به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از فرارو، در روزهای پایانی زندگی، بدن انسان تغییرات فیزیکی مشخصی را تجربه می‌کند. آگاهی از این علائم به خانواده‌ها کمک می‌کند تا با آرامش و درک بیشتری از عزیزان خود مراقبت کنند. این تغییرات، از وضعیت پوست و دمای بدن گرفته تا ضعف حرکتی و کاهش اشتها، بخشی از فرآیند طبیعی خاموش شدن تدریجی بدن هستند.
بسیاری از خانواده‌ها و مراقبان، به دلیل ناآگاهی از تغییرات طبیعی بدن در این مرحله، دچار نگرانی و سردرگمی می‌شوند. شناخت این نشانه‌ها اضطراب را کاهش می‌دهد و به درک بهتر فرآیند پایانی زندگی کمک می‌کند. در حالی که پزشکان و پرستاران با این تغییرات آشنا هستند، این اطلاعات حیاتی کمتر به خانواده‌ها منتقل می‌شود. به همین دلیل، علائم طبیعی پایان عمر اغلب با ترس همراه است، در صورتی که بیشتر آن‌ها نشان‌دهنده خاموشی تدریجی اندام‌هاست.
آگاهی از این علائم به خانواده‌ها و مراقبان امکان می‌دهد تا با آرامش بیشتری در کنار عزیزان خود باشند. در ادامه، ده تغییر فیزیکی رایج در این مرحله توضیح داده می‌شود.
پوست نازک و شکننده می‌شود
در هفته‌ها یا روزهای آخر عمر، پوست به طور قابل توجهی نازک و حساس می‌شود. به دلیل ضعف جریان خون و کاهش بازسازی سلولی، حتی تماس‌های خفیف نیز می‌تواند باعث کبودی یا پارگی پوست شود. پزشکان توصیه می‌کنند از لباس‌های نرم استفاده شود و هنگام جابجایی فرد، دقت زیادی صورت گیرد. استفاده از مرطوب‌کننده‌های ملایم نیز به جلوگیری از آسیب پوست کمک می‌کند.
کاهش محسوس وزن
اشتهای فرد در مراحل پایانی زندگی کاهش می‌یابد و مصرف غذا و مایعات به حداقل می‌رسد. این وضعیت ممکن است برای اطرافیان نگران‌کننده باشد، اما بدن در این مرحله به انرژی زیادی نیاز ندارد. کاهش وزن در این زمان امری طبیعی است و نشان می‌دهد عملکرد اندام‌ها به تدریج متوقف می‌شود.
نوسان دمای بدن
با کند شدن عملکرد سیستم‌های بدن، تنظیم دما دچار اختلال می‌شود. جریان خون در دست‌ها و پاها کاهش یافته و این نواحی سردتر می‌شوند. هرچند این حالت ممکن است نگران‌کننده به نظر برسد، اما فرد معمولاً احساس ناراحتی نمی‌کند. استفاده از پتوهای نرم و سبک به گرم نگه داشتن بدن و ایجاد حس امنیت کمک می‌کند.
تغییر در الگوی تنفس
الگوهای تنفسی در مراحل پایانی ممکن است به شدت تغییر کنند. تنفس‌های عمیق و سریع ممکن است با نفس‌های کم‌عمق و نامنظم جایگزین شوند. همچنین ممکن است به دلیل تجمع مخاط در راه‌های هوایی، صدایی شبیه خرخر شنیده شود که به آن «نفس مرگ» می‌گویند. این تغییرات معمولاً برای بیمار دردناک نیستند و کادر درمان می‌توانند برای آرام‌تر کردن تنفس اقداماتی انجام دهند.
کاهش توان حرکتی
ضعف عضلانی با نزدیک شدن به پایان عمر افزایش می‌یابد و کارهای ساده‌ای مانند نشستن یا راه رفتن دشوار می‌شود. در این شرایط، کمک فیزیکی دیگران و استفاده از تجهیزات کمکی ضروری است. پرستاران آموزش دیده‌اند که چگونه بیمار را با احترام و به آرامی جابجا کنند تا از درد و بی‌قراری جلوگیری شود.
کند شدن دستگاه گوارش
در این مرحله، فعالیت دستگاه گوارش تقریباً متوقف می‌شود. فرد تمایلی به خوردن و نوشیدن ندارد و بلعیدن نیز برایش سخت می‌شود. تیم‌های درمانی از روش‌های جایگزین مانند داروهای تزریقی برای حفظ راحتی بیمار استفاده می‌کنند. نخوردن در این زمان نشانه رنج کشیدن نیست، بلکه بخشی از فرآیند طبیعی بدن است.
کاهش حجم ادرار
فعالیت کلیه‌ها در روزهای پایانی بسیار محدود می‌شود و در نتیجه، نیاز به دفع ادرار کاهش می‌یابد. رنگ ادرار نیز ممکن است تیره، قهوه‌ای یا مایل به قرمز شود. این تغییرات از نظر پزشکی طبیعی هستند و برای راحتی بیمار از لباس‌های محافظ یا سوند استفاده می‌شود.
تغییر رنگ پوست
با کاهش گردش خون، رنگ پوست، به‌ویژه در دست‌ها، پاها و لب‌ها، تغییر می‌کند. ابتدا رنگ‌پریدگی و سپس لکه‌های آبی یا بنفش ظاهر می‌شود. این پدیده که «سیانوز محیطی» نام دارد، نشان می‌دهد که خون برای پشتیبانی از اندام‌های حیاتی به مرکز بدن هدایت می‌شود و دردناک نیست.
خستگی و خواب‌آلودگی شدید
در این مرحله، فرد بیشتر ساعات روز را در خواب عمیق سپری می‌کند و گاهی ممکن است در حالت نیمه‌هوشیار قرار گیرد. خواب به فعالیت اصلی بدن تبدیل می‌شود، زیرا بدن آخرین انرژی خود را برای حفظ عملکردهای حیاتی ذخیره می‌کند. در این زمان، مراقبت‌های فیزیکی بر عهده مراقبان است.
کناره‌گیری اجتماعی
در ساعات یا روزهای پایانی، فرد ممکن است تمایل خود را برای صحبت کردن یا حضور در جمع از دست بدهد. این رفتار نشانه افسردگی نیست، بلکه بخشی از آمادگی روانی برای گذر از زندگی است. در این لحظات، تماس فیزیکی آرام یا پخش موسیقی مورد علاقه می‌تواند بدون نیاز به کلام، حس آرامش و نزدیکی ایجاد کند.
آگاهی از نشانه‌های پایان زندگی به خانواده‌ها کمک می‌کند تا به‌جای ترس، با درک و همدلی در کنار عزیزانشان باشند. شناخت این تغییرات به عنوان یک فرآیند طبیعی، تجربه وداع را انسانی‌تر، آرام‌تر و محترمانه‌تر می‌سازد.
منبع: فرارو
