خبرگزاری اخبار جهان منتشر کرده
نوسانات شدید قیمت برنج در استان گیلان اخیراً موجی از نگرانی عمومی را به راه انداخته است. در نشست خبری رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان، رویه‌های حمایتی و تدابیر قضایی برای مدیریت بازار برنج مورد بحث قرار گرفت و تأکید شد که سال گذشته سیاست‌های انقباضی بخش خصوصی بازار را به هم ریخت و قیمت‌ها به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافت؛ این وضعیت نه تنها به مصرف‌کننده بلکه به تولیدکننده نیز آسیب زده است. مسئولان محلی با اشاره به اهمیت امنیت غذایی و نقش برنج در سبد غذایی مردم، بر ضرورت برنامه‌ریزی بلندمدت برای پایدارسازی تولید و بازار این محصول تأکید کردند.
برنج، به عنوان دومین غذای پرمصرف در کشور پس از گندم، برای استان‌های شمالی کشور از جمله گیلان از جایگاهی حیاتی برخوردار است. رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بیان کرد که بیش از نیمی از اقتصاد این استان به کشاورزی وابسته است و حدود ۳۰ درصد از مشاغل استان در این بخش تعریف می‌شود. با وجود چالش‌های منطقه‌ای و نوسانات بازار، گیلان در تابستان گذشته با میزبانی از حدود ۵ میلیون مسافر، فشارهای تغذیه‌ای را مدیریت کرد و تلاش شد تا امنیت غذایی این گروه از مسافران نیز تأمین شود. این امر نشان می‌دهد که زنجیره تولید تا مصرف در این استان نیازمند انسجام و سیاست‌های هوشمندانه است تا در زمان بحران نیز کمبودی ایجاد نشود.
وضعیت اراضی کشت برنج در گیلان نشان می‌دهد که هم‌اکنون حدود ۲۱۳ هزار هکتار از شالیزارهای استان وارد فاز پوششدهی شده‌اند و از این میزان ۱۴۶ هزار هکتار در مرحله رسیدگی قرار دارند و بیش از ۵۶ هزار هکتار برداشت شده است. این آمار حاکی از آن است که برداشت برنج در استان، تا کنون حدود ۲۷ درصد سطح زیرکشت را به خود اختصاص داده است. همچنین، با وجود تلاش‌های مکانیزاسیونی، تقریباً ۹۰ درصد برداشت برنج در گیلان به صورت مکانیزه انجام می‌شود و مدیریت رطوبت شلتوک تازه برداشت‌شده که بیشتر از ۲۲ درصد است، از نکات کلیدی برای حفظ کیفیت محصول محسوب می‌شود. با توجه به گرمای تابستان و کاهش نزولات جوی از خردادماه، حفظ منابع آبی و استفاده بهینه از آنها در فرآیند خشک‌کردن و نگهداری محصول اهمیت بالایی یافته است تا از بروز مشکلاتی مانند افت کیفیت، جوانه‌زنی ناخواسته و ایجاد بوی نامطبوع جلوگیری شود.
در راستای بهبود وضعیت بازار و ارتقای پایداری تولید، برنامه‌های ساختاری متنوعی در استان در حال اجراست. یکی از محورهای اصلی، اصلاح و نوسازی شالیکوبی‌ها است. با توجه به فرسودگی تجهیزات و تاثیر آن بر کیفیت و هزینه‌های تولید، هماهنگی میان استانداری، معاونت اقتصادی و نمایندگان مجلس برای فراهم کردن تسهیلات بانکی و امکان بازسازی و نوسازی این واحدها در دست پیگیری است. هدف آن است تا با به‌کارگیری فناوری‌های نوین و تجهیزات مدرن، ظرفیت‌های تولیدی و کیفیت محصول ارتقاء یابد و شرایط لازم برای رقابت در بازار داخلی و صادراتی فراهم شود. در این میان، بانک‌ها نیز امسال موظف هستند بخشی از تعهدات خود را در حمایت از واحدهای تولیدی برنج ایفا کنند تا کشاورزان بتوانند از تسهیلات و شرایط مناسب برای خرید و استفاده از فناوری‌های جدید بهره‌مند شوند.
