به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از تابناک به نقل از تسنیم، مسعود پزشکیان در آخرین روز سفر خود به نیویورک، در حاشیه هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی «NBC» آمریکا، دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران را در مورد مسائل هسته‌ای، تحریم‌ها، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و موضوعات مهم جهانی شرح داد.
متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:
مجری: آقای رئیس جمهور، از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید سپاسگزارم. آیا برای شما عجیب نیست که در ایالات متحده حضور دارید، در حالی که کشور ما به نوعی با کشور شما درگیر بوده است؟ این تجربه برای شما چگونه است؟
رئیس‌جمهور: بسم الله الرحمن الرحیم. قبل از هر چیز، حضور ما در مجمع عمومی سازمان ملل بر این اساس است که ملت‌ها بتوانند با یکدیگر گفتگو کنند، در چارچوب قوانین با هم تعامل داشته باشند، از تجاوز، جنگ و جنایت اجتناب شود و مشکلات از طریق مسالمت‌آمیز حل شوند. ما با این نگرش به اینجا آمده‌ایم، اما متأسفانه این اهداف به طور کامل محقق نشده‌اند. با این حال، حضور در این مجمع بهتر از عدم حضور است.
در مورد خبرهای مربوط به احتمال اجرای اسنپ‌بک، چرا اجازه نمی‌دهید بازرسان سازمان ملل از تمامی تأسیسات هسته‌ای بازدید کنند؟
این اطلاعاتی است که به شما داده شده است. ما توافقی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشتیم و قرار بود بر اساس همان توافق عمل کنیم. در چارچوب مذاکراتی که قرار بود تروئیکای اروپا انجام دهد، ما نیز ارتباط خود را با آژانس اصلاح می‌کردیم. آژانس می‌توانست بازدید کند و همزمان درباره مسائل موجود با آمریکا گفتگو داشته باشیم. همچنین قرار بود به مواد غنی‌شده دسترسی پیدا کنند. در تمام این موارد، ما آماده بودیم که در چارچوب توافق عمل کنیم. این آمریکا است که تمایلی به پیشرفت صلح‌آمیز امور ندارد؛ همان‌طور که پیش از این نیز برجام را نقض کرد.
برای روشن شدن موضوع، آیا کشور شما اجازه خواهد داد که تمامی بازرسان سازمان ملل از تمام تأسیسات هسته‌ای بازدید کنند؟ می‌خواهم این مسئله به طور واضح مشخص شود.
این موارد در مذاکرات مطرح شده و قرار بود اجرای اسنپ‌بک متوقف شود تا امکان بازدید فراهم شود. مشکل این است که آنها این مذاکرات را نپذیرفتند و می‌خواهند روند را به سمت اسنپ‌بک ادامه دهند.
اگر اوضاع طبق خواسته شما پیش نرود و تحریم‌های اسنپ‌بک دوباره اعمال شوند، آیا بازرسان سازمان ملل را از ایران اخراج خواهید کرد؟
اگر قرار باشد ما را متهم کنند که اجازه نمی‌دهیم به مراکز هسته‌ای دسترسی پیدا کنند، چگونه انتظار دارند پس از اسنپ‌بک بتوانند بیایند؟ این منطقی نیست. ما اجازه دادیم و خواستیم این کار انجام شود، آن هم در چارچوب قوانین بین‌المللی و معاهده NPT که عضو آن هستیم. اما آنها نخواستند طبق این مقررات عمل کنند.
متأسفانه، در روندی که در منطقه ما جریان دارد، رژیم صهیونیستی چندین کشور را مورد حمله قرار داده و در حالی که عامل اصلی ناآرامی در منطقه است، به او جایزه هم می‌دهند. در مقابل، ما که هیچ اقدامی نکرده‌ایم و مورد تهاجم هم قرار گرفته‌ایم، می‌خواهند دوباره تحریم کنند. این نمونه‌ای از قوانینی است که فقط می‌توان آن را قانون زور نامید.
آقای رئیس‌جمهور، نمی‌دانم آیا گزارش امروز را دیده‌اید یا نه، اما گزارشی در واشنگتن پست منتشر شده که یک تصویر ماهواره‌ای را نشان می‌دهد و ادعا می‌کند ایران در حال ساخت یک تأسیسات هسته‌ای پنهانی دیگر در کوهستان است. پاسخ شما به این ادعا چیست؟
اگر ادعای آنها درست است، ما که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق کرده‌ایم، آنها می‌توانند بیایند و ببینند. اینکه آنها با استفاده از ماهواره چیزی را بگویند و ادعا کنند که مشاهده کرده‌اند، کار دشواری نیست. ما آماده همکاری با آژانس بوده‌ایم و هستیم. به جای ارائه عکس‌ها و توهمات، آژانس می‌تواند به صورت میدانی بازدید کند. ما که می‌خواهیم با آژانس در چارچوب قوانین همکاری کنیم، دلیلی ندارد که با توهمات و ذهنیت‌های غیرقابل قبول، به دنیا القا کنند که ما به سمت ساخت سلاح هسته‌ای پیش می‌رویم.
ما به صراحت اعلام کرده‌ایم که به هیچ وجه به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیستیم. با چه زبانی باید به دنیا بگوییم که ما نمی‌خواهیم این کار را انجام دهیم؟ آنها با توهمات خود می‌خواهند به دنیا بگویند که ما به سمت سلاح هسته‌ای می‌رویم؛ این کاملاً نادرست است. ما آماده هرگونه راستی‌آزمایی در این رابطه هستیم.
