به گزارش خبرگزاری مهر، آگاه نوشت: اعلام کمبود سه هزار دستگاه در بخش ناوگان سازمان آتش‌نشانی کشور، زنگ هشداری است که نشان از چالش‌های جدی در پوشش استاندارد عملیاتی توسط سازمان‌های آتش‌نشانی دارد. پیش‌تر در سال ۱۴۰۳، محمدی از کمبود دو هزار دستگاه خودرو خبر داده بود، که این امر حاکی از تشدید این معضل در گذر زمان است. این مشکل تنها به تعداد محدود نمی‌شود؛ بلکه بسیاری از خودروها و تجهیزات موجود، فرسوده بوده و نیازمند نوسازی فوری هستند. این فرسودگی، قابلیت اتکا و کارآیی ماشین‌آلات را در لحظات حساس به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
**بار سنگین مالی بر دوش شهرداری‌ها**
به گفته محمدی، شهرداری‌ها با بودجه‌های محدود خود قادر به تامین و نوسازی این تجهیزات گران‌قیمت نیستند. از این رو، تصویب بودجه اختصاصی ملی در مجلس شورای اسلامی برای رفع این مشکل، امری حیاتی تلقی می‌شود. در میان این اخبار ناخوشایند، نمونه‌هایی از تلاش‌های مثبت اما محدود برای بهبود شرایط نیز به چشم می‌خورد که نشان‌دهنده اراده‌ای جدی برای رفع کامل این بحران نیست. صدرا، سومین شهر نوین پرجمعیت کشور پس از پرند و اندیشه محسوب می‌شود. مجتبی پارسایی، شهردار این شهر جدید واقع در استان فارس، از خرید و تحویل ۳۵ دست لباس عملیاتی و تجهیزات به‌روز به ارزش ۹۰ میلیارد ریال خبر داده است. وی تاکید دارد که «اگر تجهیزات و لباس‌ها مطابق با استانداردهای بین‌المللی نباشند، جان آتش‌نشانان در عملیات‌های نجات و اطفاء به خطر خواهد افتاد.» هادی اسماعیلی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی صدرا نیز بر حفظ جان آتش‌نشانان به عنوان اولویت اصلی تاکید می‌کند.
**رونمایی از تجهیزات جدید در تهران**
در تهران نیز مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران از خرید تجهیزات جدید برای پایتخت و رونمایی قریب‌الوقوع از آن‌ها خبر داده است. وی همچنین از پیگیری لایحه جامع خدمات ایمنی کشور سخن گفته که در صورت تصویب، می‌تواند وضعیت شغلی آتش‌نشانان را بهبود بخشد. با این حال، این اقدامات همچنان در حد وعده و برنامه بوده و نتیجه نهایی آن هنوز مشخص نیست.
**فناوری‌های نوین؛ راهکاری دور از دسترس؟**
در حالی که ایران با کمبودهای اولیه دست و پنجه نرم می‌کند، فناوری‌های آتش‌نشانی در جهان به سرعت در حال پیشرفت هستند. آشنایی با این فناوری‌ها نشان می‌دهد که کشور راهی طولانی برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در پیش دارد. این کمبودها و فرسودگی تجهیزات، پیامدهای مستقیم و خطرناکی برای جامعه به همراه دارد. یکی از مهم‌ترین خطرات، تهدید جان آتش‌نشانان است. زمانی که تجهیزات استاندارد و کافی در اختیار نباشد، جان آتش‌نشانانی که برای نجات دیگران به خط مقدم حوادث می‌روند، به طور جدی در معرض خطر قرار می‌گیرد. مصدومیت آتش‌نشانان در حادثه کارخانه ریسندگی یزد، نمونه بارز این خطر است. نکته دیگر، کاهش کارآیی و سرعت واکنش است. ناوگان محدود و فرسوده ممکن است نتواند به موقع در محل حادثه حاضر شود یا توانایی عملیاتی لازم برای کنترل آن را نداشته باشد. این تاخیر و کاهش کارآیی می‌تواند به گسترش آتش‌سوزی و افزایش خسارات جانی و مالی منجر شود. از سوی دیگر، در حوادثی نظیر آتش‌سوزی‌های گسترده در واحدهای صنعتی یا بلایای طبیعی، کمبود تجهیزات می‌تواند توانایی مدیریت بحران را به طور کامل مختل کند. مدیرعامل آتش‌نشانی تهران در صحبت‌هایش به تجربه جنگ ۱۲ روزه اشاره می‌کند که نشان‌دهنده لزوم آمادگی برای شرایط بحرانی است.
