای هوش مصنوعی و رباتیک بسیار ملموس و فوری است. این یافته‌ها، به طور بالقوه، می‌تواند منجر به طراحی سیستم‌های هوش مصنوعی با ظرفیت حافظه بسیار بالاتر و توانایی‌های پردازش اطلاعات پیچیده‌تر شود. تصور کنید ربات‌هایی که می‌توانند محیط خود را با جزئیات بی‌نظیری درک کنند و با سرعت و دقت بیشتری به تغییرات آن واکنش نشان دهند.
این تحقیق، ضمن ارائه بینش جدیدی در مورد مکانیسم‌های اساسی حافظه، زمینه‌های جدیدی را برای تحقیقات آتی در حوزه‌های علوم اعصاب، هوش مصنوعی و رباتیک گشوده است. اخبار جهان در پیگیری این موضوع و اطلاع‌رسانی از پیشرفت‌های بعدی در این زمینه خواهد بود. این تحقیق می‌تواند زمینه‌ساز توسعه نسل جدیدی از ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند باشد که درک و عملکردی بسیار فراتر از توانایی‌های فعلی خود دارند. تحلیل این تحقیق توسط متخصصان مختلف، به زودی در صفحات اخبار جهان منتشر خواهد شد. اهمیت این کشف نه تنها در حوزه فناوری، بلکه در حوزه‌های پزشکی و روانشناسی نیز قابل توجه است. به عنوان مثال، درک عمیق‌تر از عملکرد حافظه می‌تواند به درمان اختلالات حافظه کمک کند. همچنین، این تحقیق می‌تواند به ما در طراحی سیستم‌های آموزشی موثرتر و کارآمدتر کمک کند. در نهایت، این کشف یک گام بزرگ در مسیر درک بهتر مغز انسان و توسعه هوش مصنوعی پیشرفته محسوب می‌شود.
منبع: دیجیاتو
