به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از ایران، سپتامبر به عنوان ماه جهانی آگاهی‌رسانی درباره سرطان کودکان، فرصتی است تا توجه جهانیان به تأثیرات عمیق این بیماری بر زندگی کودکان و خانواده‌هایشان جلب شود.
بر اساس آمارها، سالانه حدود 400 هزار کودک در سراسر جهان با تشخیص سرطان مواجه می‌شوند. این در حالی است که شانس بهبودی کودکان مبتلا به سرطان در کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه‌یافته حدود 30 درصد است، در حالی که این میزان در کشورهای توسعه‌یافته گاهی به 90 درصد می‌رسد. ایران در این میان، با آماری حدود 70 درصد بهبودی در کودکان مبتلا به سرطان، جایگاه قابل توجهی دارد.
علیرضا دانشگری، متخصص کودکان و نوزادان و معاون درمان بیمارستان محک، با اشاره به شایع‌ترین انواع سرطان در کودکان، بیان می‌کند که تومورهای مغزی، سرطان خون (لوسمی)، لنفوم و هوکچین، تومورهای کلیه، تومور چشم و سارکوم، در صدر فهرست شایع‌ترین سرطان‌های این گروه سنی قرار دارند. وی تأکید می‌کند که در میان این سرطان‌ها، تومورهای مغزی دومین عامل مرگ و میر در کودکان به شمار می‌روند.
خانواده‌ها چگونه می‌توانند متوجه علائم و نشانه‌های سرطان در کودکان شوند؟ دکتر دانشگری با تأکید بر اینکه نشانه‌ها بسته به نوع تومور متفاوت است، توضیح می‌دهد که تومورهای مغزی در کودکان معمولاً با علائمی نظیر سردردهای مداوم (به ویژه سردردهای صبحگاهی)، استفراغ و تهوع (مخصوصاً در صبح)، تب و تشنج، تغییرات رفتاری، اختلال در راه رفتن، دوبینی و فلج اندام‌ها خود را نشان می‌دهند.
در سرطان خون، نشانه‌هایی همچون تبی که به سختی قطع می‌شود، ضعف و بی‌حالی، خونریزی غیرطبیعی، کاهش وزن و رنگ پریدگی از جمله شایع‌ترین علائم هستند. در لنفوم، علائم مشابه سرطان خون بوده و توده‌های گردنی نیز مشاهده می‌شود. در تومورهای کلیه، احساس توده در شکم یا توده‌هایی که ممکن است به طور اتفاقی توسط والدین در شکم کودک لمس شود، درد شکم و خونریزی در ادرار از نشانه‌های جدی محسوب می‌شوند. انحراف چشم، دوبینی و سفیدی رنگ داخل مردمک نیز از علائم مهم تومورهای چشمی به شمار می‌روند.
ارتباط بین چاقی و سرطان در کودکان یکی از موضوعات مورد بحث است. متخصصان معتقدند که جامعه ایرانی با معضل چاقی رو به رو است و این مشکل به سرعت در حال افزایش است. آمارهای موجود نشان می‌دهد که حدود 58 درصد بزرگسالان و 19.5 درصد کودکان زیر 16 سال در کشور با چاقی و اضافه وزن دست و پنجه نرم می‌کنند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا 11 سال آینده، شیوع چاقی در کودکان به 51 درصد و در بزرگسالان به 79 درصد خواهد رسید که این موضوع می‌تواند اثرات مخربی بر اقتصاد، بهداشت و سلامت جامعه داشته باشد. از این رو، بسیاری بر این باورند که تغییر سبک زندگی کودکان، کم‌تحرکی، چاقی و مصرف بیش از حد فست‌فودها، از عوامل افزایش سرطان در این گروه سنی است.
دکتر دانشگری در این خصوص معتقد است که تغییر سبک زندگی در جامعه، به سمت ماشینی و صنعتی شدن، باعث تغییر سبک غذایی شده و این مسئله می‌تواند عامل سرطان‌زا باشد. به عنوان مثال، استفاده از روغن‌های صنعتی و سوخته و مواد غیرطبیعی در غذاها می‌تواند ژن‌های کارسینوژن را فعال کند، هرچند آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد.
در مورد تأثیر امواج موبایل بر ابتلا به تومورهای مغزی در کودکان، دکتر دانشگری توضیح می‌دهد که امواج موبایل کم فرکانس و غیریونیزان هستند و تا به امروز به طور قطعی به عنوان عامل ابتلا به سرطان شناخته نشده‌اند. با این حال، با توجه به اینکه مغز کودکان در حال رشد و آسیب‌پذیر است، همواره توصیه می‌شود که استفاده از موبایل برای آن‌ها محدود شود.
دکتر دانشگری با اشاره به اهمیت تشخیص به موقع در درمان سرطان کودکان می‌گوید که آزمایش‌های غربالگری منظم برای تشخیص سرطان در کودکان وجود ندارد، مگر اینکه در چکاپ‌های دوره‌ای مورد غیرطبیعی مشاهده شود. در مواردی که زمینه‌های ژنتیکی دخیل هستند، مانند تومورهای چشمی، چکاپ‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌شود. تشخیص به موقع، مهم‌ترین عامل در پاسخ به درمان سرطان کودکان است و آگاهی والدین از علائم احتمالی نقش حیاتی در این زمینه ایفا می‌کند.
معاون درمان محک در پاسخ به این سوال که چه درصدی از کودکانی که تشخیص به موقع دریافت می‌کنند در درمان موفق می‌شوند، توضیح می‌دهد که درصد موفقیت به عوامل متعددی بستگی دارد. در کشورهای پیشرفته، این عدد بین 70 تا 80 درصد است، در حالی که در کشورهای با رشد اقتصادی پایین، این میزان بین 20 تا 30 درصد است. در ایران، بر اساس آمارهای مراکز تحقیقاتی، با تشخیص به موقع، 60 تا 70 درصد شانس بهبودی وجود دارد.
به گفته دکتر دانشگری، در حال حاضر تمامی مراحل درمان و اقدامات تشخیصی سرطان کودکان در داخل کشور انجام می‌شود و نیازی به ارجاع بیماران به خارج از کشور نیست. با این حال، محدودیت‌هایی مانند فرسودگی برخی دستگاه‌ها، کمبود دارو و نیروی انسانی در این زمینه وجود دارد.
وی با اشاره به اهداف ماه جهانی آگاهی‌رسانی سرطان کودک، تأکید می‌کند که هدف اصلی، افزایش آگاهی عمومی نسبت به سرطان کودکان است، زیرا تشخیص زودهنگام و مراجعه به موقع می‌تواند منجر به درمان مؤثرتر و کم‌عارضه‌تر شود. به همین دلیل، از سال 2019، جامعه جهانی با جدیت بیشتری نسبت به این موضوع اقدام کرده و ایران نیز از سال‌ها پیش به این اقدامات پیوسته است.
دکتر دانشگری با تأکید بر تأثیر تحریم‌ها بر واردات داروهای مورد نیاز کودکان مبتلا به سرطان، خاطرنشان می‌کند که تهیه داروهای شیمی درمانی از طریق سیستم شبکه توزیع دارویی تحت نظارت وزارت بهداشت انجام می‌شود. با این حال، به دلیل سهمیه‌بندی داروها، گاهی اوقات کمبود دارو وجود دارد. عدم واردات دارو از شرکت‌های معتبر جهانی به دلیل تحریم‌ها نیز یکی دیگر از مشکلات مهم در این زمینه است.
منبع : ایران
