به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی خاموشی، در نشست تخصصی متولیان و امنای موقوفات که در حاشیه پنجمین نمایشگاه دستاوردهای وقف برگزار شد، از وجود 45 هزار دعوای حقوقی در حوزه موقوفات ابراز نگرانی کرد. این آمار نگران‌کننده، چالش‌های جدی پیش روی مدیریت و بهره‌وری از این اموال را نمایان می‌سازد. خاموشی با تاکید بر اهمیت تبدیل اسناد موقوفات به سند تک‌برگ، این اقدام را کلیدی برای کاهش این دعاوی و افزایش بهره‌وری موقوفات دانست. وی بر لزوم ارتقاء دانش و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین توسط متولیان برای احیاء و توسعه موقوفات تأکید کرد.
رئیس سازمان اوقاف در ارائه گزارشی از وضعیت حقوقی و بهره‌وری موقوفات، به ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود وضعیت موجود پرداخت. به گفته وی، بهره وری از موقوفات نباید به دلایل مختلف، از جمله کمبود منابع، متوقف شود. خاموشی با تاکید بر استفاده از فناوری‌های نوین و تغییر الگوهای کشت در اراضی موقوفه، بر ضرورت بازگرداندن این اموال به چرخه اقتصادی فعال و پویا تأکید کرد. وی همچنین به پتانسیل‌های بالای وقف در حوزه انرژی‌های نو، از جمله انرژی خورشیدی، بادی و نیروگاه‌های کوچک اشاره کرد و از تعامل با شرکت‌های خارجی برای جهش در این حوزه خبر داد. این رویکرد نوین، می‌تواند ضمن افزایش درآمدزایی از موقوفات، به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست نیز کمک کند.
مجتبی باقرزاده، مدیرکل اسناد ثبتی سازمان اوقاف، با اشاره به قانون الزام به ثبت معاملات غیرمنقول سال 1403، بر ضرورت اسناد رسمی و تک‌برگ برای تمامی موقوفات تأکید کرد. به گفته وی، طبق این قانون، اسناد عادی پذیرفته نمی‌شود و تمامی متولیان موظف به ارائه اسناد رسمی هستند. باقرزاده از متولیان خواست تا با همکاری ادارات ثبت اسناد، نسبت به ثبت ادعاهای موقوفات فاقد سند با استفاده از نقشه و مختصات اقدام کنند تا از بروز دعاوی حقوقی جلوگیری شود. وی همچنین بر لزوم گذار از مدیریت سنتی اجاره‌داری به سمت روش‌های نوین بهره‌وری و اشتغال‌زایی تأکید کرد تا از هدر رفتن موقوفات جلوگیری شود و نیت واقفان به بهترین نحو ممکن اجرا گردد. این تغییر رویکرد می‌تواند منجر به افزایش درآمدزایی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید شود.
نصرت‌الله رستمی، مدیرکل تحقیق و حسابرسی سازمان اوقاف، نیز با اشاره به وظایف سه‌گانه این سازمان در حفظ، توسعه و ایجاد درآمد موقوفات و اجرای نیت واقفان، بر ضرورت تشکیل هیأت اندیشه‌ورزان برای حل مشکلات حقوقی و سندی تأکید کرد. وی با اشاره به قوانین اصلاحات زمین و قانون موجر و مستأجر، این قوانین را آسیب‌رسان به موقوفات دانست و بر ضرورت اطلاع‌رسانی دقیق و به موقع به متولیان تأکید کرد. این مشکلات حقوقی نشان می‌دهد که علاوه بر تلاش برای دیجیتالی شدن و مدرن‌سازی مدیریت موقوفات، نیاز به اصلاحات قانونی در حوزه املاک و مستغلات نیز ضروری است. همچنین، فقدان آگاهی کافی از سوی برخی متولیان، می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی در حوزه مدیریت موقوفات شود. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت آموزش مداوم و حمایت از متولیان در استفاده از روش‌های مدرن و به روز مدیریت اموال موقوفه است.
به طور کلی، 45 هزار دعوای حقوقی در حوزه موقوفات نشان از چالش‌های جدی در مدیریت و بهره‌وری این اموال دارد. این مشکلات نه تنها منجر به اتلاف منابع و زمان می‌شود، بلکه می‌تواند به اعتبار و جایگاه وقف به عنوان یک نهاد خیریه و اجتماعی آسیب وارد کند. لذا، تبدیل اسناد به سند تک برگ، استفاده از فناوری‌های نوین، آموزش و ارتقاء دانش متولیان و اصلاح قوانین مرتبط، از جمله راهکارهای ضروری برای بهبود وضعیت موجود هستند. پیگیری این راهکارها نه تنها می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری موقوفات شود، بلکه به حفظ حقوق واقفان و اجرای بهتر نیات آنها نیز کمک شایانی خواهد کرد. این موضوع نیازمند همکاری و تعامل بین سازمان اوقاف، دستگاه قضایی، و همچنین متولیان موقوفات است. در غیر این صورت، این 45 هزار دعوای حقوقی می‌تواند به یک بحران بزرگتر در آینده تبدیل شود. اخبار جهان پیگیر این موضوع و تلاش برای ارائه راهکارهای عملی خواهد بود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