یکی از نکات کلیدی مورد تأکید، توسعه مکانیزاسیون در تمامی مراحل کشت، داشت و فرآوری برنج است. هدف استان این است که امسال به سطحی برسد که حدود ۹۰ درصد نشاء و برداشت به طور مکانیزه انجام شود. این حرکت نه تنها رفت‌وآمد و سختی کار کشاورزان را کاهش می‌دهد، بلکه بهره‌وری را افزایش می‌دهد، ضایعات را کاهش می‌دهد و امکان ذخیره‌سازی و عرضه به‌موقع محصول را فراهم می‌کند. همچنین، با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، زنجیره ارزش برنج در ایام низبارانی هم بتواند به طور مطلوب عمل کند و بازار را از نوسانات شدید حفظ کند. در این چارچوب، معرفی بیش از ۶۰ رقم جدید برنج با سازگاری با اقلیم‌های مختلف کشور در حال پیگیری است تا بخشی از نیاز ملی با اطمینان بیشتری پاسخ داده شود، به شرطی که خریدهای تضمینی و مطمئن از طرف دستگاه‌های مرتبط انجام شود تا رغبت به کشت این ارقام افزایش یابد.
با توجه به شرایط اقلیمی و منابع آبی استان، مهم‌ترین چالش پیش رو مدیریت منابع آبی و برداشت محصول است. زمستان‌های پربارش و آغاز سال زراعی با تغییرات شدید دما و کاهش نزولات جوی در بهار و تابستان، دسترسی به آب را دشوار کرده است. جهاد کشاورزی گیلان با هماهنگی منابع آبی و حمایت استاندار، ضمن بازسازی ایستگاه‌های پمپاژ و استفاده از منابع رودخانه‌ای و چاه‌ها، از کشاورزان در برابر خطرات ناشی از کم‌آبی حفاظت کرده است. همچنین، بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که تاکنون بیش از ۲۱۳ هزار هکتار از شالیزارها به فاز پوششگی وارد شده‌اند، و برداشت نزدیک به یک چهارم مساحت استان در حال انجام است. مدیریت زمان برداشت و خشک‌کردن محصول از نظر کارشناسان از اهمیت بالایی برخوردار است تا کیفیت برنج حفظ شود و از ضایعات جلوگیری گردد.
در پاردایم سیاستی، تقویت ثبات بازار برنج و بهبود شرایط کسب‌وکار برای کشاورزان از طریق اتاق‌های فکر و نشست‌های ملی دنبال می‌شود. با وجود تجربه‌های ناخوشایند در سال‌های اخیر و افزایش مکرر قیمت‌ها، انتظار می‌رود که با همکاری قوه قضاییه و دست‌اندرکاران اقتصادی، سیاست‌های بازار برنج اصلاح و موازنه میان تولیدکننده و مصرف‌کننده فراهم شود. از جمله اقدام‌های مدنظر، تثبیت قیمت‌ها و ایجاد یک بازار مطمئن برای تولیدکننده و مصرف‌کننده است تا امنیت غذایی کشور بهبود یابد. در این راستا، دولت بر توسعه مکانیزاسیون، افزایش کارآمدی زنجیره تولید، و تسهیل دسترسی به بازارهای داخلی و خارجی تأکید دارد.
به رغم چالش‌های کنونی، افق روشن برای آینده تولید برنج در گیلان و کشور وجود دارد. با استفاده از فناوری‌های نوین و نوسازی سرمایه‌های کشاورزی، می‌توان به تولید باکیفیت و پایدار دست یافت، که نه تنها به حفظ امنیت غذایی کمک می‌کند بلکه زمینه‌ای برای ایجاد اشتغال پایدار و رشد اقتصادی در مناطق برنج‌خیز شمال کشور فراهم می‌سازد. در این مسیر، پشتیبانی لازم از کشاورزان، ایجاد شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و برخورد قاطع با تخلفات بازار از سوی مقامات مسئول، از مهم‌ترین عوامل موفقیت به‌شمار می‌رود. خبرگزاری اخبار جهان همچنان به پیگیری و انعکاس اخبار مرتبط با بازار برنج و کشاورزی در گیلان و سایر مناطق استان‌های برنج‌خیز کشور ادامه خواهد داد و نتایج این پیگیری‌ها را با احترام به صحت و شفافیت در اختیار مخاطبان قرار خواهد داد.
