به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از ایسنا، یک فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان اعلام کرد که اختلال تیک، انقباض سریع و غیرارادی یا نیمه‌ارادی گروهی از عضلات است و عواملی مانند استرس و اضطراب می‌توانند علائم آن را تشدید کنند.
دکتر امین ماهورام، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تیک را حرکات سریع، تکراری و نیمه‌ارادی تا غیرارادی ماهیچه‌های بدن تعریف کرد. به گفته او، این اختلال معمولاً در کودکی و از حدود پنج سالگی شروع می‌شود اما ممکن است در هر سنی بروز کند.
وی افزود تیک با نشانه‌های مختلفی ظاهر می‌شود؛ برای مثال، برخی افراد گردن خود را تکان می‌دهند، شانه بالا می‌اندازند یا صداهای خاصی مانند صاف کردن گلو تولید می‌کنند. این حرکات ممکن است در طول خواب نیز ادامه داشته باشند و شدت آن‌ها در زمان‌های گوناگون کم یا زیاد شود. تیک عموماً اختلالی خطرناک محسوب نمی‌شود و احتمال دارد با گذشت زمان برطرف گردد.
دلایل بروز اختلال تیک
این عضو هیئت علمی دانشگاه توضیح داد که علت دقیق تیک هنوز مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد این عارضه ناشی از تغییراتی در بخش‌هایی از مغز است که حرکت را کنترل می‌کنند. ژنتیک نیز در بروز تیک نقش دارد و احتمال ابتلای افرادی که سابقه خانوادگی دارند، بیشتر است.
عوامل دیگری که در ایجاد تیک مؤثر هستند عبارتند از:
- بیش‌فعالی یا نقص توجه (ADHD)
- اختلال وسواس فکری یا عملی (OCD)
- مصرف موادی مانند کوکائین یا آمفتامین‌ها
- آسیب‌های سر، سکته، عمل‌های جراحی و برخی عفونت‌ها
دکتر ماهورام تأکید کرد که عواملی مانند استرس و اضطراب علت اصلی بروز تیک نیستند، اما می‌توانند علائم آن را تشدید کنند.
انواع تیک
این اختلال به انواع مختلفی تقسیم می‌شود:
تیک گذرا یا موقت: این نوع تیک کمتر از یک سال طول می‌کشد. مطالعات نشان می‌دهد شیوع آن در بین کودکان سال‌های ابتدایی مدرسه تا حدود ۲۰ درصد است.
تیک مزمن: این نوع تیک بیش از یک سال ادامه دارد.
تیک حرکتی: این اختلال در حرکات فرد دیده می‌شود. پلک زدن، چروک کردن بینی و تکان دادن سر از رایج‌ترین نمونه‌های آن هستند.
تیک صوتی: در این حالت، فرد صداهای خاصی مانند زمزمه کردن یا صاف کردن گلو تولید می‌کند.
تیک ساده: تنها یک ناحیه از بدن درگیر است، مانند پلک زدن مکرر.
تیک پیچیده: چندین قسمت بدن با یک الگوی مشخص درگیر می‌شوند؛ برای مثال، فرد ابتدا بازوی خود را تکان می‌دهد و سپس سر خود را بالا و پایین می‌کند.
نحوه تشخیص و درمان اختلال تیک
به گفته این فوق تخصص، روانپزشک یا پزشک عمومی با بررسی علائم بیمار می‌تواند این اختلال را تشخیص دهد. گاهی برای اطمینان از عدم وجود مشکلات دیگر، آزمایش خون و تست‌های تصویربرداری نیز تجویز می‌شود. عواملی مانند سن شروع، مدت زمان، شدت علائم و نوع تیک در تشخیص نهایی اهمیت دارند.
دکتر ماهورام درباره درمان گفت اگر تیک‌ها خفیف باشند و مشکلی ایجاد نکنند، نیازی به دارو نیست. او توضیح داد که تیک در بسیاری از موارد همان‌طور که خودبه‌خود ایجاد می‌شود، خودبه‌خود نیز از بین می‌رود و کنترل عواملی مانند اضطراب و استرس به کاهش آن کمک می‌کند.
پزشکان از تکنیک‌های مختلفی برای درمان استفاده می‌کنند. برای مثال، از بیمار خواسته می‌شود هنگام بروز تیک، یک حرکت دیگر را به صورت عمدی انجام دهد. روش دیگر، آموزش مهارت‌هایی برای کنترل احساسات، افکار و رفتار است که به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند. دارودرمانی نیز زمانی به کار می‌رود که تیک برای فرد ناراحت‌کننده باشد یا بر عملکرد تحصیلی، شغلی و اجتماعی او تأثیر منفی بگذارد.
وی در پایان هشدار داد: اگر فرد چندین نوع تیک حرکتی و صوتی را تجربه می‌کند، تیک‌ها به صورت مداوم و آزاردهنده تکرار می‌شوند یا انجام کارهای روزمره را مختل کرده‌اند، باید به روانپزشک مراجعه کند.
منبع: ایسنا
