به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از گجت نیوز، چین یک پروژه راه‌آهن راهبردی و محرمانه را در فلات تبت آغاز کرده است که یکی از پرهزینه‌ترین طرح‌های زیرساختی جهان محسوب می‌شود. این طرح که در سایه پروژه‌های بزرگ دیگری مانند سدسازی بر روی رودخانه یارلونگ تسانگپو کمتر مورد توجه قرار گرفته، از نظر مالی اهمیت بسیار بالایی دارد.
هزینه ساخت این خط آهن جدید بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد یوان (معادل ۴۲ تا ۵۶ میلیارد دلار) برآورد شده است. این مبلغ به مراتب بیشتر از کل تولید ناخالص داخلی منطقه تبت است که برای سال ۲۰۲۴ حدود ۲۷۶.۵ میلیارد یوان پیش‌بینی می‌شود.
یک شریان نظامی در امتداد مرزهای هیمالیا
این خط آهن قرار است دو منطقه کلیدی «هوتان» در استان سین‌کیانگ را به «شیگاتسه» در تبت متصل کند. اهمیت راهبردی این مسیر در آن است که در امتداد رشته‌کوه هیمالیا و در نزدیکی مرزهای چین با هند و نپال کشیده می‌شود. این پروژه توانایی چین را برای انتقال سریع نیروها و تجهیزات نظامی به مناطق مرزی افزایش می‌دهد و دو منطقه خودمختار تبت و سین‌کیانگ را به یکدیگر متصل می‌کند.
این پروژه با توجه به جمعیت کم‌تراکم منطقه، یکی از گران‌ترین خطوط ریلی جهان خواهد بود. در مسیر این راه‌آهن تنها حدود نیم میلیون نفر زندگی می‌کنند که به این ترتیب، هزینه ساخت آن برای هر ساکن محلی به یک میلیون یوان می‌رسد. این آمار نشان می‌دهد که انگیزه اصلی اجرای این طرح عظیم، اقتصادی نیست و اهداف راهبردی و ژئوپلیتیک در اولویت قرار دارد.
استراتژی چین برای تغییر توازن قدرت جهانی
این راه‌آهن بخشی از راهبرد کلان چین برای «احیای قدرت زمینی» و به چالش کشیدن نظریه «قدرت دریایی» است. این نظریه که قرن‌ها بر روابط بین‌الملل حاکم بوده، سلطه بر دریاها را کلید قدرت جهانی می‌داند. اما پکن با سرمایه‌گذاری‌های چند تریلیون دلاری در زیرساخت‌های زمینی، بر نظریه رقیب یعنی «قلب زمین» تمرکز کرده است. بر اساس این نظریه، کنترل بر خشکی‌های اوراسیا در نهایت سرنوشت قدرت جهانی را مشخص خواهد کرد.
چین قصد دارد با ایجاد شبکه‌های ریلی و جاده‌ای، ۷۵ درصد جمعیت جهان را که در اوراسیا زندگی می‌کنند، به هم متصل کند. این کشور همزمان با تقویت نیروی دریایی خود، در حال کاهش اهمیت مسیرهای دریایی از طریق ایجاد شریان‌های قدرتمند زمینی است. این رویکرد، هسته اصلی «ابتکار کمربند و جاده» است که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، آن را در سال ۲۰۱۳ در قزاقستان، کشوری محصور در خشکی، اعلام کرد.
ایجاد شبکه ریلی ۵ هزار کیلومتری در تبت
پروژه راه‌آهن جدید، نقشی کلیدی در شبکه اتصال «قلب زمین» چین دارد و به یکپارچگی کامل فلات تبت با ساختار اقتصادی و نظامی این کشور کمک می‌کند. این خط آهن، تبت را که یک‌هشتم مساحت چین را تشکیل می‌دهد، به سین‌کیانگ، آسیای مرکزی و در آینده به نپال و جنوب آسیا متصل خواهد کرد. این پروژه در کنار راه‌آهن‌های موجود و در دست ساخت، شبکه‌ای ریلی به طول بیش از ۵,۰۰۰ کیلومتر در تبت ایجاد می‌کند. این زیرساخت گسترده، شهر لهاسا را از یک مرکز مذهبی به یک قطب مهم لجستیکی و ترانزیتی تبدیل خواهد کرد.
دسترسی به منابع عظیم معدنی
یکی از اصلی‌ترین دلایل این سرمایه‌گذاری عظیم، دسترسی به منابع معدنی فلات تبت است. این منطقه حدود ۳۰ درصد از کل ذخایر لیتیوم جهان را در خود جای داده است که برای تولید باتری خودروهای الکتریکی و ذخیره‌سازی انرژی‌های تجدیدپذیر حیاتی است. علاوه بر این، بیش از نیمی از ذخایر مس چین، کروم و دیگر عناصر کمیاب خاکی در تبت قرار دارند. در گذشته، هزینه بالای حمل‌ونقل، استخراج این منابع را غیراقتصادی می‌کرد. اما این راه‌آهن جدید، معادله را تغییر می‌دهد و تبت را به یک ذخیره‌گاه راهبردی برای تأمین مواد معدنی چین تبدیل می‌کند.
این پروژه به طور همزمان چهار هدف کلیدی را دنبال می‌کند: تأمین منابع مورد نیاز برای گذار به انرژی‌های پاک، تثبیت حاکمیت در مناطق مرزی مورد مناقشه به ویژه در مرز با هند، کاهش آسیب‌پذیری در برابر محاصره‌های دریایی احتمالی و توسعه اقتصادی در مناطق اقلیت‌نشین برای کاهش تنش‌های سیاسی.
هزینه این پروژه در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های سایر قدرت‌ها، نشان‌دهنده نگاه بلندمدت چین است. برای مثال، آمریکا ۲ تریلیون دلار در افغانستان هزینه کرد و دستاوردی نداشت، در حالی که چین با صرف کمتر از یک‌سی‌ام این مبلغ، امنیت منابع معدنی، مرزها و مسیرهای تجاری جایگزین خود را تضمین می‌کند.
منبع: گجت نیوز