**از عزم ملی تا فناوری‌های نوین**
عبور از این بحران نیازمند اراده‌ای جمعی و اتخاذ راهکارهای عملی است. نخستین و ضروری‌ترین گام، تصویب بودجه‌ای اختصاصی و ملی در مجلس شورای اسلامی است. این بودجه باید به صورت شفاف و کارآمد برای جبران کمبود سه‌هزار دستگاه خودرو و نوسازی ناوگان فرسوده تخصیص یابد. هماهنگی بیشتر بین سازمان‌هایی مانند شهرداری‌ها، استانداری‌ها، وزارت کشور و قوه قضاییه برای اجرای استانداردهای ایمنی و برخورد با ساختمان‌های ناایمن ضروری است. اگرچه اولویت کنونی رفع کمبودهای اساسی است، اما برنامه‌ریزی برای استفاده از فناوری‌هایی نظیر پهپادها و سیستم‌های ارتباطی پیشرفته نیز باید در دستور کار قرار گیرد و البته پیشگیری، کم‌هزینه‌ترین راه برای کاهش حوادث است. آموزش همگانی از مدارس ابتدایی و درون خانواده‌ها نقشی اساسی در این زمینه دارد.
**نیازمند عزمی ملی**
هشدار مدیرعامل آتش‌نشانی تهران در مورد کمبود سه‌هزار دستگاه خودرو نشان از یک بحران ایمنی ملی دارد. از خرم‌آباد تا یزد و از بیرجند تا دزفول، صدای هشدار کمبود تجهیزات شنیده می‌شود. این کمبودها، جان آتش‌نشانان فداکار را به خطر انداخته و امنیت شهروندان را تهدید می‌کند. رهایی از این وضعیت، نیازمند عزمی ملی و تبدیل ایمنی به یک اولویت بودجه‌ای و اجرایی است. تخصیص بودجه ملی، هماهنگی بین سازمانی، برنامه‌ریزی برای به‌کارگیری فناوری و سرمایه‌گذاری بر روی آموزش پیشگیرانه، راهکارهای خروج از این بحران هستند. باید پیش از آنکه حادثه‌ای دیگر، ما را با هزینه‌های سنگین‌تر این کمبودها مواجه کند، اقدام کرد.
**رفع ناترازی‌های آتش‌نشانی با مساعدت قانون‌گذاران**
قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با تاکید بر کمبود تجهیزات و ناوگان آتش‌نشانی در کشور، بیان می‌کند که «متاسفانه وضعیت ناوگان و تجهیزات امداد و نجات در شرایط مطلوبی قرار ندارد. حل این مشکل با بودجه محدود شهرداری‌ها امکان‌پذیر نیست و نیازمند تعامل با نمایندگان مجلس برای تصویب بودجه‌ای اختصاصی جهت رفع این ناترازی‌ها هستیم.» وی با اشاره به فرسودگی شدید برخی از تجهیزات موجود، می‌افزاید: «میانگین عمر برخی از تجهیزات فعلی به بیش از ۲۵ سال می‌رسد که با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد.» مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران از حادثه اخیر در سبزوار به عنوان نمونه‌ای از این مشکلات یاد کرده و توضیح می‌دهد: «در آن حادثه، نردبان نجات وجود نداشت و مجبور شدیم با جرثقیل به نجات مردم بپردازیم. همچنین، اطفای حریق با استفاده از پمپ‌های بتن‌ریزی انجام شد که جای تاسف دارد.» محمدی با اشاره به تجربیات حوادث اخیر، از جمله رویدادهای مرتبط با جنگ ۱۲ روزه می‌گوید: «در تهران ۱۴۲ نقطه مورد اصابت قرار گرفت که حدود ۳۰ مورد آن نقاط شهری بود. بیشتر آسیب‌ها ناشی از ریزش آوار بود. این حوادث نشان داد که برای مدیریت آوار، چه در سوانح طبیعی مانند زلزله و چه در شرایط مشابه، نیاز به آمادگی بیشتری داریم. حتی در برخی استان‌ها یک دستگاه بیل ۴۰۰ نیز وجود ندارد.» مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران بر ایجاد سامانه‌های ارتباطی پایدار مانند سامانه ۱۲۵ تاکید و تصریح می‌کند: «اگر این سامانه‌ها مورد هدف قرار گیرند، ارتباط با مردم قطع می‌شود. ما در تهران چندین ایستگاه موازی برای حفظ ارتباط ایجاد کرده‌ایم.» او بر لزوم ایجاد «چادر مفقودین» از نخستین لحظات حادثه و دریافت آمار دقیق از سوی شهرداران مناطق تاکید کرده و می‌گوید: «در حادثه متروپل آبادان، آمارهای مختلف و غیردقیق باعث ایجاد مشکل شد.» مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تاکید می‌کند که آتش‌نشانی در همه شهرها متولی صفر تا صد حوادث است و سایر نهادها نقش پشتیبانی دارند. وی با قدردانی از اقدامات شهردار تهران در خرید تجهیزات طی سه سال اخیر می‌گوید: «البته این اقدامات برای جبران ناترازی ۴۵ ساله کافی نیست.»
