به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از سیتنا، حسین فیضی، مدرس دانشکده باستان‌شناسی شوش و ایوب سلطانی، مدیر پایگاه مسجدسلیمان، موفق به کشف کوچک‌ترین نگارکند ایلامی در منطقه آیاپیر ایذه شدند. این اثر منحصربه‌فرد که قدمتی چهارهزارساله دارد، پادشاهی ایلامی را در حال نیایش خدای خورشید و عدالت، «ناهونته»، به تصویر می‌کشد.
این کشف که در سایت خبری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز منتشر شده است، سیزدهمین نقش‌برجسته ایلامی ایذه به شمار می‌رود و می‌تواند درک جدیدی از سنت‌های نیایشی و هنر صخره‌ای ایلامیان ارائه دهد.
حسین فیضی، باستان‌شناس و مدرس دانشکده باستان‌شناسی شوش، با اعلام این خبر گفت: «در دل صخره‌های آیاپیر ایذه، اثری کوچک اما بسیار مهم کشف شد. این کوچک‌ترین نقش‌برجسته‌ای است که تاکنون از ایلامیان به دست آمده است.»
به گفته وی، این نگارکند که تقریباً به اندازه یک کف دست است، پادشاهی ایلامی را نشان می‌دهد که بر تختی ساده نشسته و با دست راست خود به نشانه احترام، در برابر نماد خورشید در حال نیایش است. بالای سر این پادشاه، یک قرص کامل به نشانه خورشید یا ناهونته حکاکی شده است و در مقابل پیکره، سکویی پلکانی دیده می‌شود که احتمالاً برای قرار دادن نذورات و هدایای آیینی استفاده می‌شده است.
این اثر در جریان یک بررسی میدانی توسط گروهی متشکل از حسین فیضی، مدرس دانشکده باستان‌شناسی شوش، ایوب سلطانی، مدیر پایگاه مسجدسلیمان، فرزاد نجفی، کارشناس ارشد باستان‌شناسی و مهدی فرجی، مدیر پایگاه آیاپیر ایذه، در محدوده «الهک» و در نزدیکی «اشکفت سلمان» شناسایی شد.
فیضی با اشاره به اهمیت منطقه الهک اظهار داشت: «الهک یا همان آیاپیر باستانی، به دلیل موقعیت استراتژیک، دسترسی به منابع آبی فراوان و تراکم محوطه‌های تاریخی، در دوره ایلام میانه (۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد) به عنوان یکی از مراکز مهم سیاسی شناخته می‌شد. اسناد تاریخی شوش نیز این منطقه را به عنوان یک دولت‌شهر نیمه‌مستقل تحت حاکمیت ایلام معرفی می‌کنند.»
این باستان‌شناس در مورد ابعاد این اثر هنری بیان کرد: «این نقش‌برجسته حدود ۲۶ سانتی‌متر طول دارد و از نظر اندازه، کوچک‌ترین نمونه شناخته شده ایلامی به شمار می‌رود. با وجود ابعاد نسبتاً کوچک، ترکیب‌بندی و شمایل‌نگاری آن با سایر آثار ایلامی مانند نقش‌های کول‌فرح، خونگ‌اژدر و شهسوار و همچنین مهرهای استوانه‌ای اور، شیماشکی و کاسی در میان‌رودان ارتباط نزدیکی دارد.»
مدرس دانشکده باستان‌شناسی شوش در خصوص تفاوت ساختاری این اثر بیان کرد: «برخلاف اکثر نگارکندهای ایلامی که بر روی سنگ‌های یکنواخت حکاکی شده‌اند، این اثر بر روی بستری از سنگ کنگلومرای نامتجانس ایجاد شده است. این ویژگی، ضمن ایجاد تمایز، آن را در معرض فرسایش شدید قرار می‌دهد. بنابراین، مستندسازی دقیق، اسکن لیزری و فتوگرامتری برای حفاظت و اطمینان از بقای این اثر ضروری است.»
فیضی در تحلیل ارزش نمادشناختی این اثر نیز خاطرنشان کرد: «این نگارکند، علاوه بر آشنا کردن ما با جنبه‌ای از هنر صخره‌ای و سنت‌های نیایشی ایلامیان، می‌تواند در بازنگری تاریخ هنر ایلام و روابط فرهنگی آن با تمدن میان‌رودان نقش مهمی ایفا کند.» این کشف می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار باستان‌شناسان و محققان قرار دهد و به درک بهتری از تمدن ایلامی کمک کند. بررسی‌های دقیق‌تر و مطالعات تکمیلی بر روی این اثر می‌تواند زوایای پنهان دیگری از تاریخ این منطقه را آشکار سازد. اهمیت این کشف نه تنها به دلیل قدمت و ابعاد آن است، بلکه به دلیل نوع سنگ به کار رفته و ارتباط آن با سایر آثار هنری تمدن ایلامی نیز قابل توجه است.
منبع : سیتنا
