به گزارش اخبار جهان به نقل از ایسنا، حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، در نشست خبری خود در دانشگاه تربیت مدرس، به چالش‌های پیش روی نظام آموزش عالی ایران، از جمله مهاجرت نخبگان و تاثیر تحریم‌ها، پرداخت. وی با اشاره به قطعنامه بازگشت تحریم‌ها از سوی سازمان ملل متحد، تاکید کرد که به رغم ادعای عدم شمول حوزه علم و فناوری در این تحریم‌ها، تاثیر غیرمستقیم آن بر نظام علمی کشور انکارناپذیر است. وزیر علوم با استناد به پروتکل‌های یونسکو، یادآور شد که سال گذشته در این سازمان بین‌المللی اعلام کرده بود که اسناد و قطعنامه‌های تحریم نباید شامل دانش و پژوهش شود. با این حال، وی اذعان داشت که گسترش دامنه تحریم‌ها به حوزه‌های علمی و فناوری، محدودیت‌هایی را برای کشور ایجاد کرده است. وی ابراز امیدواری کرد که تاثیر این تحریم‌ها با اتکا به خلاقیت و نوآوری، به حداقل برسد.
سیمایی صراف با اشاره به افزایش فشارهای تحریمی آمریکا و اروپا، بیان داشت که تاثیر تحریم‌های شورای امنیت شاید به مراتب کمتر از قبل باشد، زیرا کشور از سال‌ها پیش در معرض محاصره اقتصادی قرار داشته و به نوعی با آن سازگار شده است. با وجود تلاش‌های فراوان برای لغو تحریم‌ها، تلاش‌های وزارت علوم برای کاهش تاثیرات آن همچنان ادامه دارد. در این راستا، اشاره شد که بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای تمدید اشتراک در پایگاه‌های نشریات بین‌المللی هزینه شده است.
مهاجرت نخبگان علمی، یکی دیگر از دغدغه‌های اصلی وزیر علوم بود. وی با ارائه آمار تکان‌دهنده‌ای اعلام کرد که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲، ۱۲ هزار پژوهشگر از کشور خارج شده‌اند. این افراد که در ایران تحصیل کرده‌اند، شامل فارغ التحصیلان ارشد، دکتری و اعضای هیئت علمی هستند. وی با اشاره به این واقعیت که ۲۸ هزار مقاله در یک سال با نام پژوهشگاه‌های خارجی به چاپ رسیده است، عنوان کرد که اگر این مقالات با نام دانشگاه‌های ایرانی منتشر می‌شد، رتبه علمی کشور از ۱۷ به ۱۴ ارتقاء پیدا می‌کرد.
وزیر علوم دلایل مهاجرت نخبگان را عمدتا در دو عامل اقتصادی و منزلت اجتماعی دانست. وی توضیح داد که حمایت‌های مالی کافی برای تامین زندگی پژوهشگران وجود ندارد و منزلت اجتماعی آنها نیز به اندازه‌ی کافی رعایت نمی‌شود. البته جاذبه‌های کشورهای مقصد، امکانات پژوهشی بهتر و انتخاب‌های شخصی نیز در این تصمیم تاثیرگذار هستند.
برای مقابله با این چالش، وزارت علوم اقداماتی را انجام داده است. به گفته وزیر، چند تفاهم‌نامه برای احداث آزمایشگاه‌های ملی و مرجع امضاء شده است که جدیدترین آن با معاونت علمی بوده و هر دو طرف در احداث این آزمایشگاه‌ها همکاری می‌کنند.
در ادامه‌ی نشست خبری، وزیر علوم به اصلاح سهمیه‌های ورود به دانشگاه‌ها پرداخت. وی با اشاره به این که این اصلاحات از مطالبات اولیه رئیس جمهور بوده است، گفت که هدف از این اصلاحات، تامین عدالت آموزشی و ساماندهی سهمیه‌های موجود است. وزیر علوم اشاره کرد که برخی از سهمیه‌های موجود، موضوعیت خود را از دست داده‌اند و فقط اسم آنها باقی مانده است.
وی از مطالعات گسترده‌ای که به‌همراه وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد برای اصلاح سهمیه‌ها انجام شده صحبت کرد و افزود که چندین بار پیشنهادات آماده شده به رئیس جمهور ارائه شده و هر بار با توجه به نقطه نظرات ایشان اصلاحات لازم انجام گرفته است. به گفته وی، وضعیت سهمیه‌ها به سطحی از نظریه و نسق رسیده که اگر منتشر شود رضایت‌بخش خواهد بود. با این حال، مشکل هماهنگی میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی در این زمینه، باعث چالش شده است.
وزیر علوم با تاکید بر استقلال دانشگاه‌ها و جلوگیری از سیاسی شدن محیط دانشگاه، گفت که دانشگاه خانه احزاب نیست و دانشجو نباید ابزاری در دست سیاسیون باشد. وی با اشاره به روابط دوستانه وزارت علوم با نهاد رهبری در دانشگاه‌ها، از همکاری خوب در خط مشی‌گذاری و عدم اختلاف نظر خبر داد. در پاسخ به سوالی در خصوص عفو رهبری برای دانشجویان، وی بیان کرد که این عفو شامل دانشجویانی می‌شود که در زندان هستند و تعداد آنها بسیار اندک است. همچنین وی از بازگشت ۳۰۰ دانشجوی محروم به دانشگاه‌ها خبر داد.
سیمایی صراف در خصوص تغییرات مدیریتی در دانشگاه‌ها، گفت که هدف از تغییر روسای دانشگاه‌ها، تطابق گفتمان آنها با گفتمان دولت و رئیس جمهور و نیز مقبولیت مدیریت آنها در سطح دانشگاه است. بنابراین، روسای دانشگاه‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با نظرخواهی از اعضای هیأت علمی انتخاب می‌شوند.
در بخش پایانی سخنان خود، وزیر علوم به سیاست‌های کلان حوزه آموزش عالی اشاره کرد. وی با تاکید بر تعدد نسل‌های دانشگاهی، از دانشگاه آموزش محور تا دانشگاه مسئولیت‌پذیر و پاسخگو صحبت کرد و بر ضرورت کیفیت‌سازی در آموزش عالی تاکید داشت. وی با انتقاد از آمار غیر واقعی ۲۳۰۰ دانشگاه در کشور، تعداد دانشگاه‌های دولتی را ۱۰۵ دانشگاه و مجموع واحدهای دانشگاهی را حدود ۱۸۰۰ دانشگاه اعلام کرد و بر ضرورت برنامه‌ریزی برای بهبود کیفیت آموزش با کاهش تعدد مراکز دانشگاهی تاکید نمود. وی همچنین به اهمیت فرهنگ در دانشگاه‌ها و نقش تشکل‌های دانشجویی اشاره کرد و از افزایش تعداد تشکل‌های دانشجویی و تامین امنیت معابر دانشگاهی خبر داد. در پایان به الگوی جدید ارتباط دولت و دانشگاه برای حل مسائل ملی، همچون چالش آب، و نیز به ارتباط صنعت و دانشگاه و تلاش برای افزایش تعداد قراردادهای بین دانشگاه و صنعت اشاره کرد. وی همچنین به مشکلات موجود در خوابگاه‌های دانشجویی و راهکارهای بهبود شرایط آن اشاره کرد.
منبع: ایسنا
