به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از فرارو، دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی کشور، اعلام کرد که فاز اول پایگاه فضایی چابهار به زودی تکمیل خواهد شد. او در مراسم افتتاح هفته جهانی فضا گفت این بخش برای پرتابگرهای سوخت جامد طراحی شده و مقدمات لازم برای اولین پرتاب در حال انجام است.
پایگاه فضایی چابهار که «پایگاه ملی پرتاب ماهواره» نیز نامیده می‌شود، یکی از پروژه‌های کلیدی در برنامه فضایی ایران است. این پایگاه پس از مراکز سمنان و شاهرود، سومین سایت پرتاب فضایی کشور محسوب می‌شود. اهداف اصلی آن شامل پرتاب ماهواره‌های سنگین، پشتیبانی از مأموریت‌های فضایی سرنشین‌دار و توسعه همکاری‌های بین‌المللی است. این مرکز به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود به «بایکونور ایران» شهرت یافته است.
طرح ساخت این پایگاه اولین بار در سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ شمسی) به عنوان بخشی از برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران مطرح شد. اگرچه در سال ۲۰۱۳ پیش‌بینی می‌شد فاز اول تا سال ۲۰۱۶ به بهره‌برداری برسد، اما تحریم‌ها، مشکلات بودجه‌ای و چالش‌های فنی باعث تأخیر در پروژه شد. عملیات ساخت پایگاه سرانجام در اوت/سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۱) و پس از تأیید شورای عالی فضایی در نوامبر ۲۰۲۱ (آبان ۱۴۰۰) آغاز شد. مکان دقیق این پایگاه در مه ۲۰۲۴ توسط مرکز جیمز مارتین برای مطالعات عدم اشاعه از طریق تصاویر ماهواره‌ای تأیید شد. تا ژوئن ۲۰۲۴، فاز اول پروژه ۵۶ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و زمانبندی اولیه برای عملیاتی شدن آن فوریه ۲۰۲۵ اعلام شده بود.
این پایگاه در استان سیستان و بلوچستان و در فاصله تقریبی ۶۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر چابهار قرار دارد. موقعیت جغرافیایی آن با عرض حدود ۲۵ درجه شمالی و نزدیکی به خلیج عمان و اقیانوس هند، مسیرهای پرتاب امنی را به سمت شرق فراهم می‌کند. نزدیکی به خط استوا باعث می‌شود از سرعت چرخش زمین برای پرتاب استفاده شود که این امر مصرف انرژی و هزینه‌ها را بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد. مساحت اولیه سایت ۲۵ هکتار است اما امکان گسترش آن تا ۱۴۰ کیلومتر مربع، شامل یک بندر آب عمیق، وجود دارد. همچنین، تراکم جمعیتی پایین منطقه (کمتر از ۱۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع) ایمنی عملیات را افزایش می‌دهد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که پروژه ساخت این پایگاه در سه فاز اصلی اجرا می‌شود.
امکانات و زیرساخت‌های پایگاه
این پایگاه شامل امکانات متعددی است. از جمله این زیرساخت‌ها می‌توان به ساختمان مونتاژ برای پرتابگرهای سوخت جامد و مایع با برج خدماتی برای راکت‌های سنگین، پد پرتاب مجهز به گودال شعله، مخازن ذخیره سوخت کرایوژنیک، مراکز کنترل و ردیابی برای نظارت بر پرتاب‌ها و بندر آب عمیق برای حمل تجهیزات سنگین اشاره کرد. این تجهیزات، چابهار را برای پرتاب راکت‌هایی بزرگ‌تر از سایت‌های سمنان و شاهرود توانمند می‌سازد.
پایگاه چابهار که «بایکونور ایران» نیز خوانده می‌شود، به عنوان بزرگ‌ترین سایت پرتاب ماهواره در غرب آسیا شناخته خواهد شد. این مرکز پتانسیل تبدیل شدن به یک پایگاه پرتاب مقرون‌به‌صرفه برای ماهواره‌های کشورهای منطقه و جهان را دارد و می‌تواند برای کشور درآمدزایی کند. علاوه بر این، پایگاه چابهار می‌تواند زمینه را برای همکاری‌های مشترک فضایی با دیگر کشورها و حتی مأموریت‌های اعزام فضانورد فراهم سازد.
منبع: فرارو