شما به سلاح‌های هسته‌ای اشاره کردید. آن حدود 900 پوند اورانیوم غنی‌شده که به طور عمومی اعلام شده، اکنون دقیقاً کجا قرار دارد؟
این مسئله پیچیده‌ای نیست. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند بیاید، ارزیابی کند و روند را بررسی کند. مراکزی که تحت نظارت آژانس بودند، آنها حق نداشتند وارد شوند و خلاف قانون عمل کردند و متأسفانه سازمان‌های بین‌المللی هم اقدامی نکردند. اما اکنون بازدید، ارزیابی و راستی‌آزمایی کار دشواری نیست؛ ما که آماده‌ایم برای این کارها، چه لزومی دارد اسنپ‌بک را فعال کنند؟
آن بازرسان پیش از جنگ 12 روزه به طور علنی اعلام کردند که دسترسی‌های مشخصی از آنها سلب شده است. آیا این همان چیزی نیست که در ایران اتفاق افتاد؟
در جریان این موضوع، مجلس قوانینی را تعیین کرده بود که بر اساس آنها اساساً اجازه نداشتند وارد شوند. اما ما در شورای امنیت و در مجمع این اجازه را دادیم که بیایند و ببینند. با ترامپ و تروئیکای اروپایی نیز تفاهماتی انجام شد تا بتوانند بازدید کنند و گفتگوها ادامه یابد. درباره آن 400 کیلو اورانیوم غنی‌شده هم قرار بود در فرصتی که داده می‌شود، مشکل حل و در نهایت تعیین شود که آیا اسنپ‌بک ادامه پیدا کند یا مسئله حل شود. ما آماده بودیم که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این کار را انجام دهیم.
برای بینندگان آمریکایی، چگونه توضیح می‌دهید که گزارش‌ها می‌گویند اورانیوم غنی‌شده شما به 60 درصد رسیده، در حالی که برای مصارف غیرنظامی مانند تولید برق به 3.5 درصد نیاز است؟ چگونه به این ادعا پاسخ می‌دهید که این میزان غنی‌سازی، بسیار نزدیک‌تر است و می‌تواند به ساخت بمب اتمی منجر شود؟
روند توافق شکل گرفته بود، اما رئیس‌جمهور ترامپ آن را نقض کرد. ما در گفتگوها توافق کرده بودیم که هر طرف وظایفی داشته باشد. ما وظایف خود را انجام دادیم، اما وقتی آمریکا از برجام خارج شد، کشورهای اروپایی هم عملاً خارج شدند. البته می‌گفتند ما خارج نشدیم، ولی تمام شرکت‌های اروپایی که قرار بود در ایران کار کنند، فعالیت خود را رها کردند و رفتند و ارتباطات مالی ما هم قطع شد. بنابراین اروپایی‌ها هم به آنچه توافق کرده بودند عمل نکردند. طبیعی بود که در ایران هم از آن چارچوب عبور شود، اما این به معنای ساخت بمب نبود.
ما بارها به روشنی اعلام کرده‌ایم که چنین چیزی اصلاً مطرح نیست. رهبر انقلاب، هم به عنوان نفر اول کشور و هم به عنوان رهبر مذهبی و فکری جامعه، رفتن به سمت سلاح هسته‌ای را حرام اعلام کرده‌اند. وقتی این مسئله حرام اعلام شود، هیچ‌کس در جمهوری اسلامی حق ندارد به سمت ساخت سلاح هسته‌ای برود. این یک باور اعتقادی و امری علنی است و قابل تغییر نیست. بنابراین ما آماده‌ایم که در ادامه، هرگونه همکاری لازم را با آژانس داشته باشیم.
