به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در یک برنامه تلویزیونی با موضوع «تلاش برای عبور از بحران جمعیتی»، ابعاد مختلف پدیده سالمندی جمعیت در ایران را بررسی کرد. این برنامه به مناسبت «روز جهانی سالمندان» پخش شد.
این کارشناس جمعیت با اشاره به اینکه کاهش باروری یک پدیده جهانی است، گفت این روند ابتدا در اروپا و سپس در آسیای جنوب شرقی رخ داد و اکنون بیشتر کشورهای در حال توسعه مانند ایران و ترکیه با آن مواجه هستند. به گفته او، کاهش باروری کشورها را به سمت سالمندی جمعیت سوق می‌دهد و این پدیده تنها به ایران اختصاص ندارد.
کاظمی‌پور در تحلیل ساختار سنی ایران توضیح داد که متولدین دهه شصت، که دوره باروری بالا بود، اکنون در بازه سنی ۳۵ تا ۴۵ سال قرار دارند. با افزایش سن این گروه، بخش بالای هرم جمعیتی بزرگ‌تر شده و جمعیت کشور به سمت سالمندی حرکت می‌کند.
آستانه‌های سالمندی و جایگاه ایران
او شاخص‌های ورود به مرحله سالمندی را تشریح کرد و گفت هر کشوری که بیش از ۷ درصد جمعیت آن بالای ۶۵ سال سن داشته باشند، وارد مرحله اول سالمندی شده است. بر این اساس، ایران از سال ۱۴۰۰ وارد این مرحله (بین ۷ تا ۱۴ درصد) شده است. مراحل بعدی سالمندی شامل ۱۴ تا ۲۱ درصد (مرحله دوم) و بالای ۲۱ درصد (مرحله سوم) است.
این جامعه‌شناس افزود که کشورهایی مانند فرانسه، ژاپن و آلمان در مرحله سوم سالمندی قرار دارند. او همچنین اشاره کرد که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد جمعیت سالمند ایران از حدود سال ۱۴۲۰ از ۲۵ درصد فراتر خواهد رفت.
کاظمی‌پور با هشدار درباره افزایش تعداد سالمندان گفت: «ما با دو چالش مواجه هستیم: کاهش باروری و افزایش جمعیت سالمندان در آینده.» وی افزود: «در سرشماری سال ۱۹۹۵، پنج میلیون سالمند داشتیم و این رقم در سال ۱۴۲۵ به ۲۵ میلیون نفر خواهد رسید که به معنای پنج برابر شدن است.» او تأکید کرد که حتی افزایش باروری نیز فقط ممکن است درصد سالمندان را کاهش دهد، اما تعداد مطلق آن‌ها همچنان بالا خواهد بود و باید از امروز برای رفاه، سلامت و بازنشستگی آن‌ها برنامه‌ریزی شود.
این استاد دانشگاه با نقد سیاست‌های کنونی اظهار داشت که سیاست‌های «قانون جوانی جمعیت» رویکردی مناسب است، اما بار مالی زیادی دارد و با توجه به کسری بودجه دولت، اجرای کامل آن دشوار به نظر می‌رسد. وی خاطرنشان کرد که حتی در صورت اجرای کامل این قانون، تأثیر آن حدود ۲۰ درصد خواهد بود، زیرا ریشه اصلی کاهش باروری به مسائل فرهنگی و کیفی بازمی‌گردد.
کاظمی‌پور با تأکید بر اینکه بحران جمعیت تنها با پرداخت‌های مالی مقطعی حل نمی‌شود، گفت: «در ابتدا باید روی مسائل فرهنگی کار کرد و سپس امکانات لازم را فراهم ساخت. خانواده‌ها نیز باید از نظر اقتصادی پشتیبانی شوند.» او امنیت را مفهومی فراتر از پرداخت وام دانست و تصریح کرد: «یک جوان باید اطمینان داشته باشد که قدرت خرید او طی ۱۰ سال آینده کاهش پیدا نمی‌کند. تأمین امنیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یک شرط اساسی است.»
این جامعه‌شناس در پایان به نقش مهم فرهنگ عمومی اشاره کرد و هشدار داد: «من همیشه در کلاس‌های درسم به جوانان توصیه می‌کنم که ازدواج کنند و فرزند داشته باشند، اما فرهنگ عمومی، رسانه‌ها و فیلم‌ها به سمت تشویق تأخیر در ازدواج و فرزندآوری حرکت می‌کنند.» وی تأکید کرد که باید گروه‌های مرجع و الگوهای مناسب برای جوانان ساخته شود، زیرا در صورت وجود خلأ، آن‌ها به سراغ منابع غیرمعتبر خواهند رفت.
منبع: خبرگزاری مهر
