به گزارش وبسایت اخبار جهان، جامعه‌شناس Ahmad بخارایی در مورد کمبود آب در ایران و عدم مشارکت مردم برای کاهش مصرف آب گفت: “سرمایه اجتماعی دو مولفه دارد: اعتماد و مشارکت. وقتی اعتماد دچار بحران شود، یعنی سرمایه اجتماعی آسیب دیده است؛ و این مسئله شوخی نیست، زیرا در تمام ابعاد جامعه خود را نشان می‌دهد. بحران آب امروز به‌صورت بی‌اعتمادی نسبت به گفته‌های کارگزاران دولتی بروز کرده است. این بی‌اعتمادی گسترده است.”
او افزود: “اعتماد و مشارکت دو روی یک سکه‌اند. وقتی به مردم اجازه مشارکت داده شود، اعتمادشان افزایش می‌یابد، اما وقتی اعتماد کم باشد، مشارکت نیز کاهش می‌یابد. مگر در آخرین انتخابات مجلس چند درصد مردم شرکت کردند؟ حدود ۷ تا ۴ درصد از رای‌دهندگان به هر نماینده رای دادند، که در طول سال‌ها بی‌سابقه بوده است. کاهش مشارکت یعنی کاهش اعتماد.”
بخارایی همچنین گفت: “در ماجرای بحران آب نیز همین وضعیت تکرار می‌شود. آن چسب اجتماعی که اجزای جامعه را به هم پیوند می‌دهد و انسجام ایجاد می‌کند، امروز با بحران روبه‌رو است و نمود آن در مشکل آب دیده می‌شود. بسیاری از مردم اکنون صداوسیما را نمی‌بینند، چون به آن اعتماد ندارند و در نتیجه به رسانه‌های دیگر روی آورده‌اند.”
در ادامه او گفت: “امروز مردم تا چیزی را نبینند، حس نکنند یا لمس نکنند، باور نمی‌کنند. وقتی ارتباطات فرامادی یعنی پیوندهای ذهنی، آگاهی و اعتماد گسسته می‌شود، دیگر کاری از دست کسی برنمی‌آید. جامعه به مرحله‌ای رسیده که گویی باید اتفاقی واقعی و دردناک رخ دهد تا مردم دریابند هشدارها جدی بوده و نظام سیاسی واقعا درست می‌گفته است.”
او همچنین گفت: “اینکه فرهنگ مصرف در ایران ریشه‌دار است و در سال‌های اخیر نه‌تنها اصلاح نشده بلکه تقویت هم شده، بخشی از واقعیت است. ما نتوانستیم تحول فرهنگی ایجاد کنیم و مردم عملا به حال خود رها شدند. در این میان، بازار مصرف و الگوی مصرف نه‌تنها در میان طبقه مرفه، بلکه در میان طبقه‌ای نوظهور که اکنون ثروتمند شده، گسترش یافته است.”
بخارایی افزود: “درست است که الگوی مصرف در ایران قابل قبول نیست، اما ریشه اصلی بحران در بی‌اعتمادی است. سایر عوامل در حاشیه قرار دارند. جامعه امروز دچار نوعی خنثی‌بودن شده؛ احساس گناه در میان مردم کمرنگ شده و نوعی بی‌حسی اجتماعی شکل گرفته است. احساس گناه زمانی است که شما احساس کنید هستید، حضور دارید، به بازی گرفته می‌شوید و نظرتان برای دیگران مهم است ولی الان جامعه رها شده است.”
او همچنین گفت: “حتی در مورد بحران آب که مستقیما با زندگی مردم گره خورده با جامعه‌ای منفعل روبه رو هستیم. واژه کلیدی انفعال، اینکه مردم در بهینه مصرف کردن آب مشارکت نکنند. حالا مردم هم روزمره‌گرا شده‌اند. الان در مجلس حرف‌هایی می‌زنند که سال‌ها جامعه‌شناسان می‌گفتند. وضعیت نامطلوبی که سال‌ها نسبت به آن هشدار داده شده بود.”
در نهایت بخارایی گفت: “الان برای فرهنگ‌سازی مصرف آب زمان کافی نداریم. رودخانه‌ای خروشان قابل کنترل نیست. چیزی که در جامعه طی سال‌ها جنبه ساختاری پیدا کرده، در مدت زمان کوتاه تا رسیدن به روز صفر آبی که مثلا می‌گویند دو ماه نمی‌توان این ساختار فکری، ذهنی و الگوی رفتاری مردم را تغییر داد.”
منبع: ایسنا
