به گزارش وبسایت اخبار جهان، جهش‌های قیمتی کالا‌های اساسی در یک سال گذشته، نماد یک تورم ساختاری و مزمن است که تأمین نیاز‌های اولیه را برای بخش بزرگی از جامعه به یک چالش روزمره تبدیل کرده است.
براساس آمار مرکز آمار ایران، جهش‌های قیمتی در دوره کمتر از یک سال رخ داده است. برای مثال، برخی انواع روغن مایع تا ۳۶۷ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند، و قیمت تخم‌مرغ تا ۱۱۵ درصد افزایش یافته است. در میان محصولات پروتئینی، قیمت مرغ تا ۱۰۱ درصد، گوشت گوساله و گوسفندی افزایش ۴۲ تا ۶۱ درصدی داشته‌اند. گروه لبنیات نیز بین ۷۸ تا ۱۵۲ درصد افزایش قیمت را داشته است.
در ماه‌های اخیر، موج‌های جدید گرانی ۵۰ تا ۷۰ درصدی در شیر خام و محصولات لبنی دیده شده است. برخی انواع شکر بسته‌بندی تا ۱۰۲ درصد و قند تا ۸۲ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. انواع برنج داخلی و خارجی نیز با افزایش‌های چشمگیری مواجه بوده‌اند، که در برخی موارد از ۱۳۸ تا ۲۰۶ درصد گزارش شده است.
سخنگوی دولت با اظهار «عذرخواهی» به استقبال این فاجعه اقتصادی آمده است. اما این سوال به ذهن می‌آید که آیا عذرخواهی می‌تواند قیمت تخم‌مرغ ۱۱۵ درصد گران‌شده را کاهش دهد؟
عذرخواهی چه دردی از مردم دوا می‌کند؟
اظهارات سخنگوی دولت، اگرچه بیانگر صداقت در پذیرش واقعیت تلخ گرانی و تورم است، اما از نظر کارکردی و انتظارات عمومی به شدت مورد نقد است. وظیفه اصلی دولت‌ها پیشگیری، برنامه‌ریزی و مدیریت برای جلوگیری از وقوع بحران‌های اقتصادی و معیشتی است، نه صرفاً عذرخواهی پس از وقوع آن.
مردم از دولت برنامه عملیاتی برای مهار تورم، تثبیت قیمت‌ها و افزایش قدرت خرید انتظار دارند. عذرخواهی، گرچه یک اقدام اخلاقی است، اما یک سیاست اقتصادی نیست و نمی‌توان انتظار داشت تا با عذرخواهی، قیمت گوشت یا شیر کاهش یابد و سفره مردم را پر کند.
دولت باید از تجربه افزایش‌های مکرر قیمت کالا‌هایی مانند روغن، مرغ و لبنیات درس می‌گرفت و با اصلاح سیاست‌های ارزی، تولیدی و توزیعی، مانع از تکرار فاجعه می‌شد. اما این اتفاق صورت نگرفت.
گرانی صرفاً گران‌فروشی نیست
سخنگوی دولت گرانی را به تغییرات شاخص‌های اقتصاد کلان و همچنین گران‌فروشی نسبت داده است. اما گرانی‌های نجومی کنونی، عمدتاً ناشی از ریشه‌های ساختاری مانند بی‌ثباتی نرخ ارز و تأثیر آن بر قیمت نهاده‌های تولید مانند خوراک دام و طیور، نقدینگی بالا و سیاست‌های پولی، تغییر ارز ترجیحی برای برخی کالا‌ها، فساد در زنجیره تأمین و توزیع و نظارت ضعیف پیش از رسیدن کالا به دست مصرف‌کننده نشات می‌گیرد.
بنابراین تنها تمرکز بر گران‌فروشی، در واقع نادیده گرفتن ریشه‌های اصلی تورم است. گران‌فروشی یک معلول است، نه علت اصلی آن. بنابراین راهکار‌های اشاره‌شده توسط سخنگوی دولت، در مقابل سونامی تورم و گرانی‌ها، فاقد مقیاس و سرعت کافی برای ایجاد تغییر ملموس در معیشت میلیون‌ها نفر مردم است.
منبع: تابناک