رئیس‌جمهور ترامپ می‌گوید چرا به دنبال انرژی هسته‌ای هستید در حالی که این همه نفت در اختیار دارید. پاسخ شما به این حرف چیست؟
مسائل هسته‌ای صرفاً مربوط به ساخت بمب نیست. امروزه در حوزه پزشکی بسیاری از اقدامات تشخیصی و درمانی برای سرطان و دیگر بیماری‌ها نیازمند فناوری‌ها و منابع هسته‌ای است. در صنعت به این فناوری‌ها نیاز داریم و در کشاورزی نیز کاربرد دارند. به چه دلیلی نباید این فناوری و دانش را در چارچوب قوانین بین‌المللی و معاهده NPT داشته باشیم؟ آیا به خاطر اینکه آنها گمان می‌کنند ما قصد ساخت بمب داریم باید از دسترسی به این فناوری محروم شویم؟
ما آماده‌ایم فعالیت‌هایمان را تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در چارچوب NPT ادامه دهیم. آنها می‌توانند بیایند و بازدید کنند؛ پس چرا نباید این کار انجام شود؟
احتمالاً می‌دانید گزارشی که همین الان به شما نشان دادم درباره تأسیسات هسته‌ای مخفی جدید منتشر شده است. آیا نگرانید که این موضوع باعث شود جنگ‌های بیشتری به ایران کشیده شود؟
ما به دنبال جنگ نیستیم، اما از جنگ هم نمی‌ترسیم. رئیس‌جمهور ترامپ گفته که آمده‌اند صلح برقرار کنند، اما واقعیت این است که با روند فعلی کل منطقه را به آتش خواهند کشید. آیا می‌توان با چند فروند هواپیما یک کشور را تسلیم کرد؟ رفتاری که آنها انجام دادند باعث شده وحدت و انسجام داخل کشور و حتی میان کشورهای اسلامی افزایش یابد. آیا‌پذیرفتنی است رژیمی به نام اسرائیل مردم را بکشد، مرزها را ببندد، اجازه ندهد انسان‌ها حتی دارو، غذا و مایحتاج‌شان را دریافت کنند! عده‌ای از گرسنگی بمیرند و سپس همان رژیم مدعی حقوق بشر و انسانیت شود و بعد بگوید «ما می‌خواهیم بجنگیم»؟ برای چه؟ برای اینکه حق و حقوق کشوری را که می‌خواهد در چارچوب قوانین بین‌المللی عمل کند، از آن بگیرند؟ در جهان فعلی و در چارچوب آن قوانین، چرا ما نباید از حقوق مشروع خود بهره‌مند شویم؟
متشکرم بابت پاسخ شما، آقای رئیس‌جمهور. سوال را به فرمتی متفاوت می‌پرسم: آیا ایران برای جنگ‌های بیشتر آماده می‌شود؟
ما آغازگر هیچ جنگی نبوده‌ایم و آغازگر هیچ جنگی نخواهیم شد، اما هر کسی به ما حمله کند، تلاش خواهیم کرد که بتوانیم پاسخ کوبنده‌ای بدهیم. قطعاً این توان دفاعی را روزبه‌روز تقویت خواهیم کرد تا هیچ‌کس به این راحتی نتواند به ما تجاوز کند. چرا در غزه این انسان‌ها هر روز بمباران می‌شوند و سازمان‌های بین‌المللی که ادعای قدرت دارند، عملاً کاری نمی‌توانند بکنند؟ چرا هیچ اقدامی برای جلوگیری از کشته شدن حدود 65 هزار انسان بی‌گناه در غزه انجام نشده است؟ تعداد زیادی کودک و زن از گرسنگی می‌میرند؛ با کدام چارچوب انسانی و حقوق بشری اجازه داده می‌شود عده‌ای که قدرت دارند هر روز در هر جایی که بخواهند بمباران کنند و کسی مانع‌شان نشود؟
در مقابل، ما که می‌خواهیم طبق قوانین بین‌المللی عمل کنیم، چرا باید محدود و محکوم شویم و مورد حمله قرار بگیریم؟ آیا این غیر از قانون جنگل است؟
برگردیم به جنگ 12 روزه. به عنوان رهبر یک کشور و به عنوان رئیس‌جمهور، دیدن بمباران شدن کشورتان و کشته شدن دانشمند برجسته‌تان چه احساسی برای شما داشت؟
طبیعی است، اگر فرمانده‌هایتان را همین‌گونه بزنند و دنیا تماشا کند و تازه کشورهایی که مدعی حقوق بشر هستند از چنین جنایتکاری دفاع کنند، چه حالی به انسان دست می‌دهد؟ آیا تنفری نسبت به آنچه ادعا می‌کنند، بشریت، قوانین و حقوق بشر، پدید نمی‌آید؟ فرماندهان ما را در یک شب در خانه‌شان شهید کردند. دانشمندان ما را ترور کردند. دانشمندان چه گناهی کرده بودند؟ به این بهانه که ممکن است روزی بمب بسازند، آیا دلیل می‌شود که کسی را بکشند؟
چه قانونی در نظام قضایی جهانی اجازه می‌دهد انسانی را تنها به این دلیل که ممکن است در آینده مرتکب اقدامی شود بمباران کنند و هیچ‌کس در جهان در برابر آن جنایت موضع نگیرد؟ این فاجعه است، نه تنها برای کشور ما، بلکه برای منطقه و شاید اکنون برای جهان. رفتارهای رژیم صهیونیستی موجب انباشت عمیق نفرت در دل‌ها شده است.
فکر می‌کنم منظور این است که شما شخصاً ناراحت شدید، چون هیچ‌یک از متحدانتان از شما دفاع نکردند، حتی روسیه. درست است؟
ما در زندگی و بر اساس اعتقادات‌مان به خدا اتکا کرده‌ایم و با پشتوانه‌ایمان و باور مردم خودمان ایستاده‌ایم، نه با تکیه بر اعتقاد یا پشتیبانی دیگران. با همه دنیا مایل به داشتن ارتباط سالم هستیم، اما این‌طور نیست که اگر کسی به ما کمک نکند، تسلیم شویم. ما با مردمان خود و با وحدت و انسجامی که وجود دارد و با رفتاری که رژیم صهیونیستی و آمریکا داشتند و موجب تقویت انسجام داخلی شد، در برابر هرگونه تجاوز مقاومت می‌کنیم.
این موضوع تنها به سلاح مربوط نمی‌شود. اگر مردم نسبت به کشور و حاکمیت باور و اعتقاد داشته باشند و ما نیز با مردم خود بر پایه عدالت و انصاف رفتار کنیم، در نهایت با مردمی متحد و یک‌دل، مهاجمان قادر نخواهند بود جنگ را به پیش ببرند.
