به گزارش اخبار جهان به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، در نشست اخیر شورای همکاری خلیج فارس در سوچی، جاسم محمد البدیوی، دبیرکل این شورا، بار دیگر ادعاهای بی‌اساس خود در خصوص جزایر سه گانه ایرانی (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی) و میدان گازی آرش را تکرار کرد. وی با حمایت آشکار از موضع امارات متحده عربی، خواستار مذاکره مستقیم یا ارجاع این پرونده به دیوان بین‌المللی دادگستری شد و اقدامات ایران در این جزایر را فاقد اعتبار حقوقی دانست. شورای همکاری خلیج فارس همچنین ادعای مالکیت کامل کویت و عربستان سعودی بر میدان گازی آرش را مطرح کرده و در اقدامی مداخله‌جویانه، خواستار لحاظ کردن نگرانی‌های امنیتی اعضای خود در مذاکرات هسته‌ای ایران شد. این اظهارات با واکنش قاطع مقامات ایرانی، از جمله وزارت امور خارجه و فرماندار ابوموسی، همراه بود که بر حقانیت تاریخی و حقوقی ایران بر این جزایر و حقوق مسلم این کشور در میدان گازی آرش تأکید کردند.
سایه بلند تاریخ بر جزایر سه گانه، خط قرمزی برای ایران است. شورای همکاری خلیج فارس، با تکرار ادعاهای بی‌اساس در خصوص جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، در تلاش است تا موضوعی که از نظر حقوق بین‌الملل کاملا حل شده است را به مناقشه ای بین المللی تبدیل کند. اسناد تاریخی فراوانی، از نقشه‌های باستانی تا متون دوره اسلامی و گزارش‌های سازمان ملل متحد، به وضوح حاکی از حاکمیت تاریخی و غیرقابل انکار ایران بر این جزایر هستند. احمد بنافی، فرماندار ابوموسی، در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) با اشاره به قدمت تمدنی ایران در مقایسه با تاریخ نسبتا کوتاه امارات، این ادعاها را به شدت رد کرد. این موضع‌گیری که با استقبال گسترده کاربران ایرانی همراه شد، نشان دهنده حساسیت عمیق جامعه ایران نسبت به تمامیت ارضی کشور است. ادعاهای امارات که از دهه ۱۹۷۰ میلادی و پس از استقلال این کشور مطرح شده‌اند، فاقد هرگونه پشتوانه حقوقی و تاریخی قابل قبول می‌باشند و از نظر حقوق بین‌الملل، جزایر سه گانه بخشی جدایی‌ناپذیر از خاک ایران هستند. با این وجود، طرح مکرر این ادعاها در مجامع منطقه‌ای به نظر می‌رسد بخشی از یک استراتژی سیاسی برای اعمال فشار بر ایران و جلب حمایت قدرت‌های فرامنطقه‌ای باشد. این رویکرد نه تنها به اعتمادسازی در خلیج فارس کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند به بی‌اعتمادی عمیق‌تر بین ایران و همسایگانش منجر شود؛ به خصوص در دورانی که منطقه بیش از هر زمان دیگری به همکاری و ثبات نیاز دارد.
میدان گازی آرش: گنج مشترک یا گسل اختلاف؟ مناقشه بر سر میدان گازی آرش، که ایران آن را منبعی مشترک با کویت می‌داند، پیچیدگی بیشتری به روابط منطقه‌ای افزوده است. شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه خود مدعی مالکیت کامل این میدان توسط کویت و عربستان سعودی شد و هرگونه حقی برای ایران در این میدان را رد کرد. این ادعا با واکنش تند وزارت امور خارجه ایران مواجه شد که ضمن تأکید بر سابقه مذاکرات دوجانبه با کویت، این موضع‌گیری یک‌جانبه را بی‌اعتبار دانست. جمهوری اسلامی ایران همچنین کشورهای منطقه را به تمرکز بر تهدیدات واقعی، مانند سلاح‌های کشتار جمعی رژیم صهیونیستی، فراخواند. میدان گازی آرش در منطقه‌ای مشترک بین آب‌های سرزمینی ایران و کویت قرار دارد و دارای ذخایر گازی قابل توجهی است که بهره‌برداری مشترک از آن می‌تواند برای هر دو کشور بسیار سودمند باشد. مذاکرات ایران و کویت در سال‌های گذشته، اگرچه با پیشرفت‌هایی همراه بوده، اما به دلیل دخالت‌های خارجی و سیاسی شدن موضوع متوقف شده است. طرح ادعاهای یک‌جانبه از سوی کویت و عربستان، با حمایت شورای همکاری خلیج فارس، نه تنها مانع از حل مسالمت آمیز این مسئله شده، بلکه خطر تبدیل این مناقشه به بحرانی منطقه‌ای را نیز افزایش داده است. همکاری مشترک در بهره‌برداری از منابع انرژی می‌تواند به جای تقابل، به تقویت روابط اقتصادی و کاهش تنش‌ها منجر شود.
افق پیش رو: پل‌های همکاری یا دیوارهای تقابل؟ ادعاهای شورای همکاری خلیج فارس، اگرچه ظاهراً بر مسائل ارضی و منابع طبیعی متمرکز است، اما در باطن، نمایانگر یک رقابت ژئوپلیتیکی گسترده‌تر در منطقه است. ایران با تأکید بر حاکمیت خود بر جزایر سه گانه و حقوق خود در میدان آرش، نشان داده است که در برابر فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی کوتاه نخواهد آمد. با این حال، آینده روابط ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس به عوامل متعددی بستگی دارد. از سرگیری گفتگوهای دوجانبه با کویت درباره میدان آرش می‌تواند راهی برای کاهش تنش‌ها باشد، در حالی که تداوم رویکرد تقابلی برخی اعضای شورای همکاری خلیج فارس، با حمایت قدرت‌های خارجی، می‌تواند به تشدید اختلافات منجر شود. برای جلوگیری از تبدیل این مناقشات به بحرانی فراگیر، کشورهای منطقه باید به جای طرح ادعاهای یک‌جانبه، به سمت همکاری‌های مشترک حرکت کنند. ابتکارهایی مانند ایجاد یک مکانیزم منطقه‌ای برای مدیریت منابع مشترک یا تشکیل کارگروهی برای حل اختلافات ارضی می‌تواند راهگشا باشد. جمهوری اسلامی ایران بارها آمادگی خود را برای گفتگوی سازنده اعلام کرده، اما تأکید دارد که این گفتگوها باید بر پایه احترام به حاکمیت ملی باشد. در نهایت، خلیج فارس نمی‌تواند برای همیشه در سایه تنش‌های سیاسی باقی بماند. کشورهای منطقه باید به این درک برسند که ثبات و امنیت تنها از طریق همکاری و احترام متقابل به دست می‌آید. ادعاهای بی‌اساس و مداخله‌جویانه، راه را برای دخالت‌های خارجی هموار می‌کند و آینده‌ای پرتنش را برای منطقه رقم می‌زند. انتخاب میان همکاری و تقابل، آزمونی برای خرد سیاسی رهبران منطقه است.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
