به گزارش اخبار جهان به نقل از دیروزبان، سلطان بخت آغا، زنی قدرتمند و تأثیرگذار در اواخر قرن هشتم هجری قمری، نقش کلیدی در پیچیدگیهای سیاسی دوران آل اینجو و آل مظفر ایفا کرد. دختر امیر غیاثالدین کیخسرو اینجو و برادرزاده شاه شیخ ابواسحاق اینجو، آخرین حاکم آل اینجو در فارس و اصفهان، سلطان بخت آغا در سایه تحولات سیاسی پرآشوب این دوره، جایگاهی استثنایی برای خود کسب کرد. آل اینجو، سلسلهای که شیخ ابواسحاق، آخرین پادشاه آن، به واسطه علاقهمندیاش به هنر و فرهنگ شناخته میشد، در نهایت در برابر فشارهای خاندان آل مظفر سقوط کرد و ابواسحاق به دستور امیر مبارزالدین مظفری به قتل رسید. این رویداد، نقطهی عطفی در زندگی سلطان بخت آغا بود و وی را وارد بازیهای سیاسی پرخطر دربار آل مظفر کرد.
ازدواج سلطان بخت آغا با شاه محمود مظفری، فصل جدیدی از زندگی او را رقم زد. او با ترکیبی از زیبایی، هوش و درایت سیاسی، به سرعت در دربار نفوذ کرد و به یکی از بازیگران اصلی صحنهی سیاست تبدیل شد. اما این نفوذ، ریشه در رقابتهای شدید درونخاندانی آل مظفر داشت و سلطان بخت آغا به طور مداوم در تلاش برای افزایش قدرت خود و خانوادهاش، و تضعیف شاهزادگان رقیب بود. روابط پیچیده و توطئهآمیز وی با خاندان مظفری، تصویر روشنی از فضای سیاسی پر از دسیسه و رقابت آن دوران ارائه میدهد.
تنش میان آل مظفر و آل اینجو، زمینهای برای فعالیتهای سیاسی سلطان بخت آغا فراهم آورده بود. قتل شیخ ابواسحاق، خشم و نارضایتیهایی را در پی داشت و این زمینه را برای نفوذ سلطان بخت آغا در میان بزرگان و شاهزادگان مظفری فراهم کرد. او با ظرافت و مهارت، اختلافات میان شاهزادگان را تشدید میکرد و از این طریق بر قدرت خود میافزود. در این میان، اتحاد شاه محمود مظفری با برادرش، شاه شجاع، به منظور مقابله با رقبای سیاسی، و ازدواج احتمالی او با دختر سلطان اویس جلایری (پادشاه قدرتمند ایلخانان) نقش مهمی در تحولات این دوره ایفا کرد.
سلطان اویس جلایری، که در اوج قدرت خود قرار داشت و بر قلمروی وسیعی از جمله تبریز، بغداد و دیگر شهرهای مهم حکومت میکرد، به عنوان متحدی قدرتمند در کنار شاه محمود ظاهر شد. حمایت نظامی و سیاسی او از شاه محمود، نقش مهمی در شکست دشمنان او داشت، اما سلطان بخت آغا با درایت و با استفاده از زیبایی و نفوذ خود، در این اتحاد ایجاد شکاف کرد.
میرخواند در کتاب روضهالصفا، سلطان بخت آغا را «جمیلۀ سلیطه» (زیبای قدرتمند) مینامد. او با وانمود کردن به بارداری و پس از آن با نامهنگاری محرمانه با شاه شجاع، تلاش کرد تا اتحاد شاه محمود و سلطان اویس را از هم بگسلاند. شاه شجاع، که خود به زیبایی شهرت داشت، در ازای همکاری سلطان بخت آغا، او را به ازدواج خود پیشنهاد داد. این دسیسهها، به کشته شدن سلطان بخت آغا توسط شاه محمود در سال ۷۶۹ هجری قمری انجامید، هر چند شاه محمود پس از قتل همسرش، مدتها بر سر جسد او گریست.
پس از فتح اصفهان توسط شاه شجاع، آرامگاه باشکوهی برای سلطان بخت آغا در محله دردشت اصفهان ساخته شد که تا امروزه باقی مانده است. این آرامگاه، با معماری زیبا و کاشی کاریهای نفیس، گواهی بر جایگاه و نفوذ این زن قدرتمند در تاریخ ایران است. سنگ قبر نفیس او با خط ثلث برجسته، نمونهای از هنر و معماری اسلامی در آن دوره است و تا امروزه، از یاد این بانوی تاثیرگذار حکایت میکند. این بنا که شامل سردر، دو مناره و اتاق مقبره است، به عنوان یکی از آثار تاریخی مهم اصفهان به ثبت ملی رسیده است.
منبع: دیروزبان



