می‌دانم که در برخی از بمباران‌ها حضور داشتید. آیا می‌توانید برای بینندگان آمریکایی ما دقیقاً توضیح دهید که در جریان آن بمباران‌ها چه اتفاقی برای شما افتاد؟
این هم یکی از همان قوانینی است که حق نقض آن را ندارند و دنیا هم تنها نظاره‌گر است و هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد و حتی گاهی آن را توجیه می‌کند. اما ما اگر مانند دیگران شهید شویم، از شهادت و مرگ هراسی نداریم. زندگی خود را کرده‌ایم و برای سربلندی و عزت کشورمان تلاش می‌کنیم.
ما می‌خواهیم در این کره خاکی همچون دیگر انسان‌ها در صلح و آرامش زندگی کنیم، ولی رژیم صهیونیستی منطقه را به هم ریخته است. گرفتار توهم شده و تصور می‌کند همه دشمن او هستند، در حالی که خود دشمن همه است. او مردم را از خانه‌هایشان بیرون می‌کند، آوارگان را بمباران می‌کند، راه آب و نان را بر زنان و کودکان می‌بندد و اجازه نمی‌دهد بیمارستان‌ها کار خود را انجام دهند و متأسفانه دنیا تنها نظاره‌گر این رفتارهاست.
شما اشاره کردید که پزشک هستید، پس اجازه بدهید از این زاویه بپرسم: دقیقاً کجا مجروح شدید؟ گزارش‌هایی وجود دارد که می‌گویند پای شما آسیب دیده است. آیا زخمی یا اثری از جراحت دارید که بتوانید به ما نشان بدهید؟
چیز خاصی نبود. خون‌ریزی در زانویمان ایجاد شد که بعد از مدتی خوب شد. البته بیش از پانزده بمب شلیک شد، با این تصور که نابود کنند. اگر راست می‌گویند، و اگر واقعاً هدفشان مراکز هسته‌ای ماست، مردم بی‌گناه ما را چرا می‌زنند؟ اگر آمریکا واقعاً می‌گوید قصدش جلوگیری از ساخت سلاح هسته‌ای است، پس چرا این مراکز را زدند و راه تجارت و زندگی را بر مردم می‌بندند؟ آمریکا در حقیقت از رژیم صهیونیستی در منطقه حمایت می‌کند و همان مسیر او را دنبال می‌کند و می‌خواهد مردم را در شرایط بی‌دارویی و بی‌غذایی نگه دارد، ولی ما راه پیدا می‌کنیم و مشکل خودمان را حل خواهیم کرد. دنیا فقط آمریکا نیست و همه کشورها دوستان آمریکا نیستند.
به‌وضوح یک نقص اطلاعاتی رخ داده است. آیا شما باور دارید که بازرسان سازمان ملل، همان‌طور که برخی در ایران ادعا کرده‌اند، عوامل اسرائیل هستند؟
یک واقعیت این است که ما از نظر اطلاعاتی ضعف‌هایی داشته‌ایم. اینکه دقیقاً توسط چه کسانی این اتفاق افتاده، قطعی نیست و مورد اتهام قرار دارد. برخی می‌گویند احتمالاً همان افراد این کارها را انجام داده‌اند. بخشی از مسئله به تکنولوژی برمی‌گردد که می‌تواند اطلاعات و آدرس‌ها را در اختیار آنها قرار دهد و بخشی هم به بازدید‌ها، گفت‌وگوها و دیدارها مربوط بوده که باعث شناسایی شده است.
همین مسائل باعث شد در کشور ما نسبت به کسانی که می‌خواهند با ما گفتگو کنند دیوار بی‌اعتمادی شکل بگیرد. چون اگر ما عضو NPT هستیم و اگر عضو آژانس هستیم، آنها باید طبق همین قوانین اجازه نمی‌دادند به مراکز هسته‌ای که تحت نظارت آژانس بود، حمله شود. هیچ‌کس حق ندارد تاسیسات تحت نظارت آژانس بین‌المللی را بمباران کند، اما آنها این کارها را انجام دادند و حتی این کار محکوم هم نشد.
عدم اطمینان در مورد بازرسان؛ فقط می‌خواهم در این مورد شفاف باشیم.
عدم اطمینان موضوع دیگری است، هرچند ما در همین چارچوب‌ها زندگی می‌کنیم، اما چرا اینجا هستیم؟ ما آمده‌ایم تا بتوانیم با کسانی که امکان رسیدن به یک نگاه و زبان مشترک وجود دارد، گفتگو کنیم، به هم کمک کنیم و طبق شعاری که امسال در سازمان ملل مطرح شد، همبستگی واقعی ایجاد کنیم، نه شکاف و جدایی.
متأسفانه به نام همبستگی کشورها را تکه‌تکه می‌کنند، به انسانیت توهین می‌کنند، بمباران می‌کنند و زیرساخت‌ها را نابود می‌سازند و در نهایت می‌گویند ما در حال ایجاد صلح هستیم.
برخی گفته‌اند پس از بمباران‌ها تا 21 هزار نفر در ایران بازداشت شده‌اند. پاسخ شما به این ادعا چیست؟
من الان عدد دقیقی در دست ندارم، چون قوه قضاییه در حال پیگیری است، اما آنچه که مشخص است و اسم او را «شکست اطلاعاتی» می‌گذارید، برخی افراد، چه در داخل و چه با پول یا مطامع دیگر، ممکن است فریب خورده باشند یا فریب داده باشند. بالاخره عده‌ای هم از داخل این کارها را انجام داده‌اند. در آن جاهایی که سیستم اطلاعاتی ما دسترسی داشته و توانسته شناسایی کند، جلوی آن را گرفته است. اما آیا اینکه 20 یا 25 هزار نفر باشد، بعید می‌دانم چنین عددی وجود داشته باشد.
