به گزارش اخبار جهان به نقل از [نام منبع]، دریاچه ارومیه، نگین فیروزه‌ای شمال غربی ایران که زمانی به عنوان دومین دریاچه شور جهان شناخته می‌شد، اکنون در وضعیتی بحرانی به سر می‌برد. این پهنه آبی ارزشمند، در نتیجه دهه‌ها سوءمدیریت منابع آب، برداشت‌های بی‌رویه، حفر چاه‌های غیرمجاز و اثرات فزاینده تغییرات اقلیمی، به پایین‌ترین سطح خود رسیده است و زنگ خطر جدی را برای اکوسیستم منطقه و سلامت میلیون‌ها نفر به صدا درآورده است.
این فاجعه زیست‌محیطی، که سال‌ها است کارشناسان و فعالان محیط‌زیست نسبت به آن هشدار می‌دهند، نه تنها تنوع زیستی منحصربه‌فرد این دریاچه را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای گسترده‌تری برای کشاورزی، بهداشت عمومی و اقتصاد منطقه دارد. خشک شدن دریاچه ارومیه، که در دهه‌های اخیر به‌تدریج رخ داده است، منجر به افزایش غلظت نمک در خاک‌های اطراف شده و زمین‌های کشاورزی را غیرقابل کشت کرده است. این امر، معیشت کشاورزان را به خطر انداخته و مهاجرت اجباری از منطقه را تسریع بخشیده است.
در کنار این مشکلات، خشک شدن دریاچه ارومیه می‌تواند منجر به بروز طوفان‌های نمکی شود که ذرات نمک را تا شعاع صدها کیلومتر پراکنده کرده و سلامت تنفسی افراد، به ویژه کودکان و سالمندان، را تهدید می‌کند. این طوفان‌های نمکی همچنین می‌توانند زیرساخت‌های شهری و روستایی را تخریب کرده و خسارات اقتصادی سنگینی به بار آورند.
ریشه‌های این بحران عمیق، به سیاست‌های نادرست آبیاری و توسعه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بازمی‌گردد. در دهه‌های گذشته، به منظور توسعه کشاورزی، سدهای متعددی بر روی رودخانه‌هایی که به دریاچه ارومیه می‌ریزند، احداث شده است. این سدها، جریان آب ورودی به دریاچه را به شدت کاهش داده و در کنار برداشت‌های بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی، به خشک شدن تدریجی دریاچه دامن زده‌اند. حفر چاه‌های غیرمجاز نیز، که اغلب بدون نظارت و کنترل صورت می‌گیرد، وضعیت را وخیم‌تر کرده است.
علاوه بر این، تغییرات اقلیمی نیز نقش مهمی در بحران دریاچه ارومیه ایفا می‌کند. افزایش دما و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر، تبخیر آب دریاچه را افزایش داده و ورودی آب به آن را کاهش داده است. این تغییرات اقلیمی، که ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی است، اثرات سوء مدیریت منابع آب را تشدید کرده و احیای دریاچه را دشوارتر کرده است.
دولت ایران در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی را برای احیای دریاچه ارومیه آغاز کرده است. این تلاش‌ها شامل انتقال آب از رودخانه‌های دیگر به دریاچه، کاهش برداشت آب از منابع زیرزمینی و اجرای طرح‌های مدیریت مصرف آب در کشاورزی است. با این حال، اثربخشی این اقدامات تا کنون محدود بوده است و دریاچه ارومیه همچنان در وضعیت بحرانی به سر می‌برد. برخی از کارشناسان بر این باورند که احیای کامل دریاچه ارومیه نیازمند تغییرات اساسی در سیاست‌های آبیاری و توسعه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه است. آن‌ها معتقدند که باید با همکاری کشاورزان، روش‌های آبیاری نوین و کم‌آب‌بر را جایگزین روش‌های سنتی کرد و کشت محصولات کشاورزی متناسب با اقلیم منطقه را ترویج کرد.
به گزارش اخبار جهان، علاوه بر اقدامات فنی و مدیریتی، آگاه‌سازی عمومی و مشارکت جوامع محلی نیز نقش مهمی در احیای دریاچه ارومیه دارد. مردم باید از اهمیت این دریاچه برای اکوسیستم منطقه و سلامت خود آگاه شوند و در حفظ منابع آب سهیم باشند. دولت باید با ارائه آموزش‌های لازم و ایجاد فرصت‌های شغلی جایگزین، از معیشت کشاورزان و ساکنان محلی حمایت کند.
بحران دریاچه ارومیه، یک نمونه بارز از پیامدهای سوءمدیریت منابع آب و تغییرات اقلیمی است. این فاجعه زیست‌محیطی، هشداری است برای سایر مناطق جهان که با چالش‌های مشابه روبرو هستند. برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی، لازم است که دولت‌ها و جوامع بین‌المللی، با همکاری یکدیگر، سیاست‌های پایدار مدیریت منابع آب را اتخاذ کنند و برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تلاش کنند. به گفته کارشناسان اخبار جهان، حل این بحران نیازمند یک رویکرد جامع و یکپارچه است که شامل اصلاح سیاست‌های آبیاری، ترویج روش‌های کشاورزی پایدار، افزایش آگاهی عمومی و همکاری بین‌المللی است. بدون چنین رویکردی، احیای دریاچه ارومیه و حفاظت از اکوسیستم منطقه غیرممکن خواهد بود.
منبع: [نام منبع]
