به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری‌های مختلف از جمله خبرآنلاین، ایرنا و رویترز، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌های متعدد با رسانه‌های بین‌المللی، از جمله شبکه العربیه، رویترز و PBS، بر لزوم یافتن راه حلی دیپلماتیک برای حل‌وفصل موضوع برنامه هسته‌ای ایران تأکید کرده است. گروسی ضمن اشاره به عدم فعال شدن مکانیسم ماشه، از طرح جایگزین “دستیابی به ضمانت‌ها” برای تداوم تعامل با ایران خبر داد. وی تأکید کرد که هدف اصلی، حفظ امکان ادامه گفتگوها حتی در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه است. به باور گروسی، با وجود تنش‌ها، مذاکرات و مشورت‌ها برای کاهش اثرات منفی احتمالی چنین سناریویی و دستیابی به توافق، همچنان ادامه خواهند یافت.
گروسی در این مصاحبه‌ها به صراحت بیان کرد که تنها راه حل پایدار برای مسأله هسته‌ای ایران، پافشاری بر دیپلماسی و گفتگوی مستمر است. او با اشاره به محدودیت زمانی پیش رو، خاطر نشان ساخت که فرصت بسیار کمی برای دستیابی به توافق باقی مانده است و تلاش‌ها برای پیمودن این مسیر همچنان ادامه دارد. این اظهارات گروسی در حالی مطرح می‌شود که برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران همواره تحت فشارهای سیاسی و اتهامات بی‌اساس غرب قرار داشته است.
پیش از توافق برجام، کشورهای غربی با امنیتی‌سازی برنامه هسته‌ای ایران، از ابزار تحریم و تهدید نظامی علیه این کشور استفاده می‌کردند. با این حال، بسته شدن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» (PMD) در سال ۱۳۹۴، این بهانه را از آن‌ها گرفت. پس از امضای برجام، ایران به تمامی تعهدات خود پایبند بود، اما خروج یکجانبه آمریکا از توافق در سال ۱۳۹۷ و عدم اجرای تعهدات اروپا، ایران را بر آن داشت تا در چارچوب حقوق برجامی خود، گام‌هایی در کاهش تعهدات هسته‌ای‌اش بردارد. مذاکرات احیای برجام نیز به دلیل تعلل و زیاده‌خواهی‌های غرب به نتیجه نرسید.
با وجود این چالش‌ها، ایران همچنان به تعامل دیپلماتیک و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داده و بر آمادگی خود برای احیای توافق در صورت بازگشت طرف‌های مقابل به تعهداتشان تأکید کرده است. توافق اخیر ایران و آژانس در قاهره برای از سرگیری بازرسی‌های فنی و مذاکرات دیپلماتیک در ژنو، مسقط و رم، نشانگر تلاش تهران برای حل‌وفصل موضوع از طریق دیپلماسی مشروط به ارائه ضمانت‌های واقعی برای رفع تحریم‌هاست. این اقدامات دیپلماتیک به‌وضوح نشان می‌دهد که تهران همچنان به راهکارهای مسالمت‌آمیز برای حل و فصل این اختلافات تاکید دارد.
ایران بارها بر لغو تضمین‌شده تحریم‌ها و جلوگیری از سوءاستفاده‌های آتی برای دستیابی به توافقی پایدار و قابل اعتماد تأکید کرده است. در این میان، نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان یک نهاد بین‌المللی و ناظر بر روند اجرای توافقات، نقش بسزایی در این پروسه ایفا می‌کند. نظارت مستقل و گزارش‌دهی دقیق آژانس می‌تواند به ایجاد اعتماد و شفافیت در مذاکرات کمک شایانی نماید. با این حال، تداوم گفتگوها و حسن نیت تمام طرف‌های درگیر برای رسیدن به یک توافق پایدار ضروری است.
موفقیت در احیای برجام یا دستیابی به توافقی جدید، نه تنها به منافع ایران و قدرت‌های جهانی، بلکه به ثبات منطقه‌ای و جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای نیز کمک خواهد کرد. این امر، مسئولیتی مشترک برای تمام کشورهای درگیر است که باید با حسن نیت و رعایت قوانین بین‌المللی، به دنبال یک راه‌حل پایدار باشند. چالش پیش رو، نیاز به تلاش دیپلماتیک بیشتر و اجتناب از اقدامات یکجانبه است. در غیاب یک توافق، ریسک ناپایداری منطقه‌ای و احتمال درگیری افزایش می‌یابد.
در نهایت، آنچه اهمیت دارد، حفظ گفتگو و دیپلماسی به عنوان تنها راه حل مسالمت‌آمیز برای این منزاع است. نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان ناظر مستقل نیز برای ایجاد اعتماد و شفافیت بسیار مهم می‌باشد. نتیجه مذاکرات، نشان دهنده عزم و اراده سیاسی تمام طرفین برای حل این مسئله خواهد بود.
منبع: خبرگزاری‌های مختلف از جمله خبرآنلاین، ایرنا و رویترز