شما درباره سفرتان به اینجا و دلایل حضورتان صحبت کردید. اروپایی‌ها از شما خواسته‌اند با آمریکایی‌ها مذاکره کنید. آیا توانسته‌اید مذاکره‌ای داشته باشید؟ آیا توانسته‌اید با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کنید؟
قرار بود وزیر خارجه ما با آمریکایی‌ها بنشیند، اما قبل از آن، آنها شرط گذاشته بودند که ابتدا باید شرایط‌شان را بپذیریم و بعد گفت‌وگو کنیم. وقتی قرار باشد از قبل آنچه را که آنها می‌گویند بپذیریم، دیگر گفت‌وگو معنا ندارد و به همین دلیل گفت‌وگویی شکل نگرفت.
در همین آمریکا که ادعای دموکراسی و آزادی دارند، اولاً بخش زیادی از اعضای هیئت ما را اجازه ندادند بیایند، دوماً جایی را که می‌خواستیم برای اقامت نزدیک به محل برگزاری مجمع عمومی در نظر بگیریم، نپذیرفتند و ما را مجبور کردند در محل دیگری اسکان پیدا کنیم. حتی اجازه ندادند اعضای هیئت ایرانی بتوانند از محدوده‌ای دورتر رفت‌وآمد کنند و با بقیه هیئت‌ها دیدار داشته باشند.
این همان شیوه رفتاری است که با ما دارند. در عین حال، در فضای مجازی و رسانه‌های صوتی و تصویری خودشان می‌گویند ایران دنبال ناآرامی است، در حالی که ما آماده گفت‌وگو هستیم و خیلی راحت می‌خواهیم حرف‌هایمان را بزنیم، اما طبیعی است که زیر بار زور نمی‌رویم و نمی‌خواهیم خلاف آنچه را حق و حقوق انسان‌ها در چارچوب قوانین بین‌المللی است، بپذیریم؛ متأسفانه آنها نمی‌خواهند این مسیر طی شود.
برای روشن شدن موضوع، در جریان این مجمع عمومی سازمان ملل هیچ‌گونه ارتباطی میان دو کشور برقرار نشده است؟
به‌صورت تلفنی وزیر خارجه ما با آقای ویتکوف ارتباطاتی داشت و من خودم جلسه‌ای با رئیس جمهور فرانسه داشتم.
هیچ، هیچ ارتباط معناداری برقرار نشده است؟
ما با فرانسه و کشورهای اروپایی به جمع‌بندی رسیدیم و قرار بود آنها با گروه آمریکایی بنشینند و نحوه تعامل را هماهنگ کنند. بار اول توافق رد شد؛ سپس وزرای خارجه دوباره جلسه گذاشتند و با اروپا به توافقی رسیدند، اما دوباره آمریکایی‌ها آن را رد کردند. در حقیقت این آمریکاست که اجازه نمی‌دهد یک توافق میان ما و اروپا در نظام بین‌الملل شکل بگیرد.
بر اساس همان ادعاهایی که مطرح می‌کنند که ما می‌خواهیم مرکز مجزایی ایجاد کنیم یا کار دیگری انجام دهیم و حتی بمب بسازیم، اگر واقعاً می‌خواستیم بمب بسازیم هیچ‌گاه اعلام نمی‌کردیم، بیایید ذخایر ما را ببینید و آنها را تحویل بگیرید. در هر صورت همه این مسایل را باید نشست و یکجا حل و فصل کرد.
آقای رئیس‌جمهور، شما به تأسیسات مخفی اشاره کردید. اگر چنین تأسیساتی ندارید، پس این‌ها چیست؟ شما چه نامی بر آن می‌گذارید؟
ما که با آنها نشستیم و گفتیم بیایید بازدید کنید و عکس‌ها را هم نشان می‌دهیم، پس چرا می‌خواهند اسنپ‌بک را فعال کنند؟ ما گفته‌ایم بیایید بازدید کنید؛ آن عکس‌ها را هم نشان می‌دهیم. بازدید و ارزیابی کار سختی نیست. زمانی می‌توانید این ادعا را کنید که ما بگوییم، «نه، شما حق ندارید ببینید»؟ وقتی ما می‌گوییم بنشینیم و گفت‌وگو کنیم، اول اسنپ‌بک را کنار بگذارید و سه یا چهار ماه فرصت بدهید تا اگر نتوانستیم به زبان مشترکی برسیم، دوباره آن را فعال کنید. این کار سخت است؟ اما آنها با توهمات و با چارچوب‌هایی که می‌سازند، می‌خواهند القا کنند که «نه، این‌ها می‌خواهند بمب بسازند» و از این دست ادعاها.
