به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، در آستانه هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، فرانسه و عربستان سعودی با هم به ابتکاری مشترک دست زده و نشستی را با محوریت «راه حل دو دولتی» و به رسمیت شناختن کشور فلسطین از سوی کشورهای غربی و غیرغربی برگزار کردند. پس از پیوستن کشورهای مهمی مانند کانادا، استرالیا و اسپانیا به این کمپین بینالمللی، مقامات اسرائیلی صریحاً اعلام کردند که تا زمان مشخصشده، سیاستهای تقابلی خود برای الحاق کرانه باختری و نوار غزه را ادامه خواهند داد. این موضعگیری پس از انتشار ویدئویی از بهزالل اسموتریچ و رونمایی از طرح الحاق «E1» در کرانه باختری به اوج خود رسید. در پی تأکید راستگرایان افراطی در کابینه نتانیاهو بر ایدههای غیرقانونی در خصوص الحاق سرزمینهای فلسطینی، امارات متحده عربی با ارسال نامهای به نخستوزیر اسرائیل، تصریح کرد که اجرایی شدن چنین طرحی، به معنای پایان عادیسازی روابط ابوظبی و تلآویو خواهد بود.
اخبار جهان همچنین به نقل از روزنامه عبری جروزالمپست گزارش میدهد که پادشاهی عربستان سعودی نیز موضع مشابهی در خصوص این طرح اسرائیلی اتخاذ کرده است. تنها ۲۴ ساعت پس از انتشار ضربالاجل کشورهای شورای همکاری خلیج فارس مبنی بر ممنوعیت اجرایی شدن ایده «الحاق کرانه باختری»، تایمز اسرائیل خبر داد که نتانیاهو بررسی پرونده الحاق کرانه باختری را از دستور کار خود خارج کرده است. این تحولات ناگهانی پس از دو سال سکوت نسبی کشورهای عربی در قبال وضعیت غزه، این پرسش را در اذهان عمومی ایجاد کرده بود که آیا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از قدرت و نفوذ کافی برای اعمال فشار بر اسرائیل برخوردار هستند یا خیر؟ اما رویدادهای اخیر نشان میدهد که کشورهای محافظهکار سنی در صورت اراده، میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر تحولات منطقهای داشته باشند.
طرح «دو دولت»، به عنوان خط قرمزی برای کشورهای عربی، به طرح ملک عبدالله در سال ۲۰۰۲ میلادی باز میگردد که بعدها به «ابتکار صلح عربی» مشهور شد. این طرح بر اساس ایجاد دو دولت مستقل فلسطینی و اسرائیلی، بر مبنای مرزهای پیش از جنگ ۱۹۶۷ و با بیتالمقدس شرقی به عنوان پایتخت فلسطین استوار است. این طرح، با تأکید بر عقبنشینی کامل اسرائیل از اراضی اشغالی و حل مسئله پناهندگان فلسطینی بر اساس قطعنامههای سازمان ملل، نقش مهمی در نظم امنیتی منطقه ایفا کرده است. با این حال، تجربه سه دهه تلاش برای اجرایی شدن قطعنامههای شورای امنیت نشان میدهد که چنین طرحهایی در مقابل زیادهخواهیهای اسرائیل، ضعف نشان دادهاند. مخالفت اخیر امارات و عربستان با طرح الحاق کرانه باختری، نشان از زنده بودن این طرح و پایبندی این کشورها به اصل دو دولت دارد.
حمایت ریاض و ابوظبی از کرانه باختری و تشکیلات خودگردان فلسطین، در حالی است که توجه کمتری به نوار غزه نشان دادهاند. این امر به دلیل دشمنی عمیق این کشورها با حماس به عنوان شاخهای از اخوانالمسلمین، رقابت منطقهای با ترکیه و ایران (دو حامی حماس)، و هماهنگی کامل با آمریکا (که حماس را گروه تروریستی میداند) میباشد. این سیاست، ضمن حفظ ثبات در خلیج فارس، از گسترش نفوذ رقیبان جلوگیری میکند. در چارچوب رقابتهای ژئوپلیتیکی، این کشورها بر حمایت از کرانه باختری به عنوان ابزاری برای مقابله با نفوذ ایران و ترکیه اولویت دادهاند، در حالی که غزه به حاشیه رانده شده است. این رویکرد نشان میدهد که منافع ژئوپلیتیکی و رقابتهای منطقهای، تا چه اندازه بر اولویتبندی مسائل در سیاست خارجی این کشورها مؤثر است.
در نهایت، تحولات اخیر نشان داد که اگرچه کشورهای محافظهکار سنی مانند عربستان سعودی و امارات در قبال بحران غزه واکنش قاطعی نشان ندادهاند، اما اراده قوی آنها درمورد طرح الحاق کرانه باختری، سبب عقبنشینی سریع نتانیاهو از موضع راستگرایان صهیونیست شد. این امر نشان میدهد که عدم واکنش قاطع به بحران غزه، لزوماً نشاندهنده ناتوانی این کشورها نیست، بلکه عواملی همچون منافع ژئوپلیتیکی و تأثیرگذاری قدرتهای فرامنطقهای نیز در این مسأله دخیل هستند.
منبع: خبرگزاری مهر



























