غارها همواره یکی از اسرارآمیزترین پدیده‌های طبیعی محسوب می‌شوند که علاوه بر زیبایی بصری، دارای اهمیت زمین‌شناسی، بوم‌شناسی و حتی باستان‌شناسی هستند. استان کرمان به دلیل تنوع اقلیمی و ساختار زمین‌شناسی خاص خود، یکی از مناطق غنی از لحاظ پتانسیل غارنوردی به شمار می‌رود. اکنون کشف غار جدیدی به نام «تنگ غزال» در شهرستان شهربابک، فصل تازه‌ای را در حوزه غارشناسی این منطقه گشوده است.
🕳️ کشف غار جدید در شهربابک کرمان؛ «تنگ غزال» از دل کویر سر برآورد
🧭 کشف تنگ غزال؛ نتیجه همکاری غارنوردان کرمان و یزد
به گزارش ایرنا و به نقل از اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان، کشف این غار حاصل تلاش مشترک گروه‌های غارنوردی از استان‌های کرمان و یزد است. این گزارش ابتدا توسط گروهی از غارنوردان یزدی به کارگروه ملی غارشناسی اعلام شد و با هماهنگی دبیرخانه کارگروه غار استان کرمان، تیم پیمایش برای بررسی میدانی به منطقه اعزام شد.
🧑🔬 محسن جعفری‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان، در این خصوص گفت:
«برنامه پیمایش و بررسی اولیه با پشتیبانی فنی کارگروه غارشناسی استان کرمان انجام شد و اطلاعات اولیه از این غار تازه کشف‌شده ثبت گردید.»
🌍 موقعیت جغرافیایی غار تنگ غزال
غار تنگ غزال در محدوده بخش دهج شهرستان شهربابک و در فاصله حدود چهار کیلومتری از مرز استان یزد قرار گرفته است. این منطقه با وجود قرار گرفتن در دشتی نسبتاً خشک، میزبان گونه‌های خاصی از حیات وحش از جمله آهو و جبیر است که نشان از ظرفیت زیست‌محیطی آن دارد.
📌 ویژگی‌های جغرافیایی منطقه:
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| موقعیت مکانی | بخش دهج، شهرستان شهربابک، نزدیک مرز یزد |
| پوشش جانوری | آهو، جبیر و پرندگان بومی |
| اقلیم | خشک و بیابانی با چشم‌اندازهای فرسایش آبی |
| علت نامگذاری | دهانه افقی و تنگ غار (تنگ غزال) |
🧗 مشخصات فنی غار تنگ غزال
🔍 مهرانگیز حیدریان، مسئول دبیرخانه کارگروه غارشناسی کرمان درباره ویژگی‌های فنی این غار اعلام کرد:
«ورود به این غار مستلزم عبور از دهانه‌ای افقی با فرود معلق به عمق سه متر است. پس از آن مسیر با دالان‌های تنگ و شیب‌دار ادامه می‌یابد که طولانی‌ترین دالان آن حدود ۱۱۰ متر است.»
وی افزود که عمق نهایی این غار کمتر از ۵۰ متر است و در طول مسیر آن غارنهشته‌های مختلف مشاهده شده است. این غار بیشتر در دسته غارهای افقی-شیب‌دار قرار می‌گیرد که برای غارنوردی فنی با تجهیزات اولیه مناسب است.
🛡️ درجه حفاظتی غار؛ دسترسی محدود برای حفاظت بیشتر
بر اساس مصوبات کارگروه ملی غارشناسی، غار تنگ غزال دارای درجه حفاظتی ۲ (دسترسی محدود) است. این بدان معناست که هرگونه ورود به غار باید تحت نظارت و با مجوز رسمی صورت گیرد تا از تخریب احتمالی ساختارهای طبیعی و آسیب به اکوسیستم داخلی آن جلوگیری شود.
📜 اهداف این سطح از حفاظت:
-
جلوگیری از آسیب به غارنهشته‌ها
-
حفاظت از گونه‌های جانوری احتمالی ساکن در غار
-
پیشگیری از خطر برای افراد ناآگاه به شرایط فنی غار
-
تهیه نقشه و مستندسازی علمی دقیق
🌌 دومین غار کشف‌شده در هفته اخیر در کرمان
این نخستین بار نیست که در روزهای اخیر شاهد اخبار امیدوارکننده از غارهای کرمان هستیم. تنها چند روز پیش نیز، اداره کل حفاظت محیط زیست استان از اکتشاف و ثبت غاری جدید در پارک ملی خَبر و پناهگاه حیات وحش روچون در شهرستان بافت خبر داده بود.
✅ این موضوع نشان‌دهنده ظرفیت گسترده استان کرمان در حوزه غارشناسی و ضرورت توجه بیشتر به مطالعات زمین‌شناسی در مناطق بکر این استان است.
🛠️ برنامه‌های آتی؛ نقشه‌برداری و مستندسازی علمی
کارگروه غارشناسی استان کرمان اعلام کرده است که تهیه نقشه دقیق، مستندسازی فنی و تهیه گزارش جامع از غار تنگ غزال، در دستور کار قرار دارد. همچنین همکاری با دانشگاه‌ها و پژوهشگران حوزه زمین‌شناسی برای بررسی دقیق ساختار و قدمت این غار از دیگر برنامه‌های در حال پیگیری است.
🌿 اهمیت غارها در اکوسیستم و گردشگری پایدار
غارها علاوه بر ارزش زمین‌شناسی، از لحاظ اکولوژیکی نیز حائز اهمیت هستند. بسیاری از گونه‌های نادر جانوری در محیط تاریک و مرطوب غارها زیست می‌کنند. از طرفی، غارهای طبیعی یکی از جاذبه‌های بکر گردشگری ماجراجویانه محسوب می‌شوند که می‌توانند در قالب طرح‌های طبیعت‌گردی مسئولانه به توسعه پایدار مناطق محروم کمک کنند.
📣 با رعایت اصول زیست‌محیطی، می‌توان این غارها را به مقاصد جذاب علمی و گردشگری تبدیل کرد.
❓سوالات متداول درباره غار تنگ غزال
۱٫ آیا بازدید عمومی از غار تنگ غزال ممکن است؟
خیر. فعلاً این غار دارای درجه حفاظتی ۲ است و بازدید آن تنها با مجوز رسمی ممکن خواهد بود.
۲٫ این غار چه تفاوتی با دیگر غارهای کرمان دارد؟
تنگ غزال به‌دلیل موقعیت مرزی، ویژگی‌های خاص فرسایش آبی و جانورانی که در دشت پیرامونی آن زندگی می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
۳٫ آیا امکان توسعه گردشگری در این منطقه وجود دارد؟
در صورت اجرای برنامه‌های حفاظتی دقیق و مطالعات علمی کامل، می‌توان این منطقه را در آینده به یک مقصد گردشگری علمی و ماجراجویانه تبدیل کرد.
🧭 نتیجه‌گیری: گامی به‌سوی شناخت بیشتر طبیعت بکر ایران
کشف غار «تنگ غزال» در شهربابک نشان‌دهنده ظرفیت ناشناخته استان کرمان در حوزه غارشناسی است. این دستاورد حاصل تلاش غارنوردان بومی و مشارکت میان‌استانی است که اگر با برنامه‌ریزی دقیق ادامه یابد، می‌تواند هم به شناخت بهتر طبیعت ایران و هم به توسعه گردشگری پایدار کمک کند.
