به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از ایسنا، مراسم بزرگداشت پروفسور شاپور شهبازی، تاریخ‌نگار و باستان‌شناس برجسته ایرانی، در شیراز برگزار شد. این آیین روز چهارشنبه نهم مهرماه با همکاری بنیاد ایران‌شناسی شاپور شهبازی و مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس برای گرامیداشت یاد و خاطره این استاد فقید برپا گردید.
مراسم با سخنان افروز نجابتیان، مجری برنامه، آغاز شد و در ادامه، مرجان یزدان‌پناهی، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، ضمن خوش‌آمدگویی به مهمانان، یاد و نام شادروان شهبازی را گرامی داشت. پخش فیلم کوتاهی از زندگی علمی و پژوهشی این استاد تاریخ و باستان‌شناسی، از دیگر بخش‌های این همایش بود.
نازیلا شهبازی، مدیر بنیاد ایران‌شناسی شاپور شهبازی
نازیلا شهبازی در این مراسم به تشریح فعالیت‌های بنیاد پرداخت و گفت: «تاکنون سی همایش علمی برای بزرگداشت استاد شهبازی در سراسر کشور برگزار شده و این آیین‌های گرامیداشت ادامه خواهد یافت.»
وی به زندگی شادروان شاپور شهبازی اشاره کرد و افزود: «او از همان سال‌های نخست زندگی به تاریخ و فرهنگ ایران دلبستگی داشت. پس از دریافت مدرک کارشناسی تاریخ و جغرافیا از دانشگاه پهلوی شیراز، دکترای باستان‌شناسی دوره هخامنشی را از دانشگاه لندن گرفت و برای خدمت به میهن بازگشت.»
نازیلا شهبازی ادامه داد: «استاد شهبازی در سال ۱۳۵۳ خورشیدی، بنیاد تحقیقات هخامنشی را در تخت‌جمشید راه‌اندازی کرد تا پژوهش‌های باستان‌شناختی در این دوره سامان یابد. آثار او، از جمله کتاب کورش بزرگ که در سال ۱۳۴۹ جایزه کتاب سال را دریافت کرد، و کتاب‌های جهانداری داریوش بزرگ، راهنمای مستند تخت‌جمشید، نقش رستم و پاسارگاد، و تاریخ ساسانیان، مرجع پژوهشگران در سراسر جهان است.»
عبدالرسول خیراندیش، استاد دانشگاه شیراز
عبدالرسول خیراندیش، استاد تاریخ دانشگاه شیراز، به عنوان اولین سخنران علمی همایش با موضوع «نام تخت‌جمشید» سخن گفت. او بیان کرد: «هدف ما این است که به صورت مستند بررسی کنیم نام «تخت‌جمشید» از چه زمانی و توسط چه کسانی بر این بنای هخامنشی، که نام علمی آن «پارسه» است، گذاشته شد.»
این استاد دانشگاه افزود: «تمرکز من بر اوایل دوره اسلامی و سده چهارم قمری است که نوشته‌ها از جنبه مذهبی فاصله گرفته و به متون جغرافیایی و تاریخی تبدیل می‌شوند.»
خیراندیش توضیح داد: «نخستین بار، استخری در کتاب مَمالِکُ المَسالک می‌نویسد که این بنا متعلق به سلیمان است، اما مردم پارس آن را به جمشید نسبت می‌دهند. پس از او، ابن حوقَل در کتاب صوره الارض این موضوع را تغییر داده و می‌نویسد که مردم عادی این مکان را از آنِ جمشید می‌دانند. مَقدسی نیز انتساب این نام به جمشید را مطرح کرده است. با این حال، بهترین تفسیرها از پارسه در کتاب فارسنامه اثر ابن بلخی آمده است.»
کورش کمالی سروستانی، مدیر دانشنامه فارس
کورش کمالی سروستانی، دیگر سخنران این مراسم، درباره آثار پژوهشی استاد شهبازی گفت: «شادروان شهبازی در ۲۸ سالگی کتاب ارزشمند جهانداری کورش بزرگ را به زبان فارسی نوشت که اولین اثر علمی یک ایرانی در این زمینه بود. او همچنین نخستین کتاب‌های راهنمای مصور تخت‌جمشید و نقش رستم را در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ و کتاب راهنمای پاسارگاد را پس از آن منتشر کرد. بنیان‌گذاری بنیاد تحقیقات هخامنشی در سال ۱۳۵۳ نیز دوره‌ای طلایی برای ساماندهی تخت‌جمشید بود.»
کمالی سروستانی به جنبه دیگری از زندگی استاد شهبازی اشاره کرد و افزود: «او با شاهنامه فردوسی اُنسی دیرینه داشت و کتاب زندگی‌نامه تحلیلی فردوسی حاصل همین علاقه است. استاد شهبازی می‌گفت از شاهنامه بینش و از تخت‌جمشید دانش گرفته‌ام. او نه تنها تاریخ هخامنشی را بازخوانی می‌کرد، بلکه عشق به میراث ایران را زنده نگه می‌داشت.»
وی در پایان گفت: «پس از گذشت ۱۹ سال از درگذشت استاد، ما میراث‌دار فرهنگ غنی او هستیم و وظیفه داریم آن را ارج نهیم. جامعه علمی ایران، فرهنگوری توانمند را از دست داده است.»
محمد جواد جعفری، سرپرست پایگاه جهانی پارسه
محمد جواد جعفری، باستان‌شناس و سرپرست پایگاه جهانی پارسه (تخت جمشید)، گزارشی از اقدامات حفاظتی و ساماندهی این محوطه در ماه‌های گذشته ارائه کرد. او ساماندهی مخزن موزه پارسه را یکی از کارهای مهم انجام‌شده دانست و فعالیت‌های آینده را نیز تشریح نمود.
کامیار عبدی، استاد دانشگاه شهید بهشتی
کامیار عبدی از گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، آخرین سخنران همایش بود. او گفت: «شادروان شاپور شهبازی نقطه عطفی در پژوهش‌های ایران باستان است. پیش از او، بیشتر آثار بر پایه منابع یونانی و رومی بود، اما شهبازی با بهره‌گیری از منابع ایرانی در کنار منابع یونانی، رومی، عبری و سریانی، تحولی بزرگ ایجاد کرد.»
عبدی افزود: «این رویکرد به ما کمک می‌کند تا دیدگاهی کلی‌نگر نسبت به ایران باستان به دست آوریم. ما این دستاورد را وامدار زنده‌یاد شهبازی هستیم و به لطف او، مکتب بومی‌شده تاریخ ایران راه‌اندازی شده است.»
در ادامه برنامه، بخشی از مستند «چهارراه تمدن» درباره زندگی علمی پروفسور شهبازی و همچنین نماهنگی با نام «تنگ بُلاغی» پخش شد.
این همایش که توسط سیاوش آریا، پژوهشگر میراث فرهنگی، گزارش شده است، با پخش نماهنگ «عشق و خاک» به پایان رسید. شاپور شهبازی در ۱۳ شهریور ۱۳۲۱ در شیراز متولد شد و در ۲۵ تیر ۱۳۸۵ بر اثر بیماری درگذشت. پیکر او در کنار آرامگاه حافظ به خاک سپرده شد.
با وجود دعوت خانواده شهبازی از مدیرکل و معاونت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، هیچ‌یک از مسئولان این وزارتخانه در این مراسم حضور نداشتند.
منبع: ایسنا
