به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، نظام آموزشی ایران در آستانه یک تحول بنیادین قرار دارد که بر اساس آن، کتاب درسی دیگر تنها منبع آموزشی نخواهد بود و نقش معلمان صرفاً به ارائه محتوای آن محدود نمی‌شود. این رویکرد که در سال‌های اخیر توسط مسئولان مطرح شده، به دنبال حرکت از یک سیستم «کتاب‌محور» به یک سیستم «برنامه‌محور» است و بر اهمیت برنامه درسی و نقش مدارس و معلمان تأکید دارد.
این تغییرات گسترده، پرسش‌هایی را درباره ساختار و ویژگی‌های برنامه درسی جدید و چگونگی تضمین یک مسیر تربیتی مشخص برای دانش‌آموزان ایجاد کرده است. در سیستم مبتنی بر کتاب، محتوا و مسیر آموزشی کاملاً مشخص بود، اما در رویکرد جدید، اختیار انتخاب ابزارهای یادگیری به معلم و مدرسه واگذار می‌شود.
حجت‌الاسلام علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در گفت‌وگو با اخبار جهان با تأکید بر شفافیت کامل مسیر جدید تعلیم و تربیت برای معلمان و خانواده‌ها، اظهار داشت: «بسیاری از انتقادها به برنامه درسی ملی ناشی از تصورات قبلی است. ما تاکنون برنامه درسی و راهنمای آموزشی مجزایی برای هر پایه تحصیلی نداشته‌ایم.»
جزئیات شفاف در برنامه درسی مدرسه‌ای
وی برای توضیح برنامه درسی مدرسه‌ای به درس تربیت بدنی در پایه اول ابتدایی اشاره کرد و گفت: «برای هر درس، یک برنامه تفصیلی با پیوست‌های مشخص وجود دارد. برای مثال، در برنامه درس تربیت بدنی پایه اول، فعالیت‌ها و کارهایی که دانش‌آموز باید انجام دهد، به طور دقیق مشخص شده است.»
معاون وزیر آموزش و پرورش افزود که در این برنامه، وظایف معلم به روشنی تعیین شده و خانواده‌ها نیز می‌توانند از توانمندی‌هایی که فرزندشان در پایان سال تحصیلی کسب خواهد کرد، آگاه شوند.
نقش جدید کتاب درسی در نظام آموزشی
حجت‌الاسلام لطیفی تصریح کرد که در برنامه جدید، کتاب درسی حذف یا رها نمی‌شود، بلکه جایگاه آن تغییر می‌کند. او گفت: «کتاب درسی دیگر تنها منبع آموزش نیست و به عنوان یکی از ابزارهای تحقق اهداف برنامه درسی استفاده می‌شود.» وی افزود: «اگر معلم بتواند اهداف آموزشی را با روشی غیر از کتاب محقق کند، کافی است. این انعطاف‌پذیری برای مدرسه و معلم یک حرکت بسیار جدی است و نظارت بر تدریس را نیز آسان‌تر می‌کند.» به گفته او، مسئولان مناطق می‌توانند از مدیران مدارس گزارش دقیقی از میزان تحقق اهداف برنامه درسی دریافت کنند.
این برنامه همچنین به کسب شایستگی‌های اخلاقی و مهارت‌های اجتماعی توجه دارد. لطیفی توضیح داد: «برای مثال، از معلم خواسته شده تا توانایی مهرورزی، خیرخواهی و ازخودگذشتگی را در دانش‌آموز پرورش دهد. برای سنجش این موارد، مقیاس‌هایی مانند به اشتراک گذاشتن وسایل یا کمک به دیگران در نظر گرفته شده است.» وی تأکید کرد که برای هر پایه تحصیلی، شایستگی‌های مورد انتظار مشخص شده، اما اجرای کامل آن نیازمند زمان است.
تأمین ملزومات و چالش‌های تغییر
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه سازمان پژوهش مسئول تأمین تمام ملزومات نیست، گفت: «این سازمان محتوای مورد نیاز را تأمین کرده، توانمندسازی معلمان را پیگیری می‌کند و ابزارهای لازم را پیش‌بینی خواهد کرد تا با همکاری سایر بخش‌ها، این تغییر ریل از کتاب‌محوری به برنامه‌محوری انجام شود.»
لطیفی یکی از انتقادهای درست به کتاب‌های درسی فعلی را عدم تناسب آنها با مناطق و نیازهای گوناگون دانش‌آموزان دانست و اظهار داشت: «ما نمی‌توانیم در تهران برای دانش‌آموزان سراسر کشور یک برنامه یکسان و مناسب تنظیم کنیم. این برنامه درسی جدید کمک می‌کند تا انعطاف لازم برای خلاقیت معلم و مدرسه فراهم شود.»
وی در پایان اعلام کرد که برنامه درسی مدرسه‌ای به صورت آزمایشی در ۸ مدرسه در حال اجراست و معلمان این مدارس دوره‌های آموزشی لازم را در تابستان گذرانده‌اند. او افزود: «معلمان باتجربه می‌دانند وقتی سطح مشخصی از توانمندی برای دانش‌آموز تعیین می‌شود، چگونه به آن دست یابند و کتاب درسی به عنوان یک ابزار کمکی در اختیار آنها خواهد بود.»
منبع: خبرگزاری مهر
