به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از مهر، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اقدامات اخیر سه کشور اروپایی (انگلیس، آلمان، فرانسه) و ایالات متحده آمریکا در بهره‌برداری نادرست از فرایند حل اختلاف مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، با هدف احیای قطعنامه‌های لغو شده علیه ایران را غیرقانونی و فاقد وجاهت قانونی دانست. این وزارتخانه تاکید کرد که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، محدودیت‌های اعمال‌شده بر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران باید در تاریخ مقرر، یعنی ۲۶ مهر ۱۴۰۴، به پایان برسد.
سوء استفاده از مکانیسم حل اختلاف و نقض تعهدات برجامی
این سه کشور اروپایی، با تحریک و فشار ایالات متحده، مکانیسم موسوم به «پس‌گشت» را فعال کرده‌اند. این در حالی است که خود این کشورها به دلیل کوتاهی‌های پی‌درپی و گسترده در عمل به تعهدات برجامی خود، مرتکب «عدم اجرای فاحش» تعهدات شده و از روند حل اختلافات برجام سوء استفاده می‌کنند.
حمایت از تجاوز نظامی و نقض حقوق بین‌الملل
این سه کشور اروپایی با حمایت آشکار یا ضمنی از حملات نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده علیه تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران که تحت نظارت برجام و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشتند، حقوق بین‌الملل و رژیم عدم اشاعه را نقض کرده‌اند. این اقدامات به ویژه مغایر با بند ۴ ماده ۲ منشور سازمان ملل متحد بوده و مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض می‌کنند. طرف‌های اروپایی برجام، مانند ایالات متحده، با سوءنیت آشکار مفاد و روح برجام را نقض کرده و در حل اختلافات نیز هیچ‌گونه تلاش صادقانه‌ای انجام نداده‌اند.
بی‌اعتباری حقوقی و اخلاقی اقدام برای احیای قطعنامه‌های خاتمه‌یافته
تلاش برای احیای قطعنامه‌هایی که اعتبارشان به پایان رسیده است، نه تنها از نظر حقوقی بی‌اساس و غیرقابل توجیه است، بلکه از نظر اخلاقی و منطقی نیز مردود است. برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران پیش از این در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و سند ضمیمه آن، یعنی برجام، به طور جامع مورد بررسی قرار گرفته و دوره زمانی ۱۰ ساله آن در تاریخ ۲۶ مهر ۱۴۰۴ به پایان می‌رسد.
در روند پیگیری موضوع، سه کشور اروپایی مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را رعایت نکرده‌اند. بند اجرایی ۱۱ این قطعنامه تصریح می‌کند که شورای امنیت باید «دیدگاه‌های کشورهای ذی‌ربط را مدنظر قرار دهد». با وجود مواضع روشن سایر اعضای برجام، به ویژه ایران، چین و فدراسیون روسیه، با فشار سه کشور اروپایی و ایالات متحده، رئیس شورا پیش‌نویس قطعنامه را به صورت غیرقانونی به رأی گذاشت.
نامه مشترک ایران، چین و روسیه و رد ابلاغیه سه کشور اروپایی
همان‌طور که در نامه مشترک وزرای امور خارجه چین، ایران و روسیه در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵ (۶ شهریور ۱۴۰۴) تاکید شد، شورای امنیت نمی‌تواند بر اساس ابلاغیه مخدوش سه کشور اروپایی اقدام کند. هر اقدامی که مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت باشد، تعهدات حقوقی برای کشورهای عضو سازمان ملل متحد ایجاد نخواهد کرد.
بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران ادعای سه کشور اروپایی و ایالات متحده مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های پیشین را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در سال ۲۰۱۵ لغو شده‌اند، رد می‌کند. ایران تأکید می‌کند که اعضای سازمان ملل متحد، از جمله جمهوری اسلامی ایران، هیچ تعهدی در قبال مفاد و سازوکارهای قطعنامه‌های لغو شده ندارند و همه کشورها باید از به رسمیت شناختن این وضعیت غیرقانونی خودداری کنند. موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه در نامه رسمی مورخ ۵ مهر ۱۴۰۴ به دبیرکل سازمان ملل متحد منعکس شده است.
جمهوری اسلامی ایران در دو دهه اخیر بارها پایبندی خود را به گفتگو و دیپلماسی برای حل و فصل مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود نشان داده و آمادگی خود را برای یافتن راه حلی منطقی و منصفانه اعلام کرده است. این راه حل باید حقوق و منافع ملت ایران در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را تضمین کرده و شفافیت و اطمینان لازم را در مورد ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران فراهم کند.
اجرای دقیق برجام و اقدامات ترمیمی ایران
ایران از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ به طور کامل به مفاد برجام پایبند بود. پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، ایران اقدامات ترمیمی خود را بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام از ماه مه ۲۰۱۹ (اردیبهشت ۱۳۹۸) آغاز کرد. این اقدامات به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که در صورت بازگشت طرف‌های اروپایی و آمریکا به تعهدات خود، ایران بتواند به سرعت به تعهداتش بازگردد. در طول چهار سال گذشته، ایران ابتکارها و پیشنهادهای متعددی برای از سرگیری اجرای تعهدات برجامی از سوی همه طرف‌ها، یا انعقاد یک توافق مذاکره‌شده دیگر برای حل مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران ارائه کرده است. با این حال، این تلاش‌ها به دلیل عدم جدیت و فقدان حسن نیت سه کشور اروپایی یا ایالات متحده به نتیجه نرسید.
حملات نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده به تاسیسات هسته‌ای ایران در بازه زمانی ۲۳ خرداد تا ۳ تیر ۱۴۰۴ و همراهی سه کشور اروپایی با متجاوزان، نقطه اوج نقض فاحش تعهدات برجامی این سه کشور و سوءنیت آشکار آنها بود. این تجاوز نظامی به ایران، که منجر به شهادت و مجروح شدن تعدادی از شهروندان ایرانی و تخریب تاسیسات هسته‌ای و زیرساخت‌های حیاتی کشور شد، علاوه بر مسئولیت کیفری عاملان و آمران این جنایت، موجب مسئولیت بین‌المللی طرف‌های متجاوز به دلیل ارتکاب اقدامات متخلفانه بین‌المللی است.
جمهوری اسلامی ایران از تمام ابزارهای موجود برای محاکمه و مجازات جنایتکاران و مطالبه غرامت استفاده خواهد کرد. در دو ماه گذشته، ایران تلاش زیادی برای جلوگیری از سوء استفاده سه کشور اروپایی از ساز و کار حل اختلاف برجام انجام داده است. انعقاد تفاهم با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۴۰۴ و ارائه پیشنهادهای مفید و منطقی در این زمینه و دیگر موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران، از جمله این تلاش‌ها بوده است.
مسیر تقابل به جای دیپلماسی
سه کشور اروپایی و آمریکا به جای فراهم کردن فضای لازم برای دیپلماسی و تعامل، مسیر تقابل و بحران‌سازی را در پیش گرفته‌اند و تصور می‌کنند که با توسل به حربه احیای قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت، می‌توانند اهرم فشار جدیدی به دست آورند.
جمهوری اسلامی ایران با جدیت از حقوق و منافع ملی خود دفاع خواهد کرد و هرگونه اقدامی که به منافع و حقوق ملت ایران آسیب برساند، با پاسخی مناسب و قاطع مواجه خواهد شد.
منبع : مهر
