به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرآنلاین، نشست علمی مهمی با محوریت روابط فرهنگی و تاریخی ایران و ارمنستان برگزار شد. در این نشست که به ریاست محمود جعفری دهقی، دبیر نشست و رئیس انجمن علمی ایران شناسی، برگزار گردید، چهره‌های سرشناس علمی و دانشگاهی از ایران و ارمنستان به بحث و تبادل نظر پیرامون تاریخ غنی و روابط عمیق دو کشور پرداختند. سخنرانان این نشست گورگن ملکیان، سید حسین طباطبایی، وارتان وسکانیان، آندرانیک سیمونیان و مجید کریمی بودند.
جعفری دهقی، با اشاره به عمق و قدمت روابط ایران و ارمنستان، این ارتباط را فراتر از روابط بین‌المللی معمول توصیف کرد. وی با تأکید بر ریشه‌های تاریخی این ارتباط به دوران هخامنشیان و اشکانیان اشاره نمود و اظهار داشت که این پیوند عاطفی، فرهنگی و سیاسی، تا به امروز ادامه یافته است. به گفته وی، تأثیر متقابل ادبیات فارسی بر ادبیات ارمنی و بالعکس، از جمله موارد بارز این ارتباط دیرینه است. دهقی، تأثیر ایزدان ایرانی مانند آناهیتا و اهورامزدا بر فرهنگ ارمنی و اثرات اشعار شاعرانی چون خیام و فردوسی بر ادبیات ارمنی را نمونه‌های دیگری از این تأثیرگذاری دانست. وی با اشاره به تحقیقات باستان‌شناسی ارمنستان و کشف نسخ خطی و کتب ارزشمند، به ترجمه اشعار حافظ به زبان ارمنی، نگارش صدها نمایشنامه برگرفته از شاهنامه فردوسی به زبان ارمنی و تاریخ‌نگاری ارمنیان از دوره هخامنشی به عنوان نمونه‌هایی از اهمیت و ارزش فعالیت‌های ایران‌شناسی در ارمنستان اشاره کرد. دهقی از طرحی برای شناسایی مراکز ایران‌شناسی برون مرزی خبر داد و اعلام کرد که آسیب‌شناسی حوزه ایران‌شناسی در ارمنستان آغاز شده است.
گورگن ملکیان از دانشگاه ایروان، با اشاره به کتاب «تاریخ ارمنیان» و شخصیت رستم پهلوان در شاهنامه، بر اهمیت رستم به عنوان نمادی از فرهنگ مشترک تاریخی و تمدنی ایران و ارمنستان تأکید کرد. وی با اشاره به محبوبیت شاهنامه فردوسی در ارمنستان و چاپ ترجمه قسمتی از آن در شهر شوشی، از دانشمندان، نویسندگان، ادیبان و تاریخ‌نگاران ایران‌شناس ارمنی به عنوان افتخار ارمنستان یاد کرد. ملکیان بر ظرفیت‌های علمی دانشگاه ایروان و امکان همکاری مشترک با دانشگاه‌های ایرانی مانند دانشگاه تهران و علامه طباطبایی برای اجرای پروژه‌های تحقیقاتی مشترک تأکید کرد و این همکاری را عاملی در جهت تحکیم روابط فرهنگی، سیاسی و عاطفی دو کشور دانست. وی در پایان بخشی از اشعار مولانا را قرائت کرد.
سید حسین طباطبایی در ادامه، پیوند دو ملت ایران و ارمنستان را چنان عمیق توصیف کرد که ایران‌شناسی را برای ارمنیان، بخشی از خودشناسی دانست. وی با اشاره به دانشگاه شرق شناسی و ایران شناسی ارمنستان که از سال ۱۹۱۹ پیشگام ایران شناسی در این کشور بوده است، به نقش این دانشگاه در گسترش ایران شناسی حتی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرد. طباطبایی به آموزش زبان فارسی در بیش از ۲۵ مدرسه در ارمنستان و ترجمه آثار نویسندگان ایرانی به زبان ارمنی اشاره نمود و گفت که دانش‌آموزان ارمنی در کنار آثار نویسندگان بزرگ جهانی، آثار نویسندگان ایرانی را نیز مطالعه می‌کنند. طباطبایی، عدم تعادل در مطالعات ایران‌شناسی در ارمنستان را از جمله نقاط ضعف دانست و اظهار داشت که تمرکز بر روی گویش‌ها و زبان‌های ایرانی بیش از مطالعات زبان و ادبیات فارسی بوده است. وی همچنین بر عدم تعادل بین ابعاد سیاسی و ژئوپلیتیکی و ابعاد فرهنگی در مطالعات ایران‌شناسی در ارمنستان اشاره نمود و این مسأله را به‌ویژه پس از موضوع قره‌داغ و روابط آذربایجان و ترکیه، بسیار حائز اهمیت دانست. طباطبایی، تفرقه و چنددستگی جامعه ایران‌شناس ارمنستان و عدم استفاده بهینه از ظرفیت‌های دانشگاه‌های ارمنی را از دیگر چالش‌ها برشمرد و عدم وجود برنامه‌های مشترک بین دانشگاه‌های ایران و ارمنستان در سطح دانشگاه‌های مطرح جهان مانند کمبریج را بسیار تأسف‌بار دانست.
وارتان وسکانیان، با اشاره به تاریخ نویسی ارمنی از قرن پنجم میلادی تاکنون، بر اهمیت ایران شناسی در ارمنستان تأکید کرد و اظهار داشت که ارمنیان برای قوم‌شناسی، دین‌شناسی، شیعه‌شناسی و مکتب ایران‌شناسی ارزش بسیاری قائل‌اند. وی به نقش محققان، مورخان و ایران‌شناسان ارمنی در ترجمه و تدوین آثار و تأسیس مدارس شرق شناسی و ایران‌شناسی اشاره کرد و به سیاه نمایی چهره ایران در برخی موارد انتقاد کرد. وسکانیان بر لزوم تمرکز بیشتر بر کرسی‌های ایران‌شناسی برای بررسی دقیق‌تر تاریخ ایران و تاریخ معاصر آن تأکید کرد و امیدوار بود سفیر جدید ایران در ارمنستان، در ادامه مسیر سفیر پیشین، دکتر سبحانی، گام بردارد.
آندرانیک سیمونیان، ضمن تقدیر از استاد ملکیان، به مشترکات فرهنگی عمیق بین ایران و ارمنستان از دوران باستان اشاره کرد و به گسترش ادبیات تطبیقی در ارمنستان و توجه ویژه به مستشرقین در ارمنستان اشاره کرد .وی بر اهمیت پژوهش‌های مشترک برای شناسایی مشترکات فرهنگی بدیع بین دو کشور تأکید کرد.
در پایان، دکتر کریمی با ارائه مدارکی از مشترکات فرهنگی بین دو کشور، از جمله کتیبه‌ها، نسخ خطی، آثار و بناهای تاریخی، خواستار اجرای برنامه‌های مشترک بین دانشگاه‌های دو کشور شد.
منبع: خبرآنلاین