آیا همین‌طور که الان نشسته‌ایم، حاضر هستید رو‌به‌روی رئیس‌جمهور ترامپ بنشینید و با او مذاکره و گفت‌وگو کنید؟
مشکل گفت‌وگو نیست. رئیس‌جمهور ترامپ می‌گوید ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. ما آماده‌ایم راستی‌آزمایی شویم و اطمینان ایجاد شود که به آن دست پیدا نخواهیم کرد. اول باید دیوار بی‌اعتمادی را شکست، بعد می‌توانیم بگوییم که آیا واقعاً صادقانه با ما گفت‌وگو می‌کنند یا نه. اینکه همه مشکلات را یکجا حل کنیم از نظر مدیریتی شدنی نیست. هر مدیر در یک سال می‌تواند یک یا دو فرآیند را به دست بگیرد و حل کند. ما و آمریکا مسایل متعددی داریم؛ بهتر است یکی‌یکی بنشینیم و حل‌شان کنیم. ابتدا یکی را حل کنیم و وقتی دیدیم که به‌صورت صادقانه حل می‌شود، سراغ مورد بعدی برویم. ما در برجام به یک تفاهم رسیده بودیم و بر اساس آن اجرا می‌کردیم، اما آمریکا وسط کار آمد و آن را پاره کرد. حالا چگونه مطمئن باشیم که اگر دوباره بنشینیم و صحبت کنیم، باز هم کاری انجام ندهند؟
اما می‌خواهم شفاف بپرسم، آیا شما با رئیس‌جمهور ترامپ دیدار خواهید کرد؟
تا زمانی که آن توقعی که رئیس جمهور ترامپ اعلام کرده در عمل اجرا نشود، هیچ تغییری رخ نخواهد داد. او باید دستور واضحی صادر کند تا آنچه می‌خواهد، اجرایی شود. وقتی آن دستور اجرا شد و دیدیم واقعاً اجرا می‌شود، آن‌وقت می‌توانیم با هر طرفی بنشینیم و گفت‌وگو کنیم.
توضیح دهید اگر قرار باشد تنها یک دستور بدهید و بگویید «من آن را می‌خواهم»، آن دستور چه خواهد بود؟
همان دستوری که می‌گویند ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد، اگر اجرایی شود، ما هم آماده‌ایم تحریم‌ها برداشته شود و گفت‌وگو شکل بگیرد. ما در ایران آماده‌ایم آمریکا بیاید سرمایه‌گذاری کند و تحریم‌ها را بردارد، آن‌وقت می‌توانیم با هم گفت‌وگو کنیم.
پس آیا علناً اعلام می‌کنید که از هر گونه غنی‌سازی بیشتر اورانیوم و هر نوع پیشروی به‌سمت ساخت سلاح هسته‌ای دست می‌کشید تا بتوانید با ایالات متحده گفت‌وگو کنید؟
اصلاً قطعاً این کار را انجام می‌دهیم. ما قصد نداریم به سمت سلاح هسته‌ای حرکت کنیم و وقتی این را می‌گوییم، یعنی آماده‌ایم مطابق تمام چارچوب‌های بین‌المللی همکاری کنیم تا راستی‌آزمایی انجام شود.
آیا پیامی برای بنیامین نتانیاهو دارید؟
نتانیاهو پیام نمی‌خواهد. در برابر دیدگان جهانی، دستگاه قضایی بین‌المللی در لاهه برخی از اقدامات نتانیاهو را محکوم کرده است. آیا‌پذیرفتنی است که عده‌ای از انسان‌ها، از جمله کودکان بی‌گناه، به‌خاطر این اقدامات از گرسنگی بمیرند و اجازه ندهند کمک‌های بشردوستانه به آن منطقه برسد؟ بیماران چه گناهی کرده‌اند که اجازه نمی‌دهند پزشکان به آن‌جا بروند و آنها را درمان کنند؟ چه نوع انسانیتی در جهان به وجود آمده که در برابر این همه کشور، زن و مرد، پیر و جوان را می‌کشند یا عمداً از گرسنگی می‌میرانند و مردم را مجبور می‌کنند خانه‌هایشان را رها کنند و سپس خانه‌ها را نابود می‌کنند؟ با چنین رفتارهایی چگونه می‌توان گفت‌وگو کرد؟
وضعیت کنونی رابطه ایران با حماس را چگونه توصیف می‌کنید؟
حماس به عنوان نماینده یک مجموعه، باید اشاره کرد که مردم غزه تحت ستم قرار گرفته‌اند. حماس در میان همان مردم انتخاب شده بود تا مسائل اداری و اجتماعی آن منطقه را مدیریت کند، هرچند بسیاری از آنها خودِ مردمند که اکنون تحت فشار، آواره و محروم شده‌اند. رژیم صهیونیستی وارد درگیری با حماس شد و اعضای آن را هدف قرار داد؛ در این میان چرا مردم بی‌گناه، زن و بچه‌ها، کشته می‌شوند؟ اگر قرار است جنگی درگیرد، باید با کسانی که مقابل یکدیگر می‌ایستند جنگید، نه اینکه همه را به خاطر دشمنی با یک گروه بکشند. ما به عنوان پزشک همیشه دنبال علت بیماری هستیم نه معلول. حماس، حزب‌الله و جریان‌های مشابه که اکنون می‌بینید، اغلب معلول‌اند؛ علت اصلی تجاوز و جنایاتی است که انجام می‌شود. وقتی خانه‌های مردم را خراب می‌کنند، زندگی مردم را نابود و آنان را تحقیر می‌کنند و اجازه توسعه نمی‌دهند، طبیعی است که هر انسانی در چنین شرایطی واکنش نشان دهد.
