به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، یک کارشناس اقتصادی، بحران شفافیت مالی در ایران را مشکلی ریشه‌دار در نگرش فکری و ذهنی مدیران و سیاست‌گذاران کشور دانست. امیر وکیلیان در گفتگویی اعلام کرد که در اقتصاد ایران، شرکت‌هایی وجود دارند که سال‌هاست از نظر عملی مرده‌اند اما با حمایت‌های مصنوعی و تزریق منابع، زنده نگه داشته شده‌اند.
این کارشناس اقتصادی هشدار داد که مقاومت در برابر پذیرش پایان فعالیت واحدهای اقتصادی ناکارآمد، باعث شده است صنایع مهمی مانند خودروسازی و بانکداری به وضعیتی برسند که انحلال، بهترین راه‌حل برای آن‌ها باشد. با این حال، به جای این کار، سیاست‌هایی مانند ادغام دنبال می‌شود که در علم اقتصاد و تجربه جهانی جایگاهی ندارد.
وکیلیان با اشاره به نمونه‌های جهانی مانند انحلال شرکت «اوپل کورسا» در اروپا، ورشکستگی بانک «لیمن برادرز» در آمریکا و موارد مشابه در ژاپن، تأکید کرد که در دنیا، تعطیلی و انحلال به عنوان یک راهکار طبیعی برای مواجهه با زیان و ناکارآمدی پذیرفته شده است، اما ایران از این رویکرد پرهیز می‌کند. به گفته او، این نگرش آسیب‌های عمیقی به بورس، اقتصاد و ساختار مالی کشور وارد کرده و با وجود حضور مدیران تکنوکرات در دولت‌های مختلف، اراده‌ای برای اجرای اصول اولیه اقتصاد وجود نداشته است.
بررسی وضعیت حسابرسی و چالش‌های شفافیت در ایران
امیر وکیلیان در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح ساختار حسابرسی در ایران پرداخت و چالش‌های این حوزه را بررسی کرد. او با اشاره به وجود نهادهای متعدد، از موازی‌کاری و فاصله شفافیت مالی کشور با استانداردهای جهانی انتقاد کرد.
به گفته این کارشناس، سازمان حسابرسی به عنوان نهاد دولتی، مسئولیت حسابرسی تمام شرکت‌های دولتی، ارگان‌ها و وزارتخانه‌ها را بر عهده دارد. در کنار آن، جامعه حسابداران رسمی ایران با حدود ۳,۲۰۰ عضو و ۳۶۰ مؤسسه حسابرسی، شرکت‌های خصوصی و برخی شرکت‌های دولتی را حسابرسی می‌کند.
وی افزود حسابرسی شرکت‌های بورسی به دلیل اهمیت گزارش‌های آن برای سهامداران، با دقت بیشتری انجام می‌شود. در حال حاضر بیش از ۸۶۰ شرکت در بورس اوراق بهادار و حدود ۱,۰۰۰ شرکت با احتساب بورس کالا فعال هستند که تنها مؤسسات معتمد و دارای رتبه بالا مجاز به حسابرسی آن‌ها هستند.
وکیلیان همچنین به حسابرسی نهادهای بزرگ اقتصادی مانند شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام اشاره کرد و گفت بخش بزرگی از این شرکت‌ها وارد بازار سرمایه شده و گزارش‌های حسابرسی آن‌ها در سامانه کدال در دسترس عموم قرار گرفته است.
فاصله ایران با استانداردهای جهانی شفافیت
این کارشناس اقتصادی با انتقاد از جایگاه ایران در شاخص‌های جهانی گفت: «رتبه ایران در میان کشورهای دارای شفافیت مالی پایین است و تقریباً در انتهای جدول قرار داریم. ما جزو ۱۰ کشور آخر جهان در شاخص آزادی اقتصادی هستیم.»
او همچنین به اجرای قانون مبارزه با پولشویی اشاره کرد و گفت این قانون باید با اهتمام بیشتری در گزارش‌های حسابرسی لحاظ شود. وکیلیان معتقد است اگر این بند به صورت الزامی در گزارش‌ها گنجانده شود، رتبه شفافیت مالی ایران ارتقا خواهد یافت، هرچند اجرای آن نیازمند بودجه و برنامه‌ریزی دقیق است.
نیاز به حسابرسی مبتنی بر ریسک و اراده حاکمیتی
وکیلیان راهکار اصلی برای ارتقای نظارت اقتصادی را اجرای حسابرسی مبتنی بر ریسک دانست. او توضیح داد که نهادهایی مانند بانک مرکزی و سازمان بورس، حسابرسان خود را از میان مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی یا سازمان حسابرسی انتخاب می‌کنند. با این حال، گزارش‌های فعلی، به ویژه در حوزه بانکی، مبتنی بر ریسک نیست و وضعیت نامناسب ترازنامه و کفایت سرمایه پایین برخی بانک‌ها این موضوع را تأیید می‌کند.
به گفته او، مانع اصلی برای افزایش شفافیت، هزینه حسابرسی نیست، بلکه مشکل در فرهنگ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور است که میل کمی به شفافیت دارد. وکیلیان تأکید کرد که برای تغییر این وضعیت، نیاز به یک تصمیم حاکمیتی و ورود نهادهای نظارتی مانند قوه قضاییه برای برخورد با شرکت‌های متخلف است.
مقاومت در اعلام مرگ شرکت‌ها؛ مشکل اصلی اقتصاد ایران
این صاحب‌نظر اقتصادی مشکل اصلی را «فلسفه فکری حاکم بر شفافیت مالی» دانست و اظهار کرد: «ما با واژه‌ای به نام انحلال شرکت تقریباً بیگانه‌ایم و ترسی عمومی از اعلام ورشکستگی وجود دارد.»
او با اشاره به زیان انباشته هنگفت در صنعت خودروسازی و وضعیت برخی بانک‌ها، تأکید کرد که در بسیاری از موارد، بهترین راه‌حل انحلال است اما تمایل به ادغام و احیای مصنوعی همچنان وجود دارد. این نگاه باعث شده است دو صنعت بزرگ بانکداری و خودرو در معرض خطر جدی قرار گیرند.
وکیلیان در پایان با انتقاد از عملکرد دولت‌های مختلف گفت: «باید از مدیران دولتی و اساتید دانشگاهی پرسید آیا نمی‌خواهید برای این شرکت‌های مرده، زمان مرگ و پایان کارشان را اعلام کنید؟» او افزود که در سراسر جهان، از ژاپن تا اروپا و آمریکا، پذیرش انحلال شرکت‌های ناکارآمد یک رویکرد طبیعی است، اما در ایران همچنان تصور می‌شود نگه داشتن یک ساختار معیوب هنر است.
منبع: خبرگزاری مهر
