به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، آژانس همکاری توسعه بین‌المللی چین (CIDCA)، بازوی اصلی کمک‌های توسعه‌ای پکن، در عراق به طور فزاینده‌ای بر کمک‌های انسانی و حمایتی متمرکز شده است. این رویکرد، که اغلب با سازمان‌های بین‌المللی هماهنگ می‌شود، بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر چین برای ارتقای روابط با کشورهای در حال توسعه است. با این حال، این فعالیت‌ها با چالش‌های ناشی از پیچیدگی‌های سیاسی و اقتصادی عراق نیز مواجه هستند. اگرچه حجم کمک‌های چین نسبتاً محدود است (حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون دلار در سال‌های اخیر)، اما این کمک‌ها نقشی مکمل در پر کردن خلاهای ناشی از ناامنی و بحران‌های اقتصادی عراق ایفا می‌کنند.
CIDCA، که در آوریل ۲۰۱۸ به عنوان نهادی وابسته به شورای دولتی چین تأسیس شد، مسئولیت تدوین استراتژی، برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی کمک‌های خارجی این کشور را بر عهده دارد. این آژانس با تمرکز بر کمک‌های دوجانبه و چندجانبه در زمینه‌های انسانی، توسعه‌ای و ظرفیت‌سازی، جایگزین ساختارهای پراکنده قبلی شد و هدف آن هماهنگی بهتر کمک‌ها با سیاست خارجی چین، به‌ویژه ابتکار کمربند و جاده (BRI)، است. CIDCA بر کمک‌های “کوچک اما هوشمند” تأکید دارد که شامل پروژه‌های پایدار در زمینه‌های کشاورزی، بهداشت، آموزش و امداد اضطراری می‌شود.
فعالیت‌های چین در عراق پیش از تأسیس CIDCA نیز وجود داشته است، اما این آژانس از سال ۲۰۱۸ مسئولیت هماهنگی و اجرای کمک‌های جدید را بر عهده گرفته است. فعالیت‌های CIDCA در عراق به ویژه پس از شکست داعش در سال ۲۰۱۷ شدت گرفت، زمانی که چین کمک‌های انسانی خود را برای حمایت از میلیون‌ها آواره داخلی افزایش داد. عراق، به عنوان یکی از کشورهای کلیدی در خاورمیانه و عضو BRI، به عنوان هدف اصلی کمک‌های CIDCA انتخاب شده است. با این حال، فعالیت‌های CIDCA عمدتاً بر کمک‌های موردی و کمک‌های انسانی تمرکز داشته و کمتر بر پروژه‌های بزرگ زیرساختی متمرکز است، رویکردی که با هدف کلی CIDCA مبنی بر جلوگیری از ایجاد بدهی‌های سنگین برای کشورهای دریافت‌کننده کمک، همخوانی دارد.
پروژه‌های قابل توجه CIDCA در عراق شامل کمک‌های انسانی به آوارگان داخلی (۱۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۶)، حمایت مالی از UNHCR (۲ میلیون دلار در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۹)، کمک‌های مقابله با کووید-۱۹ (ارسال تجهیزات پزشکی، واکسن‌ها و آموزش‌های پزشکی)، و پروژه‌های ظرفیت‌سازی آموزشی برای مقامات عراقی (۲۰۱۹-۲۰۲۳) است. این پروژه‌ها اغلب با سازمان‌های بین‌المللی مانند UNHCR و WHO همکاری می‌کنند تا اثربخشی آن‌ها افزایش یابد.
دلایل فعالیت CIDCA در عراق ترکیبی از انگیزه‌های انسانی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی است. از یک سو، چین این کمک‌ها را بخشی از “همکاری جنوب-جنوب” می‌داند و بر توسعه پایدار و عدم مداخله تأکید می‌کند. از سوی دیگر، منافع اقتصادی نیز نقش مهمی دارند. عراق یکی از صادرکنندگان عمده نفت به چین است و کمک‌های CIDCA می‌تواند به ثبات روابط اقتصادی و تنوع‌بخشی در منابع انرژی چین کمک کند. علاوه بر این، این فعالیت‌ها در راستای BRI و افزایش نفوذ نرم چین در منطقه عمل می‌کنند. با این حال، منتقدان این فعالیت‌ها را ممکن است بخشی از استراتژی بزرگ‌تر برای مقابله با نفوذ غرب بدانند، اما شواهد نشان می‌دهد که چین بیشتر بر منافع متقابل تمرکز دارد.
در نهایت، فعالیت‌های CIDCA در عراق نشان‌دهنده تعادلی ظریف بین کمک‌های انسان‌دوستانه و منافع ملی چین است. اگرچه این کمک‌ها به عراق در مدیریت چالش‌های پس از جنگ کمک کرده است، اما برای دستیابی به تأثیر بیشتر، نیاز به شفافیت بیشتر و همکاری عمیق‌تر با نهادهای محلی عراق وجود دارد. این امر مستلزم درک بهتر نیازهای عراق و همکاری نزدیک‌تر با سازمان‌های محلی و بین المللی است تا کمک‌های CIDCA به طور موثر به ارتقای توسعه پایدار و رفاه مردم عراق منجر شود. اخبار جهان در گزارش‌های بعدی خود به بررسی دقیق‌تر این مسأله خواهد پرداخت.
منبع: خبرگزاری مهر
