به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، بسیاری تصور می‌کنند که وظیفه هواشناسی تنها به اعلام دمای روزانه یا پیش‌بینی بارش محدود می‌شود، اما این سازمان در توسعه بخش‌های مهمی مانند کشاورزی، هوانوردی و گردشگری نقشی حیاتی ایفا می‌کند.
جواد نخعی، مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی، در حاشیه بازدید خبرنگاران از تجهیزات این مجموعه اعلام کرد که داده‌های جوی نه‌تنها ثبت می‌شوند، بلکه مبنای تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه‌های کشاورزی، هوانوردی و مدیریت بحران قرار می‌گیرند. او افزود که در این بازدید، فرآیندهای روزانه، چالش‌های اقلیمی و نقش داده‌های هواشناسی در ایمنی و توسعه پایدار تشریح می‌شود.
وی با اشاره به سابقه بیش از ۷۰ ساله این اداره کل، آن را یکی از نهادهای کلیدی در پایش اقلیم و پیش‌بینی وضعیت جوی استان دانست که به بخش‌های کشاورزی، هوانوردی، منابع طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر خدمات تخصصی ارائه می‌دهد.
اهمیت داده‌های هواشناسی در بخش هوانوردی
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی تأکید کرد که از پرواز هواپیماها تا فعالیت‌های کشاورزی و گردشگری، همگی به داده‌های دقیق هواشناسی وابسته هستند. به گفته وی، بخشی از فعالیت‌های اداره کل هواشناسی به‌دلیل ارتباط مستقیم با امنیت پروازها و جان انسان‌ها به‌صورت شبانه‌روزی انجام می‌شود و کارشناسان باید با دقت و هوشیاری کامل داده‌ها را ثبت و پیگیری کنند.
نخعی هشدار داد که کوچک‌ترین خطا در ارسال اطلاعات هواشناسی به بخش فرودگاهی می‌تواند به خسارت‌های جبران‌ناپذیری منجر شود.
ترکیب تجهیزات سنتی و فناوری‌های نوین
نخعی مأموریت‌های اصلی این سازمان را کاهش مخاطرات اقلیمی و پیش‌بینی وضعیت هوا عنوان کرد و گفت این دو حوزه اساس تعهدات ملی و بین‌المللی سازمان را تشکیل می‌دهند. وی اعلام کرد که در حال حاضر ۱۱۰ ایستگاه فعال در استان وجود دارد که شامل انواع باران‌سنجی، اقلیم‌شناسی، سینوپتیک، فرودگاهی، جاده‌ای و گردوغبار است و از این تعداد، ۲۶ ایستگاه به‌صورت خودکار و لحظه‌ای داده‌ها را ارسال می‌کنند.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی افزود در شهر بیرجند سه ایستگاه سینوپتیک اصلی، فرودگاهی و یک پلتفرم هواشناسی فعال هستند. این پلتفرم مجهز به سنجنده‌هایی است که دما، رطوبت، فشار هوا، سرعت و جهت باد، بارش و تابش خورشید را ثبت می‌کنند.
معرفی برخی از تجهیزات هواشناسی
وی درباره تجهیزات سنتی توضیح داد که ابزارهایی مانند جعبه‌های اسکرین، دماسنج‌های خشک و تر، سایکرومتر و باران‌سنج‌های مکانیکی همچنان در بسیاری از ایستگاه‌ها استفاده می‌شوند. رنگ سفید این تجهیزات برای جلوگیری از جذب گرمای خورشید و کاهش خطا در اندازه‌گیری است.
نخعی افزود که دیده‌بانان در ساعات مختلف شبانه‌روز دما را قرائت و ثبت می‌کنند و دستگاه‌های ثبات نیز رطوبت نسبی را به‌شکل نمودار رسم می‌کنند. جالب است که در برخی ایستگاه‌ها از موی طبیعی انسان برای سنجش رطوبت استفاده می‌شود. با پیشرفت فناوری، بسیاری از ایستگاه‌ها به تجهیزات دیجیتال مجهز شده‌اند که داده‌ها را به‌طور پیوسته ثبت و ارسال می‌کنند.
اهمیت سنجش خورشید، خاک و تبخیر
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی به دیگر شاخص‌های مورد اندازه‌گیری اشاره کرد و گفت: «میزان تبخیر از طریق دماسنج‌های مستقر در آب اندازه‌گیری می‌شود. همچنین دستگاه‌های سنجش انرژی تابشی خورشید با استفاده از گوی شیشه‌ای و کارت‌های حساس، مدت‌زمان تابش را ثبت می‌کنند.»
وی افزود که در ایستگاه‌های مجهز، دماسنج‌هایی در عمق‌های مختلف خاک تا یک متر نصب شده‌اند تا دمای لایه‌ها را ثبت کنند. این اطلاعات برای مراحل مختلف کشاورزی از جمله کاشت، داشت و برداشت اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا ریشه گیاه در خاک قرار دارد و مقاومت هر گیاه در دماهای مختلف متفاوت است.
هشدارهایی برای حفظ جان و سرمایه
نخعی به هشدارهای اقلیمی اخیر اشاره کرد و گفت نخستین یخبندان زودرس پاییزه در استان ثبت شده است. دمای منفی ۱.۱۴ درجه سلسیوس در شهرستان سربیشه به‌عنوان سردترین نقطه استان گزارش شد. اداره کل هواشناسی با صدور هشدارهای سطح زرد و نارنجی، کشاورزان را برای انجام اقدامات پیشگیرانه مطلع کرد. به گفته او، هر هشدار هواشناسی به معنای حفظ جان، محصول و سرمایه است.
وی در پایان با اشاره به تغییرات اقلیمی بیان کرد: «با وجود افزایش دمای جهانی، باید توجه داشت که یکی از الزامات اولیه بارش، سرما و کاهش دما است. بنابراین نباید از هیچ اقدامی برای جلوگیری از افزایش دما دریغ کرد.»
منبع: خبرگزاری مهر
