به گزارش اخبار جهان به نقل از همشهری‌آنلاین، گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از عملکرد نامطلوب شبکه بانکی در پرداخت تسهیلات «نهضت ملی مسکن» حکایت دارد. این گزارش نشان می‌دهد که بانک‌ها در سه سال گذشته تنها ۳۰ درصد از تعهدات خود را به انجام رسانده‌اند، که نتیجه این ناکامی، ایجاد صفی حدود یک میلیون نفری برای دریافت وام مسکن و در نتیجه به خطر افتادن برنامه‌های ساخت مسکن حمایتی برای اقشار کم‌درآمد بوده است.
تأمین مسکن حمایتی به عنوان یک سیاست کلیدی در راستای حمایت از اقشار کم‌درآمد و متوسط که قادر به تأمین مسکن از طریق توان مالی خود نیستند، در حال اجراست. طبق قانون برنامه هفتم توسعه، هدف ساخت ۱.۵ میلیون واحد مسکونی حمایتی در طول پنج سال تعیین شده است. این برنامه در چارچوب قانون جهش تولید مسکن (مصوب سال 1400) و طرح نهضت ملی مسکن پیگیری می‌شود که دو محور اصلی آن شامل تأمین زمین رایگان و پرداخت تسهیلات بانکی است. با وجود آنکه تأمین زمین برای حدود یک میلیون مسکن حمایتی انجام شده، اما روند ساخت و تکمیل واحدها به دلیل عدم پرداخت وام بانکی معطل مانده است.
آمارهای منتشرشده از مرکز پژوهش‌های مجلس نشان‌دهنده کاهش شدید پرداخت تسهیلات در قالب قانون جهش تولید مسکن است. در سه سال اول اجرای این قانون، بانک‌ها تنها ۳۰ درصد از تعهدات قانونی خود را انجام داده‌اند. این کمبود منابع مالی باعث تشکیل صفی طولانی از متقاضیان وام مسکن به تعداد تقریبی یک میلیون نفر شده است. این وضعیت نشان می‌دهد که بانک‌ها تمایل چندانی به پرداخت تسهیلات مسکن ندارند و ناکامی قانون جهش تولید مسکن در حل این معضل نیز به وضوح مشهود است.
در حالی که کشور به حداقل یک میلیون واحد مسکونی برای اقشار کم‌درآمد نیاز دارد، بانک‌ها در مقایسه با سایر کشورها، تسهیلات کافی به بخش مسکن ارائه نمی‌دهند. عوامل متعددی در ایجاد این مشکلات دخیل هستند، به‌ویژه پایین بودن سطح درآمد خانوارهای دهک‌های پایین و متوسط که مانع اصلی برای تأمین مسکن به شمار می‌رود. در این راستا، حمایت از این خانوارها چه در بخش خرید و چه در بخش اجاره در قوانین مرتبط با جهش تولید مسکن و ساماندهی بازار مسکن و اجاره لحاظ شده است، که مهم‌ترین آن پرداخت تسهیلات است. اما بانک‌ها در این زمینه به خوبی عمل نکرده‌اند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در سال اول اجرای قانون جهش تولید مسکن (از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱)، بانک‌ها موظف به پرداخت ۳۶۰ هزار میلیارد تومان وام به ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن بودند، اما تنها ۵۱ هزار میلیارد تومان از این مبلغ تسهیلات پرداخت شده و ۸۶ درصد تعهدات انجام نگرفته است. در سال دوم (از شهریور ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲) نیز سهم بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات ۴۵۸ هزار میلیارد تومان بود که تنها ۱۲۳ هزار میلیارد تومان آن پرداخت شده و ۷۳ درصد تعهدات محقق نشده است.
در سال سوم (از شهریور ۱۴۰۲ تا شهریور ۱۴۰۳) نیز بانک‌ها موظف به پرداخت وام به میزان ۶۰۶ هزار میلیارد تومان برای ساخت واحدهای حمایتی شده‌اند، که از این مقدار تنها ۲۳۸ هزار میلیارد تومان پرداخت شده و ۶۱ درصد تعهدات هنوز برآورده نشده است.
این گزارش‌ها زنگ خطری برای سیاست‌گذاران اقتصادی به شمار می‌رود و ضرورت توجه به مشکلات موجود در نظام بانکی و نیاز به اصلاحات جدی در سیاست‌های تأمین مالی مسکن را به وضوح نمایان می‌سازد. در نهایت، امید می‌رود که با اتخاذ تدابیر مؤثر، صف‌های طولانی متقاضیان و مشکلات تأمین مسکن برای اقشار کم‌درآمد به سرعت برطرف شود.