ما به عنوان پزشک وقتی بیمار را معاینه می‌کنیم، هرگز علامت‌ها را به عنوان خود بیماری تلقی نمی‌کنیم؛ از نشانه‌ها به ریشه بیماری پی می‌بریم و می‌کوشیم علت ظهور آن علامت‌ها را دریابیم. آنچه این گروه‌ها را در منطقه شکل داده و باعث درگیری با رژیم صهیونیستی یا هر گروه دیگر شده است، صرفاً برچسب «تروریست» نیست؛ علت اصلی این است که در منطقه عده‌ای تحت ستم قرار گرفته‌اند، از خانه‌های خود بیرون رانده شده‌اند، کشته شده‌اند و از داشتن حقوق اولیه انسانی محروم شده‌اند. طبیعی است که انسان‌ها در برابر چنین رفتارهای غیرانسانی واکنش نشان دهند. ممکن است در نتیجه چنین واکنش‌هایی گروه‌هایی شکل بگیرند، اما اگر عدالت و انصاف در جامعه اجرا شود، به‌تدریج این گروه‌ها رنگ می‌بازند و در چارچوب دولت‌ها و ساختارهای اداری قرار می‌گیرند.
آنچه امروز در منطقه رخ می‌دهد، ناشی از رفتارهای غیرانسانی و نقض حقوق بشر است که رژیم صهیونیستی نه‌تنها در غزه و لبنان، بلکه در جاهای دیگری هم اعمال می‌کند.
آیا ایران همچنان از نظر مالی از حماس حمایت می‌کند؟
ما مانند همه کشورهای دنیا آماده ارائه کمک‌های بشردوستانه در منطقه هستیم؛ برای زندگی مردم، برای تغذیه و معیشت، و برای درمان‌شان. اگر کسی این کمک‌ها را جور دیگری تفسیر کند، به نگاه و برداشت خودش برمی‌گردد. کمک‌های بشردوستانه وظیفه همه کشورهاست. اکنون از سراسر دنیا برای غزه کمک می‌فرستند. این اقدام را به چه چیز دیگری می‌توان تفسیر کرد؟ کمک‌های ما، و در واقع کمک به هر کسی که تحت ستم باشد و از دستمان برآید، انجام خواهد شد.
طبیعتاً کمک می‌کنیم، اما کمک‌های ما گسترده نخواهد بود، چون خودمان نیز تحت فشار هستیم. این‌طور نیست که امکانات زیادی داشته باشیم تا بتوانیم بدون محدودیت هرگونه کمکی را ارائه کنیم. با این حال، در حد توان، هرجا که مردم تحت فشار باشند و امکان کمک وجود داشته باشد، آماده‌ایم این کمک‌ها را برسانیم.
دیگر کشورها ممکن است درباره علت آغاز جنگ 12 روزه نظر متفاوتی داشته باشند، اما وقتی به آن نگاه می‌کنید، آیا بابت همه مرگ‌ها و ویرانی‌هایی که در ایران رخ داد، از اینکه بیشتر با بازرسان سازمان ملل همکاری نکردید، پشیمان هستید؟
مگر رژیم صهیونیستی مطابق مقررات بین‌المللی حمله کرده که ما باید پشیمان شویم؟ آژانس هم که همواره از مراکز ما بازدید می‌کرد. روند این حملات از سوی صهیونیست‌ها چگونه قابل توجیه است؟ آیا این رژیم وکیل مدافع جهان است و اگر جایی قانونی اجرا نشد، حق دارد مداخله و حمله کند؟ سؤال اصلی این است که چرا آژانس، رژیم صهیونیستی را محکوم نمی‌کند؟ آنها در چه جایگاهی در سازمان‌های بین‌المللی قرار دارند؟ اسرائیل همان رژیمی است که دادگاه بین‌المللی لاهه برخی مسئولان آن را محکوم کرده و اعلام کرده هر جا رسیدند، باید آنها را دستگیر کنند، چگونه از سوی برخی کشورها حمایت می‌شوند؟ آمریکا عملاً شخصی را که این حکم را داده تحریم کرده است؛ یعنی در عمل در دنیا هیچ‌کس حق قضاوت مستقل ندارد و قضاوت آن چیزی است که آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌خواهند.
این خود یک قاعده جدید در جهان ایجاد کرده که هر کس طبق خواست خود عمل کند. این رژیم خود تصمیم می‌گیرد کسی را متهم کند، دادگاهی ترتیب دهد، حکم صادر کند و آن را اجرا کند؛ این اقدامات در هر نقطه‌ای از دنیا بر اساس کدام قوانین و مراجع قضایی قابل اجرا است؟
اما بازرسان به‌طور علنی به جهان اعلام کردند که شما همکاری کامل نکرده‌اید و دسترسی‌هایی از آنها سلب شده است.
