در دوران معاصر، رسانه‌ها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی شکل‌دهی افکار عمومی و تأثیرگذاری بر سیاست‌ها و تحولات اجتماعی شناخته می‌شوند. در همین راستا، دشمنان ایران از طریق شکل‌گیری «ناتوی رسانه‌ای» تلاش می‌کنند با هجمه‌های رسانه‌ای، منافع و امنیت ملی کشور را هدف قرار دهند. معاون رئیس قوه قضاییه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک با اشاره به این تهدید مهم، بر نقش حیاتی رسانه‌ها و لزوم افزایش تخصص خبرنگاران تأکید کرده است. این مقاله به بررسی مفهوم «ناتوی رسانه‌ای»، نقش رسانه‌ها در مقابله با آن و اهمیت ارتقاء سطح دانش خبرنگاران می‌پردازد.
نقش کلیدی رسانه‌ها در دفاع از منافع ملی ایران در برابر «ناتوی رسانه‌ای»
مفهوم «ناتوی رسانه‌ای»
«ناتوی رسانه‌ای» اصطلاحی است که به شبکه‌های هماهنگ و سازمان‌یافته رسانه‌ای اشاره دارد که توسط کشورهای معاند یا گروه‌های مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شده‌اند. هدف این شبکه‌ها ایجاد بحران‌های روانی، تضعیف اعتماد عمومی، ترویج اخبار جعلی و مخدوش کردن چهره واقعی کشور است.
این شبکه‌ها با استفاده از رسانه‌های مختلف از جمله تلویزیون، رادیو، سایت‌های خبری، شبکه‌های اجتماعی و حتی اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، به صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده فعالیت می‌کنند تا افکار عمومی داخل و خارج کشور را جهت‌دهی کنند.
نقش رسانه‌ها در دفاع از منافع ملی
رسانه‌ها در هر کشوری یکی از ارکان اصلی ساختار قدرت نرم محسوب می‌شوند. آنها می‌توانند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر نگرش‌ها و رفتارهای مردم و مسئولان تأثیرگذار باشند. در شرایطی که دشمن با ابزار رسانه به دنبال تخریب وجهه ملی و کاهش انسجام داخلی است، رسانه‌های داخلی باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند.
۱. اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف
رسانه‌های ملی موظف هستند اخبار را با دقت، شفافیت و صحت کامل به مخاطبان منتقل کنند تا از انتشار شایعات و اخبار کذب جلوگیری شود. این امر باعث افزایش اعتماد مردم به رسانه‌های داخلی و کاهش تأثیر رسانه‌های خارجی می‌شود.
۲. مقابله با جنگ روانی
جنگ روانی یکی از ابزارهای اصلی «ناتوی رسانه‌ای» است. رسانه‌های داخلی باید با تحلیل‌های دقیق، واکنش‌های منطقی و اطلاع‌رسانی هدفمند، این جنگ روانی را خنثی کنند و به جای ترویج احساسات منفی، امید و همبستگی را در جامعه افزایش دهند.
۳. تقویت هویت ملی و فرهنگ بومی
رسانه‌ها با ترویج فرهنگ بومی، ارزش‌های ملی و دستاوردهای کشور می‌توانند احساس افتخار ملی را در بین مردم تقویت کرده و جلوی هجمه‌های فرهنگی و اطلاعاتی دشمن را بگیرند.
اهمیت افزایش سطح دانش و تخصص خبرنگاران
معاون رئیس قوه قضاییه با تأکید بر نقش خبرنگاران در مقابله با هجمه‌های رسانه‌ای دشمن، خواستار افزایش سطح دانش و تخصص آنها شده است. خبرنگاران به عنوان سفیران اطلاع‌رسانی باید توانمندی‌های لازم برای تحلیل و واکنش به بحران‌های رسانه‌ای را داشته باشند.
آموزش مداوم و به‌روزرسانی دانش
دنیای رسانه و ارتباطات به سرعت در حال تغییر است. خبرنگاران باید با جدیدترین روش‌ها و تکنولوژی‌های رسانه‌ای آشنا باشند تا بتوانند به شکل موثری با شبکه‌های رسانه‌ای دشمن مقابله کنند.