**لزوم استفاده از فناوری‌های نوین آتش‌نشانی**
آخرین دستاوردهای فناوری در حوزه ماشین‌های آتش‌نشانی در سطح جهانی شامل چه مواردی است؟ این فناوری‌ها نه تنها کارایی عملیات را به شکل چشمگیری ارتقا می‌دهند، بلکه ایمنی آتش‌نشانان را نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. با توجه به شرایط کنونی ایران، دستیابی به این فناوری‌ها بسیار دشوار به نظر می‌رسد و همان‌طور که مسئولان بیان می‌کنند، اولویت اول تامین نیازهای اساسی و پایه‌ای نظیر خودرو و لباس استاندارد است. در ادامه، نگاهی به برخی از فناوری‌های نوین در عرصه اطفای حریق خواهیم داشت:
* خودروهای آتش‌نشانی الکتریکی با قابلیت شارژ سریع باتری (حدود ۹۰ دقیقه برای خودروی ۲۰ تنی) و امکان تعویض باتری برای مواقع اضطراری.
* رانندگی خودکار: به خودرو این امکان را می‌دهد که در شرایط سخت ترافیکی، بهترین مسیر را انتخاب کند.
* استفاده از پهپادها: برای بررسی وضعیت حادثه و مکان‌یابی مصدومان پیش از رسیدن نیروها به محل حادثه.
* سیستم‌های ارتباطی و تحلیل داده پیشرفته: امکان انتقال لحظه‌ای اطلاعات و پیش‌بینی نیاز به تعمیر و نگهداری تجهیزات را فراهم می‌کند.
* سیستم‌های پمپاژ آب مدرن: با قابلیت پمپاژ بیش از ۲ هزار گالن آب در دقیقه و امکان تنظیم فشار آب.
**تصویر بحران در استان‌ها؛ از خرم‌آباد تا یزد**
نگاهی به اخبار و گزارش‌های رسانه‌های محلی، عمق بحران را در سراسر کشور به وضوح نشان می‌دهد. این بحران تنها مختص پایتخت نیست و شهرهای کوچک و بزرگ را به طور یکسان تحت تاثیر قرار داده است:
* خرم‌آباد: سجاد نعمتی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی این شهر با اشاره به انجام ۵۲۵ ماموریت اطفای حریق از ابتدای سال جاری، به صراحت از کمبود ابزارهای اطفای حریق خبر داد.
* دزفول: روح‌الله بهشتی فرد، رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری دزفول از وضعیت نامطلوب آتش‌نشانی این شهرستان خبر می‌دهد و اعلام می‌کند که آتش‌نشانی دزفول با کمبود سه ایستگاه مواجه است.
* چهارمحال و بختیاری: محسن حسین میرزایی، معاون استاندار این استان، کمبود تجهیزات مناسب آتش‌نشانی در بسیاری از شهرهای استان را یک معضل جدی عنوان می‌کند که در زمان وقوع حوادث بزرگ، خطرات زیادی به همراه دارد.
* یزد: سعید پاک سرشت، رئیس سازمان آتش‌نشانی یزد از مشکل کمبود نیروی انسانی سخن می‌گوید و توضیح می‌دهد که این کمبود در حادثه آتش‌سوزی کارخانه ریسندگی که منجر به مصدومیت چهار آتش‌نشان شد، به وضوح قابل مشاهده بود.
* هشترود: مهدی پورصادق، شهردار هشترود از کاهش میزان استراحت آتش‌نشانان به دلیل کمبود نیرو خبر داده و می‌گوید که این امر باعث افزایش فشار کاری بر کارکنان شده است.
منبع : خبرگزاری مهر