از چه چیزی جلوگیری کرده‌ایم؟ ما بیشترین نظارت‌ها را با همین سازمان‌های بین‌المللی داشته‌ایم. کافی است اعداد، رفتارها و نحوه کارشان را بررسی کنند تا مشخص شود موضوع چه بوده است. حتی اگر فرض کنیم ما با آنها همکاری نکردیم، آیا رژیم صهیونیستی وکیل مدافع آن‌هاست؟ یعنی اگر ما همکاری نکردیم، نتیجه این است که بی‌آن‌که اعلام کنند، بیایند و بمباران کنند؟ و وقتی بمباران کردند، زن و مرد و کودک را بکشند؟ آیا این در چارچوب آن قواعدی است که از حقوق بشر حرف می‌زنیم؟ صهیونیست‌ها در کجای این چارچوب قرار دارند که می‌توانند هر زمان دلشان خواست حمله و بمباران کنند و زن و مرد و کودک و دانشمند و پزشک و بیمارستان را به خاک و خون یکسان سازند؟
آن کتاب چیست؟
این تصاویر کسانی که در حملات رژیم صهیونیستی کشته شدند، مردم عادی و کودکان بی‌گناه، در مراکز هسته‌ای بودند؟ این قربانیان چه ارتباطی با انرژی هسته‌ای داشتند؟
برای کسانی که در ایران جان باختند؟
بله، بله؛ آیا این‌ها در فعالیت‌های هسته‌ای بودند؟
وقتی صفحات آن کتاب را ورق می‌زنید، چه احساسی دارید و به چه چیزی فکر می‌کنید؟
نفرت نسبت به کسانی که دم از حقوق بشر و انسانیت می‌زنند و دروغ‌هایی که در جهان منتشر می‌کنند، روزبه‌روز بیشتر می‌شود. آنها فضایی می‌سازند که با واقعیت همخوانی ندارد. این‌ها چه گناهی کرده‌اند که باید به‌خاطر آن بمیرند؟ اگر حرف‌شان درست است و هدفشان مراکز هسته‌ای است، پس همان مراکز را می‌زدند؛ چرا باید خانه‌های مردم را بمباران کنند؟ در کدام محاکمه علنی یا دادگاه بین‌المللی این افراد محکوم شده‌اند که اجازه داشته باشند به‌خاطر یک نفر، همه‌ی ساکنان یک آپارتمان را بمباران کنند؟ فرض کنید من مجرم هستم؛ چه جرمی است که موجب شود همه‌ی انسان‌هایی که در آن آپارتمان زندگی می‌کنند کشته شوند تا من محاکمه شوم؟ آیا این منش حقوق بشر است؟ اصلاً با چنین رفتارهایی چگونه می‌توان گفت‌وگو کرد؟
به‌عنوان یک رهبر، می‌خواهم بدانم چگونه در شرایط کنونی به مردم ایران امید می‌دهید؟ شما همچنان درگیر این مناقشه هستید، با کشورهای مختلف اختلاف دارید، مشکلات اقتصادی وجود دارد، خودتان به مشکل آب در ایران اشاره کرده‌اید و همچنین تحریم‌هایی که هنوز برداشته نشده‌اند و پابرجاست. در چنین شرایطی چگونه به مردم خود امید می‌دهید؟
وقتی به قدرت رسیدم شعار اصلی من وحدت و انسجام داخلی و دوستی و برادری با همسایگان بود. اکنون آن وحدت و انسجام در داخل کشور وجود دارد. مردم پیش‌تر اختلافاتی داشتند، اما این 12 روز درگیری موجب شد وحدت و انسجام ما قوی‌تر شود و احساس تعلق ملی تشدید گردد. مشکلاتی داریم، اما همین مردم اکنون می‌گویند بمب اتم بسازید و باید با کسانی که تجاوز کرده‌اند مقابله کرد؛ این دکترین و خواست رهبری و سیاست دولت نیست، اما نفرتی که ایجاد شده باعث شده مردم حاضر باشند سختی‌ها را تحمل کنند و در مقابل تجاوزات سر تسلیم فرود نیاورند.
امروز ارتباطات ما با کشورهای همسایه صمیمی‌تر و بهتر شده است. در پی درگیری‌ها، کشورهای منطقه اقدام‌های رژیم صهیونیستی را محکوم و اعلام آمادگی برای کمک کردند و این روابط روزبه‌روز بهبود می‌یابد. ما می‌توانیم از این شرایط خارج شویم. مشکلات وجود دارد، اما هیچ مسئله‌ای در جهان نیست که راه‌حل نداشته باشد. بسیاری از مسایل با راه‌حل‌های مختلف قابل حل است. با وحدت، انسجام و رهبری مقام معظم رهبری، تصور و باور دارم که بر همه مشکلات فائق خواهیم آمد.
آقای رئیس‌جمهور، می‌خواهم مطمئن شوم درست متوجه شما شده‌ام. آیا شما می‌گویید وظیفه خود می‌دانید که به دنبال سلاح هسته‌ای باشید تا خواست مردم خود را انجام دهید؟
از نظر اعتقادی نمی‌توانیم چنین کاری را انجام دهیم. باور ما این است که بشر نباید سلاح‌های کشتار جمعی را که تفاوت میان خوب و بد را تشخیص نمی‌دهند و همه چیز را یکجا نابود می‌کنند، بسازد و سپس انسان‌های بی‌گناه و گناهکار را با هم نابود کند. این باور ما نیست و قرار نیست به این سمت برویم و نخواهیم رفت.
هفته گذشته سومین سالگرد درگذشت مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد کشور شما بود. دلیل بازداشت او قانون حجاب و الزام زنان به پوشش حجاب در اماکن عمومی بود. در آن زمان شما به‌طور علنی نسبت به آنچه بر او گذشت اعتراض کردید. امروز موضع شما در مورد اینکه آیا زنان باید حجاب داشته باشند یا نه، چیست؟
موضع من هیچ تغییری نکرده است. من همان فرد با همان باور و همان اعتقاد هستم. انسان‌ها حق انتخاب دارند و این حق باید محترم شمرده شود. نوع مدیریتی که در آن مقطع