تسلط بر اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری
رعایت اخلاق حرفه‌ای، دقت در گزارش‌دهی، صحت‌سنجی اطلاعات و جلوگیری از انتشار اخبار نادرست از اصول اساسی است که باید در آموزش‌های خبرنگاران مورد تأکید قرار گیرد.
توانمندسازی در تحلیل داده‌ها و اخبار
در شرایط فعلی، خبرنگاران باید علاوه بر انتقال اخبار، توان تحلیل رویدادها، تشخیص اخبار جعلی و تبیین پیامدهای سیاسی و اجتماعی را نیز داشته باشند.
تهدیدات ناشی از «ناتوی رسانه‌ای» و پیامدهای آن
«ناتوی رسانه‌ای» تهدیدات متعددی برای امنیت ملی و ثبات اجتماعی کشور به همراه دارد که به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
-
کاهش اعتماد عمومی: انتشار اخبار جعلی و تحریف واقعیت‌ها باعث بی‌اعتمادی مردم به نهادهای دولتی و رسانه‌های رسمی می‌شود.
-
افزایش تنش‌های اجتماعی: تحریک اختلافات قومی، مذهبی و سیاسی از طریق رسانه‌های معاند می‌تواند به افزایش تنش‌ها و در نهایت بحران‌های امنیتی منجر شود.
-
کاهش سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی: ناآرامی‌های روانی و سیاسی تأثیر منفی بر سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی گذاشته و رشد اقتصادی را متوقف می‌کند.
-
تضعیف انسجام ملی: ترویج تفرقه و اختلافات در جامعه، وحدت ملی را کاهش داده و زمینه نفوذ دشمنان را فراهم می‌کند.
راهکارهای مقابله با «ناتوی رسانه‌ای»
برای مقابله مؤثر با این تهدید، علاوه بر تقویت رسانه‌های داخلی، اقداماتی نیز در سطح کلان و سیاست‌گذاری باید انجام شود:
۱. تقویت نهادهای رسانه‌ای ملی
حمایت‌های مالی، تجهیزاتی و آموزش تخصصی برای رسانه‌های رسمی و ملی اهمیت فراوانی دارد تا بتوانند در مقابل هجمه‌های دشمن تاب‌آوری داشته باشند.
۲. توسعه رسانه‌های دیجیتال بومی
با افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، ایجاد و توسعه رسانه‌های دیجیتال بومی که پیام‌های دقیق و هدفمند را به مخاطبان ارائه دهند، حیاتی است.
۳. همکاری بین‌المللی در حوزه رسانه
ایجاد شبکه‌های همکاری و تبادل تجربیات با رسانه‌های کشورهای دوست و هم‌پیمان می‌تواند به تقویت قدرت رسانه‌ای کشور کمک کند.
۴. آموزش همگانی رسانه‌ای
ارتقاء سطح سواد رسانه‌ای در جامعه و آشنایی مردم با روش‌های شناسایی اخبار جعلی و تحلیل رسانه‌ها، از اقدامات مهم در مقابله با جنگ روانی است.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
در شرایطی که «ناتوی رسانه‌ای» به عنوان یک تهدید مهم علیه امنیت و منافع ملی ایران فعالیت می‌کند، نقش رسانه‌های داخلی و به خصوص خبرنگاران بیش از پیش برجسته می‌شود. این گروه با افزایش دانش، تخصص و رعایت اصول حرفه‌ای می‌توانند از نفوذ رسانه‌های معاند جلوگیری کرده و به حفظ ثبات و امنیت کشور کمک کنند.
از سوی دیگر، سیاست‌گذاران نیز باید با حمایت همه‌جانبه از رسانه‌ها و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای، فضای مناسب برای اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف را فراهم کنند. همچنین ارتقاء سواد رسانه‌ای در میان مردم، زمینه‌ساز افزایش مقاومت جامعه در برابر جنگ‌های روانی خواهد بود.
در نهایت، تقویت رسانه‌های ملی و توانمندسازی خبرنگاران، گام‌های اساسی برای مقابله با تهدیدات نوین در فضای رسانه‌ای است که می‌تواند منافع ملی ایران را حفظ و تضمین کند.
ضربه قاطع پلیس همدان به باند موادمخدر
تعامل ثبت احوال با ۲۲۰ دستگاه اجرایی کشور
شکارچی فضای مجازی به دام قانون افتاد 
